Αυτό προβλέπεται με την τροποποίηση των αποφάσεων του υπουργείου Ανάπτυξης 6969/30-01-2024 και 92566/11-10-2023. Συγκεκριμένα:

1. Προβλέπεται η εξαίρεση από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών, για 3 μήνες, σε προϊόντα για τα οποία έχει προηγηθεί αύξηση τιμής εφόσον αυτά βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους. Για αυτά απαιτείται ειδική σήμανση που θα αναγράφει «Προϊόν με κοντινή ημερομηνία λήξης». Στόχος, μεταξύ άλλων, είναι να αντιμετωπιστούν και φαινόμενα σπατάλης τροφίμων (food waste) ή καταστροφής αποθεμάτων που θα μπορούσαν να διατεθούν σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές. «Με αυτήν την τροποποίηση επιτυγχάνεται αμοιβαίο όφελος για επιχειρήσεις και καταναλωτές ενώ προωθείται και η υιοθέτηση νέων περιβαλλοντικά βιώσιμων συμπεριφορών από τους πολίτες και την εφοδιαστική αλυσίδα» όπως υπογραμμίζεται από το υπουργείο Ανάπτυξης.

2. Επεκτείνεται και διευρύνεται η λίστα των προϊόντων που υπόκεινται σε έλεγχο για ανατιμήσεις και δεν μπορούν -σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία- να προβούν σε προωθητικές ενέργειες για τους επόμενους τρεις μήνες.

3. Επίσης, επεκτείνεται η λίστα προϊόντων για τα οποία προβλέπεται μείωση τιμών από την 1η Μαρτίου 2024 στην οποία προστίθεται η κατηγορία των προϊόντων εμμήνου ρύσεως, κάτι που θα ισχύσει από τις 20 Μαρτίου.

4. Επεκτείνεται η λίστα των νωπών προϊόντων για τα οποία εφαρμόζονται «καθαρές τιμές» με την προσθήκη των κατηγοριών «νωπό κατσίκι» και «νωπό αρνί».

Υπενθυμίζεται ότι τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που θα ξεκινήσουν να εφαρμόζονται από την 1η Μαρτίου -ενώ συνεχίζεται η δράση «καλάθι του νοικοκυριού» και η πρωτοβουλία «μόνιμης μείωσης τιμής» – αφορούν στη μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ, την αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων, «καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι και πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα.

Πιο αναλυτικά, τα τέσσερα μέτρα του υπουργείου Ανάπτυξης, στα οποία έγιναν οι επεκτάσεις είναι τα εξής:

1. Μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ. Περιορίζονται οι συνολικές εκπτώσεις των προμηθευτών κατά 30%, με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων αυτών στα ράφια. Το μέτρο αυτό θα εφαρμοστεί στις κατηγορίες που σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού παρατηρήθηκαν αποκλίσεις. Τα προϊόντα αυτά είναι: απορρυπαντικά, καθαριστικά σπιτιού, οδοντόκρεμες, αφρόλουτρα/σαμπουάν και βρεφικές πάνες.

2. Αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων. Δεν επιτρέπεται στους προμηθευτές που αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων να υλοποιούν προωθητικές ενέργειες για τα προϊόντα που έχουν ανατιμήσει για τρεις μήνες. Αυτό το μέτρο αφορά όλα τα προϊόντα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.

3. «Καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι. Υποχρεώνονται οι προμηθευτές να πωλούν τα προϊόντα στο λιανεμπόριο σε «καθαρές» τιμές (net – pricing). Επιτρέπεται μόνο πιστωτικό τιμολόγιο ύψους έως 3% για επιστροφές προϊόντων ή φύρας. Το μέτρο αφορά νωπά φρούτα, λαχανικά ψάρια και κρέατα.

4. Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα. Για τις τιμές πώλησης του βρεφικού γάλακτος έχει οριστεί πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων και εμπορικού κέρδους 7%.

Οι ανατιμήσεις σε όλα τα είδη των σπόρων, στα καύσιμα, στα φυτοφάρμακα και κυρίως στα λιπάσματα έχουν δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στην προοπτική της πρωτογενούς παραγωγής. Αυτό αποτυπώνεται για παράδειγμα σε επίπεδο χώρας, όπου με τα επίσημα στοιχεία, η καλλιέργεια της πατάτας είναι μικρότερη σε ποσοστό 30% από πέρυσι.

Όπως ανέφερε ο Μιχ. Δεβέκος, πρόεδρος του Συλλόγουο Ιδιοκτητών Καταστημάτων Αγροεφοδίων Ιωαννίνων τα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν πρόσφατα δίνουν μία μικρή βοήθεια, κάποια άλλα όμως, είναι απλώς ημίμετρα. Στάθηκε χαρακτηριστικά στη μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα από το 13 στο 6%, τονίζοντας ότι ακόμη υπάρχουν λιπάσματα στο συντελεστή του 24%. «Προφανώς, δε γίνεται να συζητάμε για στήριξη της γεωργικής παραγωγή με 24% ΦΠΑ στα λιπάσματα», ανέφερε χαρακτηριστικά για να προσθέσει πως στο κάδρο των ανατιμήσεων σε διεθνές επίπεδο, προστέθηκαν και τα παιχνίδια των κερδοσκόπων. «Ο ζωοτροφές για παράδειγμα με βάση το σιτάρι και το καλαμπόκι της περασμένης σοδειάς, δεν υπάρχει λόγος να έχουν φτάσει σε αυτά τα επίπεδα», τόνισε.

Προβλήματα του κλάδου

Ο Σύλλογος Αγροεφοδίων όμως και γενικότερα ο κλάδος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και σε κλαδικό – επαγγελματικό επίπεδο, με τον κ. Δεβέκο να αναφέρεται σε δύο από αυτά. Το πρώτο αφορά στις γεωργικές συμβάσεις που σε εθνικό επίπεδο, εξαιρούν χωρίς λόγο τους ιδιοκτήτες καταστημάτων αγροεφοδίων, ενώ στην Οδηγία της Ε.Ε δεν αναφέρεται πουθενά κάτι αντίστοιχο. «Στην Οδηγία υπάρχει ο όρος «αξιόπιστος» γεωργικός σύμβουλος και στην Ελλάδα μεταφράστηκε ως «αξιόπιστος και ανεξάρτητος». Τα έχουμε μεταφέρει στο υπ. Αγρ. Ανάπτυξης, όμως δεν έχουμε λάβε απαντήσεις και το επόμενο βήμα είναι να προσφύγουμε στο ΣτΕ».

Τέλος, οι επαγγελματίες του κλάδου ζητούν μία συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος διαχείρισης και ανακύκλωσης των πλαστικών στη γεωργία. «Δυστυχώς, δεν είναι μόνον το πλαστικό των φυτοφαρμάκων, αλλά είναι και οι σακούλες των λιπασμάτων, τα πλαστικά των θερμοκηπίων και πολλά άλλα. Η Πολιτεία όμως ζητά από εμάς να τοποθετήσουμε κάδους ανακύκλωσης έξω από τα καταστήματά μας και να γίνουμε εμείς, οι ελεγκτές των αγροτών για το αν έχουν καθαρές ή όχι τις συσκευασίες τους», ανέφερε.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ