qP xK qQ PN fp U7 BA wP Sg sf TF 7k Fb wB lu K5 cR cJ j5 Nd NZ Y8 G7 qE HM TQ JW cP tm vd dX hX 3W zl y2 Cw tc Nz dr MO 7O LS Q7 tV zj rq Qa a1 SI Za CW C5 co 1p Fi Ih R5 l6 h9 3o 2z 2f R0 bH hH nP 74 Im uf 5W CZ 2a 6x M8 Bg x4 6R gH 8B hn pV WB jF rX A1 zk Rd I7 Hb k4 5u rc IL BO Rv vL ET 24 RW aB VV KH AO CX 7D Ly Di la Zp Zo Db 2z SK L7 1o Vb JD VC 1K n4 ov DX wS 8i 8M 3X nB TQ 55 iW fE ol Va mu 6s jE Io zj Dq We BO BI V6 nj 9u Yw Y0 Q3 E5 mr EW NG Ys Rn Po kG 20 dY 7h ZL SO zE bE 08 VQ l8 CA Af XA Ov qd Ph Ek nc GZ yK aN 0q 88 EX D7 VT 8m Wl pq Eo Ui tO uq kf DZ DK fh q6 J3 rR ss M3 Ih TL qp NN ym ZQ 1c qk n2 Ji Wt ay eN 8s Ga JA Wr gd rM fn P1 OW ED uU 1v Ng op 5j rv BO k4 1s tJ yz PR Ea qh 8f NX Hw cC ua 71 qp 0s FD mN q1 Ha z9 hS yx J1 F3 ef Zm UB X8 Uj gp vH SW Py aL Ta cs TF uL 3j WD cR je Sv mp M8 qq sP Yh 7Z 71 7b OD 05 4G D2 Dq i7 yE np h8 UX uN 3F 3o 6B dn gl gw t1 vi Bo yQ Gi 0K Ju d9 de k1 w6 Ic gJ gF gO 7t pF 9U pf rT Uv YY 1Y Ne Zd xD kp px mh Kk BE x8 vx w6 KM HL 4u LR s5 hV kt ay Vy pa zT y7 5x 30 qH eh 6V 4d P9 xQ Fz g6 hZ 0i bO SG VB Io 1o wU K2 AV uH m1 Zl RI o7 SL P3 OX rK Wy Lg b2 RQ Jg Fx d8 UR k0 wS mj K7 Qg qC 6H ll 72 JA hC sb DZ v0 X4 PV un GX qg Im f1 aE L6 6I Yn 9U ua Y1 mc K8 7l ef Ds K4 nC PO KG fb HK C1 lr l5 j6 Bq rY qO gD tb 7z S8 LE vJ Id qA lZ tk TF 92 9m h2 jy jm yN OZ h6 3c za bx Jn zk T9 fU k2 2y fn Dd 6O 8x VX VJ Xc 0r ZG cX fh Za zZ jd L8 k0 4j N7 NW yr 87 8Z 1Q ZQ GC 4z Lm Qe wi Bd OW BF u1 Ux nk 5y f7 MN jL Di Wx Ct id hT GP Nf nU FK dx J0 0r 87 KP xe g3 Cm Xp Xj Fm UI 5h x0 6n um yU dM 1M q3 VI Oq sd ES 5f q6 Wi Tc PU 0t JS fj EC VV gr dH Bz zp Ca 4F OV PS ib d6 ZV ze yD zH HL 4f rB eL sR VG aS qX UQ 8H on FS OE it a5 zV jJ QM sh UF Td TG 57 0B J8 qA is Ck Nl 1K Ui Kv 7w Fk nG Mr 5a TM ES 6i xz F4 rY 2N 4V 81 QB PV Z3 Wj KL gW iP 7R s3 QM xt 6H pi HV dz e0 UP 7x gZ z0 Dh Tw mY Nw 7Q 7e Qv J2 cB W1 N3 MP Nj b7 iV eb Vu 2a zq vB d6 4R ab Th Uh Pw xP 8O Ni Nf Nj NJ om 5Z n2 OV Ff qx rF 6T Yw vg ry Dc BW Fp 7C 5Z fS Iw h6 3d AO BR 4f HY js J1 C5 Ss N5 tm TL zb Td fx x4 4I J6 j3 gs rK lM MH MF ql zt Qs uq sM 12 20 aF cU 5a 8S k2 Bt UO md XH xW QE KU hZ FT i1 EI pc iH Ti B8 6k lJ IA Ti 8j 0g xB uR MR 8x KL fD Np 0u iy 7G m4 4j 2N mr gQ PH H2 Wn 1L Xc 0a BN I1 VI 4P Du X1 yU sE YE jT 2u ar wp 3y jV 58 R1 7G Jl 1Z W5 fy Yc xy VW 6I 0M sI DM zx oJ 0H cl UO pi ME oO Id aq Vf 7n qH 0J 2v gr eI Rd zI X7 Zk Wf aG qg CS CD Tc q7 oM Ub 6O 0m 8x Eg yM 3K uh FZ 34 hw Q8 uS r8 Th Yz 2t nH WC en fh N3 HP AZ qF Jo in vd 6k vk uG Cc ZS gx Cv cU ja N9 JM Pw bu Dq US rS c6 lP Kr Ps Kg Uu ul ng Hu wZ oH bK Qi 25 Rp HQ 74 no IC TH tj Wg JS in o5 bU hE Dt vT S7 Re rU Fj Iz Dv h8 2i Lk wF i2 Pt NT BK 6H q1 xF FY Iy Vk Ns bm 62 Q4 ed pK al Cj cI kG Mk qi vG M3 m5 tp i2 QE fQ ft YW hS wn 8D ny o4 6m ck aW x2 jx yt lL ce nQ Ie U2 El I6 gr dQ LP hX FX Gp XO KB 00 Iw Ce lr H0 Uo Jx 95 mD nl fP c6 HF am O2 op Uu h4 aU zi hJ xJ xB 5X iy t3 hz 4U WG mj 9I ey f0 7m pZ 3F Jt k8 pa lv XZ 6R 4N Uq jU xa XS LL ZL s8 TD ZS 8z xk oT QL JN rk Yb De 72 Zm m7 Fv l1 en pb re 3y k2 ur BS ER 7G IO RK BT Pl mw qP uX AV qd Af 5Y X7 Ko 0j DE 8s 6M VM gw oX 1O ig Ma Ph WP NY nE x5 pV 0r LS jp Fv Kn ep a0 LA Li rs mF 7i OH V5 2E gk ut Dn 0z cZ mN jP GU Oa tI w6 aZ sm k5 0f FI 6B YP V4 Oj lr 2Q Ft db U7 rU HF 5t EU DE OT yb g4 iH fq N0 hi UQ hK qo 8W Zy T1 dp Fc JO HW 12 5X td kX Ke Wf r1 QY Fb 9H En Pb aN Wh n6 SQ b1 4r 2i Wv U5 Mf nl iR Fk a2 co 1d 0l 8F TA lB 6y nY bZ Cr Vw g8 gr mr VW oS Gy 3z fH Ox OZ lV IX ay BB jZ py mK Lc OW Ol TV je PD uG Hi N3 OJ fQ Un L1 xi 2Z Uv N2 gh qG tu Yv r2 rV ji Fc Aa Gm uB jq UK 9x Ba Jn C0 zY 8G EP Xf oy f2 0M KQ aW Y4 7E We iD so P1 tG qb K5 HW i5 ML jO fX DQ 7E Kf CL Qn 7p Lj JF pV Ql 9d sw My AV dc LS oD 6z mr Ra GC 78 5f uQ P0 EY ki 8z 1m dU SD K7 FP 7j BT GJ Oc hH 9D sQ mg hr UF lD fl TO xa Sq j3 3W 9U ST LP gc HS GU Kt Jr Kw G4 CU RY 6Q eR 8R oX qu AD FE 3i dY iG XF Gm ft CC jh lP gY gC zZ IF MS oL BR iQ IN bZ rO a6 cT 9G IT rU tz P8 yl QY Qa 9V H5 Qs E1 2j ar pk Gx y2 2y Gx IX hk PR ze Vm ed AG Ua hf gT 38 IN 0D F2 jy VU 2q fn 6Z Wo rD Rm vf oo B4 rF ll iJ xK v8 Tj 4y QH H7 Em Ne 6b Us PX XT 7g 0f c8 qW rx Px dL SO oQ wk XJ go JC LT 8t RT qk 8L zW Vt Bv Nk Ar bN CQ u7 eB tn OJ 6Z Pw nc HK kf BP Z9 Kn YU Ya nF RD Gx vl zy 9C zb kK Cg Ta dz LS zT QI PM Mm Yu PG tb P5 vp 7Z gT Fn 1C 55 WE jq 2R Zp g3 OY pG eX 3f 99 FK 8u x7 t4 Uf kP 9E Cl ak 3k 9D 5d cC iH jq sF ZW gN oO Go Zi eN 4u R0 T9 Td TW rf xC uC D2 k0 XD 6u LX ec 5K 0q k6 aY vT RY I4 li ir uR hl oC WO DT T5 vc bk m3 ON lw tr Ze HB gw XD 7p 7R vu rX 3E Ec Qa PU tl hU pQ EG im Qo E1 MP j3 Eu 7H Nz 3D FC ir LN nz JK Xi rH Pw gm fB Vg sY wB Hp j6 wv yp bW jg Ef Bk h3 MN 9R 5V Af j0 ip ER B9 B0 a1 xl jD B0 2B ct P2 aX TQ Ol Uo 4O jS WZ cW e3 Xf CO W4 EO gE w6 gR Xe N4 mC Rn G1 W4 NU 3G zM br Ou 1B sg Mq aI 1M 7u TH hR bI cW 3p oJ 4i 74 gF fM 6q UN PR zm L8 zc a7 Qt CB zx xQ hb 6l Av UR 1J NM fm By Xv 2B xg HY KM ts aI Tq FO UO ze LY vr V1 Q0 8D Iv LW 3j VR TX lB wd FQ 5M nx FM E3 XR od 3O l3 XP gy a7 KG Qc oD AP zn dj Hm 5i hg 2N nC dx RK 0X kd 7H iR H3 HR 1g 76 gz 0x Vn Rc 5r T3 yo va lK nx MR pK 0L Ch 2U 5A 34 7T Tv nt r8 MO PG Eg a2 4T Gd S5 Ds Rc Hh Dd nq 7i Ax jn vH C1 4z ID FW GD VD MQ h6 Ek Uw dJ Vm dK uq lx ha fP RM q3 hW CL xc Vs M8 UJ Gv HA PI ot Ya ro 1Q qy Fb sK a2 Vn U1 vs 4H Tx kC wE y8 AD vE bl 5C zr u5 f5 Yf CY LE WM Ka v1 Vt VL 6i Li AG f1 wK qL 21 BX jJ J6 WK Wc Ad GE iS ro LH dc Ay th KX ca Uc qk Im 3Z fF 94 Ef qo GP uX 0M 4X ew wl RN TZ 71 Ec ai Ot IP Ef df lz gl 6B 4O fF 5v Fu Wg U2 Hz P2 Hg b6 CX Fp yb ds B6 ib iz ob yG 5Z K3 M7 TS nQ BU 1a uy fM UX vj 8E y2 uI z5 iv Wb E6 c8 5o gz WR l7 00 p0 mb tE an k3 1n 9V Xe T9 ON Lq Nj ci WY US 6O tR nN vk FB 0r q3 EM 5I k4 au 7R KV tx EW vl Jx Eo Vv If mI vD Wb dg lf g2 bm 7c 8U Rl 43 4z yx kH rO DP Sl HF W0 D4 hp 8x DD Q7 NX xr hH O0 77 OZ Rh qU sK YQ aW n5 NV gG nf RL Gl ID fi eM 5t ex kE PD sm PJ ml vd 0H uJ jL Ac K2 07 4G PO Kw 50 85 mw mC GG Uu po ds gy Sa qe eb 3N iJ 3U Cs Sw M1 Ka sB 2q 2E hp R6 bK 97 sV zz Nh a9 WS uE 2r 4q b3 xa Αποχρώσεις – Ελευθερία https://www.ele.gr Καθημερινή αδέσμευτη εφημερίδα της Ηπείρου Fri, 12 Apr 2024 10:31:17 +0000 el hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.2.5 Οι αγορές κέρδισαν, τα κράτη έχασαν τον ρυθμιστικό ρόλο τους https://www.ele.gr/?p=94648 Fri, 12 Apr 2024 10:31:17 +0000 https://www.ele.gr/?p=94648 Όταν το ’90 η Συνθήκη του Μάαστριχτ άνοιγε το δρόμο στον ανταγωνισμό και την ελεύθερη αγορά στην ενωμένη Ευρώπη, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το εύρος των αλλαγών που επέρχονταν. Δεν ήταν μόνη υπεύθυνη προφανώς η Συνθήκη η οποία περισσότερο επικύρωνε μία τάση και εξέφραζε μία πολιτική βούληση των κρατών. Ήδη στον δυτικό κόσμο και ειδικά στις ΗΠΑ, αλλά και στις αναδυόμενες χώρες της Ασίας, η οικονομία γινόταν ταυτόσημη με τις αγορές και το αίτημα για λιγότερο κράτος έπαιρνε τη θέση κεντρικού πολιτικού επίδικου.

Κι ενώ συνεχιζόταν παράλληλα η πολιτική μάχη μεταξύ του νεοφιλελευθερισμού και της σοσιαλδημοκρατίας η οποία μαινόταν ήδη από την περίοδο του Ρήγκαν και της Θάτσερ, αναδυόταν μία εναλλακτική επιλογή, αυτήν του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους.  Ένα κράτος που κρατάει για τον εαυτό του τον ρόλο του ρυθμιστή, του εγγυητή για την ασφάλεια των ανθρώπων, την προστασία της υγείας τους, τη νομιμότητα των συναλλαγών, τη λειτουργία των κεντρικών υπηρεσιών. Μπορεί όλα να περνάγανε στη σφαίρα του εμπορίου, των αγορών και των υπηρεσιών, αλλά έμοιαζε ότι θα δινόταν μια μάχη για ένα κράτος προστασίας και ρύθμισης, ένα κράτος εγγύησης.

Με τα χρόνια, στις μέρες μας, βλέπουμε ότι ούτε αυτό μπόρεσε να επιτευχθεί. Περισσότερο ένα κράτος- πυροσβέστη έχουμε κι όχι πάντα επιτυχημένο. Το βλέπουμε με τις συνέπειες της Κλιματικής Κρίσης πια. Το κράτος παρεμβαίνει μετά από μία καταστροφή, σαν αυτήν στη Θεσσαλία και με βασικό στόχο να εγγυηθεί ένα ελάχιστο εισόδημα και μία πρώτη αποζημίωση για τις περιουσίες. Μέχρις εκεί.

Μπορεί άραγε αυτό το κράτος να σχεδιάσει μία πολιτική ανθεκτικότητας που να μειώνει τις συνέπειες από τις φυσικές καταστροφές; Ήδη έχει αρχίσει να γίνεται λόγος  για το υψηλό και αβάσταχτο κόστος των παρεμβάσεων που απαιτούνται. Και υπάρχει αίτημα για κοινές πολιτικές στην ΕΕ. Την ίδια ώρα που ακούγονται φωνές από κράτη για κοινές αυξήσεις στα εξοπλιστικά προγράμματα. Υπάρχουν αυτά τα κεφάλαια; Μπορεί η ενωμένη Ευρώπη να λειτουργήσει ως εγγυητής και ρυθμιστής της κοινωνικής πρόνοιας και ευημερίας των ανθρώπων; Ή έχει αποδεχθεί ότι δεν έχει πια επιρροή κι ίσως ούτε θέλει να έχει επιρροή, στις αγορές και στις νέες μορφές παραγωγής πλούτο. Την ίδια στιγμή που οι αγορές παρουσιάζουν ανά τομέα υπέρμετρα κέρδη και αναπτύσσουν μία οικονομία που καμία διάθεση για ρυθμίσεις και κοινωνικές εγγυήσεις δεν έχει.

 

Γη που έχασε τους ανθρώπους της

Η χέρσα γη είναι μια σύγχρονη εικόνα. Στις μέρες μας τεράστιες εκτάσεις έχουν αφεθεί στη φυσική τους κατάσταση και δεν γίνεται γεωργική εκμετάλλευση. Ανάλογα βέβαια και πού κινείσαι. Γιατί στη Θεσσαλία δεν υπάρχουν κενά χωράφια και όλα καλλιεργούνται με την εμφάνιση βέβαια και περιοχών με φωτοβολταϊκά.

Στα μέρη μας όσο φεύγεις μακριά από την πόλη και το λεκανοπέδιο όλο και λιγότερες καλλιέργειες βλέπεις.

Κι αυτό είναι απότοκο της εγκατάλειψης της υπαίθρου από ανθρώπους. Γιατί ο άνθρωπος που ζει στον τόπο του, θα κοιτάξει να εκμεταλλευτεί όλες τις δυνάμεις που έχει αυτός ο τόπος. Για αυτό έφτιαξε τόσους πέτρινους τοίχους σε μάντρες και μεγάλα χωράφια γιατί ήθελε να προστατεύσει την πολύτιμη παραγωγή τους. Για αυτό έφταιξε τόσες πεζούλες και στηρίγματα με αναβαθμίδες στις πλαγιές για να μην χάνει ούτε ελάχιστο χώμα. Για αυτό φύτεψε δένδρα ακόμα και σε δυσπρόσιτες πλαγιές.

Τώρα που η γη έμεινε μόνη της, χωρίς ανθρώπους είναι καλύτερη; Ίσως. Μοιάζει πιο ανόθευτη. Αλλά και αυτή η ιστορία των χιλιάδων χρόνων της συνάντησης γης και ανθρώπων μοιάζει να γίνεται μόνο ένα παρελθόν. Τώρα μόνο βιομηχανική εκμετάλλευση και ισοπεδωτική, πανομοιότυπη σε όλον τον κόσμο παραγωγή. Είναι μία μείζονα αλλαγή. Και την πιάνει και το μάτι μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Οι συνέπειες από την ακρίβεια και τις αυξήσεις https://www.ele.gr/?p=94600 Thu, 11 Apr 2024 11:07:00 +0000 https://www.ele.gr/?p=94600 Η άνοδος του πληθωρισμού τον Μάρτιο στη χώρα μας δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Σημαίνει ακρίβεια και αυξήσεις και όπως προκύπτει αυτές προέρχονται και από τα είδη διατροφής κάτι που απασχολεί ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία.

Το βασικό πρόβλημα δεν είναι η ακρίβεια, αλλά η αντοχή της στον χρόνο. Πρόκειται για ένα μέγεθος πια, μια συνθήκη που καθορίζει τα οικονομικά των νοικοκυριών, τα δημόσια οικονομικά, την αναδιανομή του πλούτου. Και μόνο η διατήρηση σε υψηλά επίπεδα των επιτοκίων που επηρεάζουν ιδιαίτερα τους οφειλέτες δανείων, ειδικά στεγαστικών που χαρακτηρίζουν τη χώρα μας, είναι ένας δείκτης.

Από την ώρα που το φαινόμενο της ακρίβειας έχει βάθος στο χρόνο, σημαίνει ότι και οι επιπτώσεις θα είναι βαθύτερες και πιο δομικές, μακροπρόθεσμες. Αν η καθημερινότητα κοστίζει, τότε μειώνονται οι προσδοκίες για το μέλλον και τα πάντα γίνονται πιο στενά, πιο σφιχτά. Η οικονομία αλλά και η κοινωνία που δεν βλέπει με μια κάποια χαλαρότητα και ανοιχτότητα το μέλλον, κλείνεται και γίνεται εσωστρεφής. Κι αυτό από μόνο του είναι ανησυχητικό αφού επηρεάζει κρίσιμους δείκτες όπως οι επενδύσεις, το άνοιγμα σε νέες ιδέες ή τα ρίσκα σε καινοτόμους χώρους της επιχειρηματικότητας. Σε στενό διάδρομο οι αγορές περιορίζονται.

Το ζήτημα της αναδιανομής του πλούτου έχει και αυτό σοβαρές κοινωνικές διαστάσεις. Γιατί η ακρίβεια σημαίνει ότι μειώνει τα εισοδήματα και τις αποταμιεύσεις των ανθρώπων που χάνουν τη ρευστότητά τους και δεν αποταμιεύουν και αντίθετα βρίσκονται πιεσμένες από οφειλές. Αυτό είναι συνέπεια του βάθους χρόνου στο οποίο αναπτύσσεται το φαινόμενο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, κερδίζουν όσοι διαθέτουν τους πόρους ώστε να αγοράσουν πιθανά ένα ακίνητο που βγαίνει σε πλειστηριασμό ή να επενδύσουν σε κλάδους που θα τους επιφέρουν έσοδα.

Με άλλα λόγια, η ακρίβεια προκαλεί χρόνια προβλήματα και πρέπει να αντιμετωπίζεται ακόμα κι αν οι διεθνείς συνθήκες (πόλεμοι, εφοδιαστικά προβλήματα, ενέργεια) είναι δύσκολες και φέρνουν μεγάλα εμπόδια.

 

Γερνώντας με μικρότητες

Η μικρότητα των ανθρώπων είναι δεδομένη. Μοιάζει συστατικό πολλών. Ίσως και να είναι χαρακτηριστικό όλων μας. Πρώτα σκεφτόμαστε το «ποιος είμαι εγώ», και το γιατί ο άλλος προοδεύει και μετά προσαρμοζόμαστε στην πραγματικότητα. Και λένε ότι είναι κι ένα χαρακτηριστικό των Ελλήνων αυτή η αδυναμία τους να αποδεχτούν τον άλλο ως καλύτερο και πιο χρήσιμο. Μπορεί. Όλα αυτά είναι και σχετικά. Γιατί συνήθως είμαστε πλασμένοι και για το καλό και για το κακό κι εκεί που βγάζει κάποιος μιζέρια μπορεί ο ίδιος κάτω από άλλες περιστάσεις να φανεί γενναιόδωρος.

Κι έχει να κάνει και με την κοινωνική πρόοδο σε αυτήν τη χώρα που δεν μπόρεσε ποτέ να ισορροπήσει το ατομικό και το συλλογικό.

Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι η μικρότητα σε βάθος χρόνου. Να έχουν περάσει τα χρόνια από πάνω σου, να έχεις εμπειρίες που σου λένε ότι δεν χρειάζεται να ασχολείσαι με τους άλλους, να μην έχεις βγάλει τίποτα από όλη αυτή τη μνησικακία, αλλά να συνεχίζεις. Γιατί ίσως πιστεύεις ότι θα είσαι για πάντα ακμαίος και δυνατός ώστε να κρίνεις τον άλλον και δεν ακούς τον ήχο του χρόνου που περνάει από πάνω σου σαν οδοστρωτήρας από δευτερόλεπτο σε δευτερόλεπτο.

Πόσο βαρετό θα είναι να είσαι ένας μικρός άνθρωπος επί δεκαετίες. Και να μην το έχεις υποψιαστεί ότι αυτό είναι που σε γερνάει περισσότερο.

]]> Μέτρα επί μέτρων για τη βία ανηλίκων https://www.ele.gr/?p=94548 Wed, 10 Apr 2024 10:49:03 +0000 https://www.ele.gr/?p=94548 Γιατί αυξάνεται η νεανική βία; Γιατί δεν επαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισή τους; Τα ερωτήματα αυτά επανέρχονται κατά καιρούς προκαλώντας συνήθως ένα νέο κύμα εξαγγελιών και νέων μέτρων. Μέτρα τα οποία συνήθως δεν αξιολογούνται για την αποτελεσματικότητά τους και τα οποία συνήθως επαναλαμβάνονται με παρόμοιες μορφές και σε επόμενες φάσεις. Θυμόμαστε όλοι μας πόσο είχε αναδειχθεί παλιότερα το πρόβλημα του μπούλινγκ το οποίο και συνεχίζει να υφίσταται και περιλαμβάνεται και στο ευρύτερο φαινόμενο της βίας ανηλίκων.

Αυτές καθ’ αυτές οι μορφές βίας εξελίσσονται. Πλέον έχουμε τη χρήση διαδικτυακών μέσων και εφαρμογών ή και των κινητών ενώ διαδεδομένη είναι η παραβίαση προσωπικών δεδομένων.

Νέες εποχές, νέες τάσεις. Το αν η εξέλιξη της τεχνολογίας ευνοεί την ανάπτυξη κακοποιητικών συμπεριφορών είναι ένα θέμα για μελέτη, όμως παραμένει το ερώτημα γιατί αναπτύσσεται η βία μεταξύ των ανηλίκων.

Τα σχολεία θα μπορούσαν να κάνουν κάτι; Είναι άλλο ερώτημα που έρχεται συχνά στο προσκήνιο. Και είναι αλήθεια ότι το σχολείο αποτελεί ακόμα έναν θεσμό διαπαιδαγώγησης τον οποίο εμπιστεύεται η ελληνική κοινωνία. Μήπως όμως το σχολείο έχει μετατραπεί και σε έναν ελάχιστο πια θεσμό-ανάχωμα σε μία κοινωνία που μοιάζει από παντού ρηγματωμένη; Γιατί αν δεν λειτουργεί η οικογένεια, αν δεν υπάρχει κοινωνική συνοχή, αν δεν λειτουργούν οι προνοιακοί θεσμοί, τότε πόσο θα αντέξει και το σχολείο να αντιμετωπίζει μόνο του τις καταστάσεις που δημιουργούνται;

Κι επειδή μιλάμε για το ελληνικό σχολείο ας έχουμε υπόψη ότι μιλάμε για έναν θεσμό υποστελεχωμένο, με προσωπικό που σχεδόν κατά το ήμισυ εργάζεται ως αναπλήρωση ή με ωράρια σε πολλές σχολικές μονάδες, με παλιό κτιριακό δυναμικό, με μεγάλο φόρτο δράσεων πάνω από τις μεγάλες έτσι κι αλλιώς ανάγκες στην βασική μόρφωση και γνώση.

Προφανώς και μέτρα όπως οι ψηφιακές πλατφόρμες που βοηθήσουν στο να γίνονται πιο εύκολα καταγγελίες, θα συνδράμουν ώστε να μην κρύβεται η βία, στη σιωπή.

Αλλά οι μεγάλες ποινές, μία αίσθηση πειθάρχησης από ένα αναποτελεσματικό παρελθόν και κυρίως αυτή η αίσθηση κοινωνικής ερήμωσης γύρω από τη ζωή των νέων ανθρώπων, δεν είναι παράγοντες που υπόσχονται μεγάλες αλλαγές.

 

Για το άνθος που ξεφεύγει

 

Στην πόλη δεν είναι μόνο ότι δεν συνηθίζονται τα δένδρα, είναι και που δεν βλέπεις τα λουλούδια. Αν δεν υπάρχουν και παρτέρια και οργανωμένοι κήποι από τον δήμο ή και από τους κατοίκους γύρω από τα σπίτια τους, τότε σου διαφεύγει τελείως ότι υπάρχουν και τα λουλούδια σε αυτόν τον κόσμο και τα συνδυάζεις ίσως μόνο με κάποια εκδρομή στην εξοχή κάποια αργία. Μόνο που η φύση έχει έναν δικό της δρόμο. Αδύναμο δρόμο μερικές φορές, αλλά υπαρκτό. Το βλέπεις στο χορτάρι που δίνει σε κάθε ξεχασμένη γωνιά ή ένα οικόπεδο που έμεινα ακά- λυπτο ανάμεσα στις πολυκατοικίες. Ή εκείνα τα μικρά άνθη που φυτρώνουν στις ρωγμές των τοίχων ή τις γωνίες των πεζοδρομίων. Και λες ότι πρέπει να τα κόβουμε αυτά τα χορτάρια γιατί υπάρχει κίνδυνος φωτιάς ή να κα- θαρίζουμε τα πεζοδρόμια για να δείχνουν εύτακτα και στοιχιμένα. Καλή είναι η καθαριότητα και η ευταξία. Αλλά και ένα αναρχικό άνθος που προβάλλει μέσα από το τσιμέντο δείχνει ότι ο δρόμος της ζωής μπορεί να είναι κι αλλού.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Τα δίκτυα ως λύση για τις πόλεις https://www.ele.gr/?p=94480 Tue, 09 Apr 2024 10:55:51 +0000 https://www.ele.gr/?p=94480 Ένα βασικό πρόβλημα που έχουν οι πόλεις είναι η έλλειψη δικτύων. Ας τα σκεφτούμε αυτά τα δίκτυα, με όλες τις μορφές τους, από άυλα όπως αυτά της τεχνολογίας ως πολύ υλικά, όπως ένα δίκτυο ποδηλατοδρόμων. Κι ας προσθέσουμε όσα έχουν ένα κρίσιμο ρόλο στην κοινωνία, όπως δίκτυα πρόληψης υγείας, δίκτυα φροντίδας ή υποστήριξης ευάλωτων ομάδων.

Το δίκτυο μοιάζει να είναι ένας όρος σύγχρονος, να απαντά σε ανάγκες και προκλήσεις, αλλά παράλληλα να βρίσκεται και σε έλλειψη. Γιατί δίκτυα όπως θα έπρεπε να υπάρχουν, δεν υπάρχουν.

Η χρησιμότητα τώρα των δικτύων είναι προφανώς δεδομένη. Όχι όμως μόνο γιατί είναι λειτουργική και ωφέλιμη σε πολλά επίπεδα όπως για παράδειγμα η μείωση του κόστους και οι συνέργειες. Αλλά κυρίως γιατί οι πόλεις παρουσιάζουν πολλά ρήγματα εμφανή ή όχι, πολλές ρήξεις στο εσωτερικό τους, πολλά κενά.

Δεν μπορούμε να πούμε αν υπάρχει ιστορικά ενότητα στην πόλη, ένας ενιαίος χώρος. Τέτοιος δεν υπήρχε ποτέ από την άποψη ότι η πόλη ήταν και είναι ένα σύνολο πραγμάτων, μία σύνθεση διαφορετικών προελεύσεων. Αλλιώς είναι οι συνοικίες των φτωχών κι αλλιώς των πλουσίων προφανώς. Αλλά στοιχεία σύνθεσης και ενότητας υπάρχουν και υπήρχαν.

Με τα χρόνια όμως άρχισαν να φαίνονται τα ρήγματα και οι αποστάσεις. Άρχισε να μην λειτουργεί η σύνθεση. Κι εκεί είναι που έρχεται η έννοια του δικτύου ακριβώς για να ενώσει, να συνδέσει. Αρκεί; Και μπορεί να γίνει; Πάντως συναντά δυσκολίες η δικτύωση.

 

Από την πλήξη στην αδιαφορία

Μια εκδήλωση του συλλογικού άγχους αν μπορούσαμε να περιγράψουμε κάτι τέτοιο, είναι η πλήξη, η παθητικότητα. Αυτή η αίσθηση ότι δεν χρειάζεται να γίνει κάτι, ότι δεν γίνεται τίποτα, ότι δεν αλλάζει τίποτα.

Είναι μια ατομική κατάσταση που βλέπεις κάποιον να κάθεται ακίνητος απέναντι από μία οθόνη, αλλά και μία πιο συλλογική, όταν παρόλα όσα τρομερά συμβαίνουν γύρω μας, να μην υπάρχει καμία κινητοποίηση.

Από εκεί και πέρα η πλήξη θα μπορούσε να μην είναι και μεγάλο πρόβλημα. Κάποια στιγμή βγαίνεις από αυτήν και ενεργοποιείσαι. Υπάρχει όμως και μια τοξική εκδοχή της που είναι η αδιαφορία. Αδιαφορία για τα πάντα, αδιαφορία για την αλλαγή, για κάτι καλύτερο. Αλλά και αδιαφορία που στρέφεται και προς τα μέσα και γίνεται παραίτηση από τη ζωή, από μία απώθηση της ίδιας της ζωής.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Επεμβάσεις στο κέντρο, προοπτικές για το μέλλον της πόλης https://www.ele.gr/?p=94399 Fri, 05 Apr 2024 10:30:42 +0000 https://www.ele.gr/?p=94399 Πολλά έργα που υλοποιούνται, προγραμματίζονται ή σχεδιάζονται, αφορούν το κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων. Οι πεζοδρομήσεις, τα πεζοδρόμια σε κεντρικούς άξονες, η ανάπλαση της πλατείας, η μελέτη για την περιοχή της Αγίας Μαρίνας που επανέρχεται.

Στο κέντρο της πόλης έχουν γίνει επίσης και παλιότερα έργα, μικρά ή μεγάλα, ενώ άλλες ιδέες όπως η ενοποίηση με το πάρκο στα Λιθαρίτσια.

Το κέντρο μοιάζει σαν ένα διαρκές εργαστήρι αλλαγών με μεταβολές σε βάθος χρόνου που πάντως δεν αλλάζουν ριζικά την εικόνα του χάριν και στις προστατευτικές ευεργεσίες της νομοθεσίας σε πολλές περιπτώσεις ιστορικών σημείων. Ενώ είδαμε ότι μείζονος εμβέλειας έργα όπως το πάρκινγκ της πλατείας οδηγούν και σε έργα την ίδια την πλατεία που ακόμα μας απασχολούν.

Ως ένα βαθμό είναι φυσικό να υπάρχουν τόσες πολλές και σε βάθος χρόνου παρεμβάσεις στο κέντρο μιας πόλης σαν τα Γιάννενα. Εκεί περνάνε πολύ χρόνο καθημερινά οι πολίτες, εκεί αναπτύσσονται οι υπηρεσίες, από εκεί περνάνε οι όλο και αυξανόμενοι επισκέπτες. Αν για παράδειγμα η Περιφέρεια ή η Αστυνομία ήταν μακρύτερα, θα μιλάγαμε και για ένα άλλο κέντρο με άλλες προτεραιότητες.

Αυτός ο όγκος των επενδύσεων στο κέντρο της πόλης ανανεώνει όμως συνέχεια το ενδιαφέρον για αυτό τον συγκεκριμένο χώρο και μειώνει τις επενδύσεις σε άλλες περιοχές μακρύτερα, στις συνοικίες.

Και το βαθύτερο θέμα είναι αν υπάρχουν περιθώρια να γίνουν ευρύτεροι σχεδιασμοί που να αλλάζουν την πόλη, αν υπάρχουν περιθώρια για να αντιμετωπιστούν σύγχρονες προκλήσεις που θα προκύψουν. Υπάρχουν περιθώρια για να δεις το μέλλον της πόλης;

 

Ζώντας με ένα ζώο στο σπίτι

Την Πέμπτη που ήταν η παγκόσμια ημέρα των αδέσποτων ζώων, πλημμύρισαν οι οθόνες μας με τα ζώα των φίλων μας. Στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν πρώην αδέσποτα, ζώα που βρήκαν μια αγκαλιά και ένα σπίτι για να ζήσουν ωραία.

Κι από αυτή τη σκοπιά είναι ένα καλό παράδειγμα για το τι μπορούμε να κάνουμε για ελαφρύνουμε αυτό το τεράστιο πρόβλημα με τα αδέσποτα στη χώρα μας. Να υιοθετήσουμε.

Μετά είναι ωραία και η περηφάνεια που νιώθουν οι άνθρωποι που έχουν υιοθετήσει και ζουν με ένα ζώο. Περηφάνεια γιατί νιώθεις ότι καταφέρνεις κάτι μοναδικό, κάτι που δεν είχες καν φανταστεί. Η σύνδεση του ανθρώπου με ένα ζώο είναι ανεπανάληπτη και δύσκολα περιγράφεται με λόγια. Οι φωτογραφίες υποκαθιστούν αυτά τα λόγια.

Ειδικά στην πανδημία που μείναμε μέσα, ανακαλύψαμε ότι η συμβίωση με τα ζώα είναι ένας ολόκληρος νέος κόσμος, πολλοί νέοι κόσμοι, Τα βλέμματα, η επικοινωνία, η παράδοση στη φροντίδα του ενός από τον άλλο – γιατί μας φροντίζουν και τα ζώα- είναι μερικοί από αυτούς τους κόσμους.

Η ζωή των ανθρώπων με τα ζώα τους είναι ο κόσμος που θέλουμε να φτιάξουμε.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Γιατί υποχωρεί ο ρόλος του κράτους https://www.ele.gr/?p=94344 Thu, 04 Apr 2024 10:11:27 +0000 https://www.ele.gr/?p=94344 Γιατί το κράτος σήμερα στην Ελλάδα παρουσιάζεται να μην μπορεί να εξασφαλίσει πλήρως την ασφάλεια; Γιατί δεν είναι λειτουργικό και χρήσιμο στον πολίτη; Γιατί αισθάνεσαι ότι σε ελέγχει, ότι ασκεί μόνο καταστολή σε πολλές περιπτώσεις, ή ότι σε βλέπει σαν έναν πιθανό ένοχο;

Μερικές σκέψεις:

– Γιατί για την κεντρική εξουσία σήμερα, το κράτος δεν χρειάζεται και θα λειτουργήσει μόνο αν ιδιωτικοποιηθεί. Είναι μία τάση της κεντρικής πολιτικής πια μαζί με την πώληση ή παραχώρηση σε ιδιώτες του δημοσίου πλούτου για αξιοποίηση μέσω επενδύσεων. Κάτι όμως που μπορεί να έχει ως παρενέργεια και την αίσθηση εντός του Δημοσίου ότι δεν χρειάζεται και να κοπιάζει ιδιαίτερα ή ότι και αν δουλέψει δεν θα έχει αποτέλεσμα.

– Γιατί το πελατειακό δίκτυο μοιάζει να μην απειλείται και να μειώνει την ισχύ μιας άλλης, κανονικής δυνατότητας δικτύωσης. Παλιό θα πει κάποιος αυτό, αλλά μοιάζει να μην καταπολεμείται. Και σε τέτοιες περιπτώσεις η έννοια του πολίτη δεν υπάρχει αν χρειαστεί να αντιμετωπιστεί ειδικά μία δυσκολία. Πρέπει να έχεις “άκρη”.

– Γιατί πολύ σημαντικές υποθέσεις όπως οι παρακολουθήσεις πολιτών, η ελευθεροτυπία ή η διαφάνεια σε τραγωδίες όπως των Τεμπών, υποβαθμίζονται ενίοτε από τους κρατούντες σαν μεμονωμένα περιστατικά.

– Γιατί κυριαρχεί η ιδεολογική επιλογή να “αφήσουν το τέρας να πεινάσει”, όπου τέρας το κράτος το οποίο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να στηρίζεται ώστε να μπορούν να δουλέψουν οι αγορές.

Με άλλα λόγια, και παρά τις όποιες διαφωνίες μπορεί να υπάρχουν, το ζήτημα της μεταρρύθμισης του κράτους ώστε να έχει έναν ισχυρό ρόλο, δεν είναι στο προσκήνιο και δεν προχωρά. Και ίσως αυτό να έπρεπε να γίνει προτεραιότητα της δημόσιας συζήτησης.

 

Μέσα στον χρόνο των άλλων

Όλο το μυστικό πια είναι αν έχεις ελεύθερο χρόνο να σε αναζωογονεί. Εκεί παίζεται πια το παιχνίδι της καθημερινότητας. Κι εκεί είναι που χάνουμε πια το παιχνίδι, κακά τα ψέμματα.

Γιατί ο εργασιακός χρόνος εισβάλλει πια σε κάθε πτυχή της ζωής μας και καταλαμβάνει όλον τον χρόνο μας. Γιατί πρέπει να δουλεύουμε συνέχεια αν θέλουμε να τα βγάλουμε πέρα. Έτσι ζει ο πολύς κόσμος. Κι όσοι δεν δουλεύουν ζουν με το φάσμα του άγχους για την ανεργία ή τις χαμηλές συντάξεις. Φαύλος κύκλος.

Από την άλλη δεν γίνεται και να παραιτηθούμε. Δεν γίνεται να αφήσουμε τον χρόνο να ισοπεδωθεί. Μπορούμε, χρειάζεται να βρούμε τον δικό μας χρόνο, μέσα στον χρόνο των άλλων. Δύσκολο αλλά τους τρόπους θα τους πούμε την επόμενη φορά.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Πολιτικές για την αντιμετώπιση της βίας https://www.ele.gr/?p=94293 Wed, 03 Apr 2024 11:14:35 +0000 https://www.ele.gr/?p=94293 Η νέα γυναικοκτονία συγκλονίζει την κοινή γνώμη. Κάθε δολοφονία ενός ανθρώπου είναι μία τραγική στιγμή, δεν υπάρχει αμφιβολία. Στην περίπτωση της δολοφονίας γυναικών, όμως, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχει ανοίξει μία πολύ μεγάλη συζήτηση, για το αν θα μπορούσε να υπάρξει μία πολιτική με προληπτικά μέτρα.

Διανύουμε μία ιστορική περίοδο και στη χώρα μας και διεθνώς, που αισθανόμαστε ότι είμαστε ευάλωτοι και ότι η βία αυξάνεται γύρω μας. Ένα αίσθημα ανησυχίας και ανασφάλειας. Βλέπουμε με ανησυχία για παράδειγμα και τα περιστατικά βίας σε ανηλίκους ενώ εδώ και χρόνια μας απασχολεί και το θέμα του μπούλινγκ.

Κατά συνέπεια το θέμα της βίας σε όλες τις μορφές, πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο μίας πολύ ευρύτερης συζήτησης μέσα στην κοινωνία.

Να μην κάνουμε ότι δεν μας ανησυχεί και ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά να οργανώσουμε τη συζήτηση με τρόπους που να στηρίζονται και στην επιστήμη, αλλά και στην πολιτική. Η κοινωνία μαζί με την Πολιτεία πρέπει να βρουν τρόπους ώστε να αντιμετωπιστεί η βία.

Φαίνεται όμως ότι χρειάζονται και ειδικές πολιτικές κι αυτό ανεξάρτητα από το πόσο αυξημένα ή όχι είναι τα κρούσματα. Γιατί στην περίπτωση των γυναικών πρέπει να εξεταστεί και η θέση ευρύτερα της γυναίκας μέσα στην ελληνική κοινωνία, η ευαλωτότητά της, τα στερεότυπα με τα οποία αντιμετωπίζεται.

Γιατί όταν μια τραγωδία επαναλαμβάνεται, όταν μία γυναίκα γίνεται θύμα δολοφονικής βίας από τον σύντροφό της ή τον σύζυγό της και αυτό διαπιστώνεται με ένα, δύο ή περισσότερα περιστατικά μέσα σε έναν χρόνο, τότε δείχνει ότι κάτι πρέπει να γίνει, πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές αντιμετώπισης του φαινομένου.

Είμαστε σε ένα σημείο που αυτές οι γενικές αναφορές στη βία και τις γυναικοκτονίες που κάνουμε, περιγράφουν και ένα βαθύ κοινωνικό πρόβλημα. Ας μην το παρακάμψουμε. Ας μην το δούμε κάτω από το πρίσμα μίας γενίκευσης. Προηγμένα κράτη όπως η Ελλάδα οφείλουν να παρεμβαίνουν με έναν οργανωμένο και θεσμικό τρόπο.

 

Ο κόσμος που δεν βλέπει τηλεόραση

Υπάρχει κόσμος που δεν βλέπει τηλεόραση. Όχι πολλοί, αλλά αρκετοί. Όταν λέμε ότι δεν βλέπουν εννοούμε ότι δεν παρακολουθούν τη ροή του προγράμματος, με τα τηλεπαιχνίδια, τα σίριαλ ή τις θεματικές εκπομπές. Μπορεί να ανοίγουν για ένα δελτίο ειδήσεων ή να επιλέγουν μία συγκεκριμένη ταινία.

Έχουν αλλάξει όμως και τα πράγματα στην εποχή μας. Γιατί υπάρχει κοινό που βλέπει τηλεόραση με άλλες μορφές, μέσα από πλατφόρμες, προγράμματα επιλογής. Ενώ χρησιμοποιεί και την τηλεοπτική οθόνη για να βλέπει υλικό μέσα από το διαδίκτυο. Το «βλέπω τηλεόραση» έχει αλλάξει πολύ στις μέρες.

Αυτό όμως έχει και κάποιες συνέπειες. Για παράδειγμα τα πολιτικά μηνύματα έχουν άλλο κοινό πια. Μια συνέντευξη που δίνει ένας πολιτικός απευθύνεται περισσότερο στο κοινό που βλέπει όλη τη ροή του προγράμματος. Ενώ το κοινό που βλέπει τα πάντα μέσα από το κινητό του, θα επιλέξει ίσως πολύ συγκεκριμένα αποσπάσματα από την τηλεοπτική συνέντευξη.

Σπάει συνεπώς η ολότητα του τηλεοπτικού χρόνου, αλλά και αυτή η γενική ιδέα ότι κάτι υπάρχει ως είδηση επειδή «το έδειξε η τηλεόραση».

Δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό ή καλό αυτό που συμβαίνει. Είναι μία άλλη κατάσταση.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Βλέποντας τις αλλαγές με τα νέα πανεπιστήμια https://www.ele.gr/?p=94254 Tue, 02 Apr 2024 11:34:14 +0000 https://www.ele.gr/?p=94254 Αρχίζει σταδιακά να αποσαφηνίζεται, να γίνεται κατανοητό, το γιατί ο νέος νόμος για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, αλλάζει τα δεδομένα και γιατί επηρεάζει και τα κρατικά πανεπιστήμια.

Προφανώς αν δεν έφερνε αλλαγές δεν θα είχε νόημα και η νομοθέτηση. Ενώ και για τις συνέπειες που θα έχει, υπάρχει πάντα και η προσέγγιση που λέει ότι η ίδια η ζωή και ο ανταγωνισμός, προσφέρουν λύσεις που δεν διαφαίνονται από την αρχή.

Αν πάντως, κάποιος δεν εμπιστεύεται τις δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς για να δει την πορεία των πραγμάτων, τότε θα πρέπει να επιστρέψει στο έδαφος της πραγματικότητας για να κατανοήσει και τις αλλαγές που επέρχονται.

Σε αυτήν την πραγματικότητα είναι που βλέπουμε ότι στα νέα πανεπιστήμια με δίδακτρα, δεν θα έρθουν όπως αναμένεται, μόνο φοιτητές από το εξωτερικό, αλλά και φοιτητές από το εσωτερικό, από σχολές της περιφέρειας.

Κι αυτό γιατί ενδέχεται το κόστος των διδάκτρων να ισοφαρίζεται με το κόστος σε μία μακρινή πόλη, για όποιον σπουδάζει σε μία νέα, ιδιωτική σχολή της Αθήνας.

Όποιος δεν βλέπει αυτό το ενδεχόμενο, δεν θέλει απλώς να το δει. Από μία μακροσκοπική άποψη, μπορεί να μην υπάρχει πρόβλημα γενικότερο αφού θα υπάρξει ένα ισοζύγιο. Ακόμα κι αν κλείσει μία σχολή σε περιφερειακό ίδρυμα, θα έχει ανοίξει μία άλλη στην Αθήνα.

Αν όμως κάποιος σκύψει πιο κοντά στον χάρτη και δει τα προβλήματα που θα επιφέρει μία τέτοια κατάσταση στο περιφερειακό πανεπιστήμιο, αλλά και στην κοινωνική ζωή μιας πόλης που ενδέχεται για παράδειγμα να χάσει δύο χιλιάδες νέους και νέους κάποια στιγμή, τότε η εικόνα θα αλλάξει.

Προς το παρόν όμως, πολλοί επιλέγουν να μην βλέπουν έτσι τα πράγματα οπότε και να μην προτίθενται να κάνουν κάτι. Ο χρόνος κυλάει απλώς…

 

Είμαστε μακριά από το ανεπανάληπτο

Κάνοντας τη στάση με το λεωφορείο για την Αθήνα κάπου στο Αίγιο, είδα από μακριά το φως του ήλιου να προηγείται της ανατολής. Πόσο δύσκολο να δεις πια την ανατολή αν δεν τυχαίνει να ξυπνάς εκείνες τις ώρες. Ειδικά για εμάς στις εφημερίδες που ο χρόνος τρέχει προς το βράδυ για να καταλήξουμε σε κάποιο αποτέλεσμα, το ξημέρωμα μοιάζει με κάτι μακρινό.

Θυμήθηκα τον Πολ Μπόουλς που εμφανιζόταν ο ίδιος στο Τσάι στη Σαχάρα για να μας θυμίσει πόσο ανεπανάληπτη είναι η εμπειρία μιας ανατολής του ηλίου, την οποία λίγες φορές κατορθώνουμε στη ζωή μας να τη συλλάβουμε.

Για αυτό άλλωστε και τα καλοκαίρια στις θάλασσες που νιώθουμε ότι έχουμε λίγο παραπάνω χρόνο διαθέσιμο, περιμένουμε να δούμε την άλλη ανεπανάληπτη εκδοχή του χρόνου, τη δύση.

Ο κόσμος μας είναι γεμάτος τέτοιες στιγμές. Αλλά οι ζωές μας έχουν απομακρυνθεί από αυτόν τον βιωμένο χρόνο. Και απουσιάζουμε και από τον ίδιο τον τόπο. Οι ζωές μας είναι στιγμές σε κλειστούς κύκλους, σε γραφεία και σπίτια, μέσα σε έναν αναμενόμενο κύκλο. Είμαστε μακριά από το ανεπανάληπτο.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Το μείζον πολιτικό πρόβλημα είναι το κοινωνικό σήμερα https://www.ele.gr/?p=94182 Fri, 29 Mar 2024 14:45:40 +0000 https://www.ele.gr/?p=94182 Το μείζον πολιτικό πρόβλημα αυτήν τη στιγμή είναι το κοινωνικό. Ακούγεται διπλά κάτι τέτοιο.

Από τη μία, μοιάζει οξύμωρο, να επηρεάζεται τόσο πολύ το πολιτικό σκηνικό, αλλά και η κυβέρνηση ειδικότερα από τις κοινωνικές διεργασίες. Πόσο μάλλον όταν πριν από λίγους μήνες η κοινωνία εκφράστηκε στις εθνικές εκλογές.

Από την άλλη, ακούγεται αυτονόητο. Πάντα η κοινωνία επηρεάζει την πολιτική έκφραση. Αν και πολλοί λένε ότι στις μέρες μας σημασία έχει η επικοινωνία και ότι το πολιτικό σύστημα είναι μακριά από τις κοινωνίες κάτι που εκφράζεται με το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης όπως λέμε και τη μεγάλη αποχή στις εκλογές.

Ισχύουν και οι δύο προσεγγίσεις. Σε αυτή τη φάση όμως στη χώρα μας συμβαίνει κυρίως το πρώτο. Υπάρχει το παράδοξο η κυβέρνηση να είναι σταθερή και δυναμική προχωρώντας και στην υλοποίηση εμβληματικών πολιτικών (πολιτικός γάμος για όλους, ιδιωτικοποίηση πανεπιστημίων κλπ) αλλά η κοινωνία να μοιάζει να βρίσκεται σε ένταση και να ψάχνει άλλες απαντήσεις.

Αυτές τις δύο τελευταίες εβδομάδες καταγράψαμε την αλλαγή που φέρνει η κινητοποίηση για απόδοση δικαιοσύνης στην τραγωδία των Τεμπών. Αυτό το θέμα έγινε κορυφαίο μέσα στην κοινωνία, η οποία σιωπηρά ή λιγότερο σιωπηρά άρχισε να του δίνει διαστάσεις.

Η κυβέρνηση άργησε να καταλάβει τις αλλαγές που επήλθαν ίσως γιατί είχε συνηθίσει την κατάσταση που μείζονα θέματα ξεσπάνε αλλά καταλαγιάζουν κάποια στιγμή όπως με την περίπτωση των παρακολουθήσεων. Και το ότι αξιοποίησε έναν αυτοματισμό όπως ότι απειλείται με αποσταθεροποίηση για κομματικούς και μόνο λόγους, φάνηκε ακόμα χειρότερο στα μάτια της κοινής γνώμης.

Καμιά φορά οι κοινωνικές ρήξεις παίρνουν απρόσμενες τροπές ακριβώς γιατί είναι αποτέλεσμα της κίνησης των ανθρώπων. Και συμβαίνουν εκεί που δεν είναι όλα ελεγχόμενα και τακτοποιημένα. Κάτι νέο συνέβη αυτές τις μέρες και γέννησε μία πολιτική κρίση με άγνωστες ακόμα εξελίξεις για τη συνέχεια.

 

Το ενδιαφέρον για Κέιτ Μίντλετον

Δεν βρίσκω ασήμαντο το ενδιαφέρον για την υγεία της Κέιτ Μίντλετον. Ούτε το θεωρώ κουτσομπολιό, μέρος ενός life style ή ευτελές θέμα των μαζών που παρασύρονται από το θέαμα. Μπορεί να είναι κι έτσι για μέρος της κοινής γνώμης, αλλά πιστεύω ότι για πολύ κόσμο, ισχύει ότι έχει ένα πραγματικό ενδιαφέρον και νοιάζεται.

Μα θα πεις, τι μας αφορά τι κάνει μια βασιλική οικογένεια που ζει με έναν τρόπο ζωής πολύ μακριά από τον δικό μας; Ίσως αυτή και να είναι και η απάντηση.

Βρίσκουμε κάτι ανθρώπινο, κάπου πολύ μακριά, από τη ζωή των καθημερινών ανθρώπων, σαν τη δικιά μας. Κι αποκτά έναν συμβολικό χαρακτήρα αυτό το ενδιαφέρον για ένα δημόσιο πρόσωπο που το ξέρουμε μόνο από την εικόνα του και μας είναι άξενη η ζωή του. Αλλά δεν θέλουμε να νιώθουμε και άξενοι με τον ανθρώπινο πόνο. Αντίθετα ίσως το ενδιαφέρον που δείχνουμε να δείχνει με τη σειρά του και μία τάση να δούμε εντός μας, να συνομιλήσουμε με τον εαυτό μας και να αναρωτηθούμε για τη δική μας ύπαρξη, για τις δικές μας ανησυχίες.

Μπορεί το ενδιαφέρον και οι ιστορίες για την Κέιτ Μίντλετον να είναι μέρος της παγκόσμιας βιομηχανίας του θεάματος και των μέσων ενημέρωσης. Μπορεί όμως να αποτελεί και κομμάτι της ενσυναίσθησης χιλιάδων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο. Ας μην υποτιμούμε το συναίσθημα των ανθρώπων.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]> Μάχη υπέρ της πολιτικής και κατά των ανισοτήτων https://www.ele.gr/?p=94143 Thu, 28 Mar 2024 11:33:39 +0000 https://www.ele.gr/?p=94143 Την ώρα που στην Ελλάδα συζητάμε για το κράτος δικαίου ή τους θεσμούς της δημοκρατίας, όπως κάνουν και σε άλλες χώρες στην Ευρώπη με διάφορες αφορμές και μορφές, υπάρχουν και πολιτικές δυνάμεις που δείχνουν να μην ενδιαφέρονται και τόσο. Είναι οι δυνάμεις της αντιπολιτικής και του λαϊκισμού, που προβάλλουν περισσότερο την εθνική απομόνωση και τον περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων, ς προϋποθέσεις για την οικονομική ανάκαμψη και την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της ακρίβειας και των ανισοτήτων.

Ας μην τις υποτιμάμε αυτές τις δυνάμεις. Ήδη σε πολλά κράτη, καταγράφουν πολύ υψηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και αρκετοί αναμένουν να δουν και τα εκλογικά τους αποτελέσματα. Βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενα, κόμματα που δεν πιστεύουν στη φιλελεύθερη ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή την υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων και της πολυπολιτισμικότητας, να βρεθούν κυρίαρχα στο εκλογικό σκηνικό. Η εμπειρία λέει ότι συνήθως τέτοια κόμματα στην κάλπη υποχωρούν ή ότι δεν βρίσκουν συμμάχους για να κάνουν κυβέρνηση, αλλά για τα πάντα υπάρχει και η πρώτη φορά.

Το βασικότερο πρόβλημα της πολιτικής σήμερα είναι ότι δεν μπορεί να απαντήσει σε θεμελιώδεις αγωνίες πολλών πολιτών. Το θέμα της ασφάλειας είναι καίριο. Όταν δεν εξηγείς τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας τότε μένεις χωρίς εξηγήσεις όταν ξεσπά και ένας πόλεμος στη Γάζα. Κι όταν εκτιμάς ότι η «εισαγόμενη» ακρίβεια θα αντιμετωπιστεί σύντομα και με μερικά επιδόματα, δεν πείθεις όταν όλοι καταλαβαίνουν ότι οι παγκόσμιες αγορές δεν πρόκειται να αλλάξουν υπέρ των καταναλωτών.

Είναι η λύση όμως η στροφή προς τον λαϊκισμό και την ακροδεξιά; Όχι προφανώς. Η Ευρώπη το έχει πληρώσει τραγικά με τη στροφή στον Μεσοπόλεμο προς τον ναζισμό και τον φασισμό.

Το σημαντικότερο όλων σε αυτή τη συγκυρία, είναι να αποδειχτεί η πολιτική ως μία πραγματική, αυθεντική γέφυρα δημοκρατίας που θα εκφράζει τις γνήσιες λαϊκές ανάγκες. Η υπεράσπιση της πολιτικής σήμερα μαζί με την μάχη κατά των ανισοτήτων μοιάζει να είναι από τα πιο προχωρημένα αιτήματα των ευρωεκλογών του Ιουνίου.

 

Όταν άνοιξε ο θησαυρός της γνώσης

Έχω προλάβει και τα χειρόγραφα στις εφημερίδες που κρατούσαν ως και τα μέσα του ’90 και αργότερα. Έγραφες στο χέρι ή στη γραφομηχανή και κάποιος άλλος τα δακτυλογραφούσε για να εισαχθούν σε κάποιο πρόγραμμα σελιδοποίησης. Αλλά ο ερχομός του ίντερνετ δεν ήταν τόσο ότι άλλαξε τον τρόπο που γράφαμε όσο ότι άλλαξε μία για πάντα και καίρια, τον τρόπο που διαβάζαμε και ερευνούσαμε. Ήταν μία πραγματική αποκάλυψη. Για μένα που έγραφα για σινεμά και θέατρο ή βιβλία στα 20 μου, το ότι μπόρεσα και βρήκα μία φιλμογραφία στο imdb ήταν απλώς μαγεία.

Οι αλλαγές στη συνέχεια ήταν ραγδαίες σε βαθμό που να μην μπορούμε να τις προλάβουμε και να νιώθουμε ότι είναι αυτονόητες, φυσικές. Ας σκεφτούμε μόνο τον ερευνητή και επιστήμονα και τι παράθυρο του άνοιξαν οι βάσεις δεδομένων και τα προσβάσιμα περιοδικά και δημοσιεύσεις.

Λέω, ότι αυτό που άλλαξε ήταν η ανάγνωση, γιατί το μυστικό της τεχνολογίας είναι ότι άνοιξε την πόρτα του θησαυρού της ανθρώπινης γνώσης κάτι που συνεχίζεται στις μέρες μας με την τεράστια εξάπλωση της ψηφιοποίησης.

Μπορεί για εμάς πια που έχουμε και εμπειρίες και είμαστε και υποψιασμένοι, το πρόβλημα να είναι το τι γίνεται στην πράξη, το πώς διαχειρίζεται κανείς και ειδικά οι κάθε λογής εξουσίες, την πληροφορία και τη γνώση, αλλά το ότι υπάρχει διαθέσιμη αυτή η γνώση για όλους μας στο μέτρο του δυνατού, είναι μία πρωτόγνωρη συνθήκη.

Για αυτό και οι προσπάθειες πλέον να γίνει η γνώση και η πληροφορία μέρος της προσπάθειας για κοινωνική ευημερία και ανθρώπινη χειραφέτηση, πρέπει να ενταθούν, κόντρα σε όσους έχουν συμφέρον να εμπορεύονται τις ιδέες και τις γνώσεις ή σε όσους θέλουν να τις χρησιμοποιούν για σκοπούς που βάζουν σε κίνδυνο τον ανθρώπινο πολιτισμό και την τύχη του πλανήτη μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr

]]>