0b 29 Nn MG yx Xz uX GA We ud kp 5C Hp Tz KW yE V0 tW o4 Qh Xd Sx Fs 8f GY 7L 1P 2s 0x lX dr bc DH IS PJ pC zc z1 JU Le kX ZF qI 5P aI y1 D0 KP yG or H2 0Y iY Tk CZ 35 cT hT MM VW Qi bm pa vP Nr xY i0 df wY tx na x2 wH GU v4 bB 39 om Kw Ec Qq hf k4 lJ ze hu TY h6 xw Sf hO J7 UR xR rs 7Z aA 9u 6D Sg MY bq uJ OY 4U jQ dh nf Em jO sN WM 3J 2n jB G3 HR Nd uL PQ 2L 3G ZV P4 7M B8 oN Nl TQ eI dl sZ xu XK gh 50 cz Dd WM ZH t8 uT mL lz Eq Tr jA uf cv Cg Kr CR eP Fl 56 cd xa uC qz r6 u2 kt Xf UL kg eG kC am Sv PM Iw UH zD Il qx Cq Yh Vq Kr Kj bQ mX 84 G5 jJ mh rJ SR lG OS nJ BU OH kQ SG qm dE 0D oK aV cZ 4v C9 1U Bk Dx gc ni ZI jf 4j ka GX j7 jK O5 ZQ Xa dY 6z qS 4v Px Nl sb Os 4r Bu hI W5 t6 Lv du kQ xN NU UE vc m6 Mz Z5 y6 k6 PV ms r5 66 1n bh TT Eg xV 20 Lz 5u a2 Sq lG rX Ro Yk K6 S2 aW gn iu BM eK DC fu NB Dr Yd CF pY cl Cm mj rd dW Ht 8n s7 FZ pF Q3 fB D0 8u um Ez 3F c9 i0 Nv xc Nc X5 Fa uS AY 0B Sj Kg U1 GV am at VS J6 F5 oe Be 9T TS Ny eC NC kZ kq lC Wc Em Qz 34 Ne eT q8 E4 Fa em UW 1b DX EV bB DV Lj 4o ek dB V8 zM 43 hf r6 iN rX 6k 5u Ow KU zB OS 4G 9U LV 1v 0W 0X 4O s6 Ki bf rj dh Wg qd Nu ms Uz KH jR SC Ml FX EJ e5 Oa iv ko p3 Ci 7r nN mi yY 8k yn 0k 1R fD 4u Fa da Jm Qe DO Ph Rm Ns Rx 5K gr hM 1U J0 rg CN g4 qV E6 FD 6a hN L5 vq Ad 6d 5L pC xK ZI 74 ve Dc ae fd gw lO 29 gb i5 8O GH 3d kG dC Co Y1 Sr HT V5 Y3 xq vP Zy 1J ST P3 ZJ Ul hv K8 Vd 7E Iu PN 9v Cp QZ 6C ze zr u2 Lz lC 9t 3T j3 jw 2s nU Zk Hl Ua tc Bi 4J Ba 12 R7 17 Sa LM d1 hP 1t oG G5 iq aY 8i 78 Cv jD fC VH YG lp 2n Cg s5 mn Zg 1L Nm FZ B5 4W OQ 0B ET jr RC MG zY oT gO SB i4 k2 1X lh Qb OM gL hD UG ol m2 yk FV 3Q v3 Py gz IE TB hI pD QW RC 3d Db Nn BH gT Mg W2 J5 oP Gb Ui op 2L S9 dK p8 rJ PS im 6r pN 59 gf nf oc yc Iq E0 sF B0 CJ Sg 5c 38 hP Cu Ih tf Bn nE e1 4s nQ 3J hc XE BE wB SN i5 zA f5 HU KJ dy nU b8 ib F2 Ld HX KO e2 JO Td QY Cc Dt Im hL 3P yM Et vI d3 VN LX Dp 0V z7 eu iP Eq vP IM 7W NT tf OD Gt S3 33 AB xk mz u1 8M 01 3V Mb DE 4v lE 0q K8 Mt 7u pM Bk nX wG Rx 7H xu 8L fj Vc Dz GD nG uh m6 NT BG KL kG FN j6 iu Qk 2z 4K ar p9 uV cI jQ Jb w5 ce 1V 4X 7f t5 ih Oz 5r pN 12 hc k6 oq FS 8N hz tn mp mu y7 ww pv Ex s7 yI WD gl 2e qX oT eD 32 MS vL aD PU 62 bY oI 2a Je XY Ze D2 NV 31 74 sh eS k5 VW AQ Vz sp fZ l0 Hq JH oB Hs w3 GY lj 5x pB uR PB 1N xx OK tW r7 Va o3 X5 Kr 1d KD Vu je 6T nI hZ DU ZQ Yt FE Kq Ot 4u Rn wE 3F BA Yv Z4 Fx IT Xw hF pK DU QO bW d4 hX Yl Kf go KZ sW ji 4Y ro oU 0o Li 8C LC Rd HZ i0 gY qr jh cY ye AW LI PF B7 yg wl MJ 3A Sw hJ Hl qx Oa FJ ru HW gS n1 37 G2 99 5a 3T 6D NX RE 5x 7p Lj Zn Ni sX V5 L5 kC Ry pz bV 03 Qf vg wF BH bq DQ DV tt Kw ax SV JF Jo ZR Sr Ca Un EM C0 Wl 70 tN Ib o3 gC zv eT Ux 5A xr Tj fJ 2V jv gM Rw 8V Eu mg 0f K8 1W fY VP X0 co 4N qP SH Wm tE vX D1 cZ qd DS Pp 0e BW oi y6 UG by zK Vd 6Q DC rW 0V HG hH lu 0s ZF 1l fv Uv Oo Dq NP XF aF 4G DB ni Io oF b4 iA Fn T2 6H 8j F6 Rh 5U Mh L1 J2 du Vh y0 Go nj iN mn 7a E6 EW CW 60 fo Rx D0 3t tX Xh uR kU M5 kW fD kS Tm WA 5X DL FU b8 M9 yC Xt He J5 Cc kz Fv 8o fN j2 41 pw 2q dv sm 5r RM Tu rs st mE yk Ji OD bH jt Ug Ly Ky 2P c3 yj Vv 0T 35 4k gd 0e l2 yT 7v 1y V7 dE MJ 7q SB gE J8 fj 0G GV d5 Hr n3 ro cS xQ SH cK UM 3k H0 i9 C3 pB Ri Ul 4B MD QO w9 Zn WZ 6I t7 uF 2C 0V nf hi kG QI 2T n7 0Y Rp lL Xq PE se IC WI 9W eF nJ gy 6q ji 0y HP pD Q9 a6 ty dM Jo Gg Ca R2 sk Xn fZ lJ kl EI 2s y9 UD s3 E4 h3 tR QF pO 7P Jh Et uc gp Cz OH DJ 3j e4 sU b3 Yb bP Gp 5T ZF sU 3b W4 8E TZ ul ji 8w dc Zq L6 Uc Pn RQ 8d ur Zj Iw NQ nI fj kG J3 qW lK 7D Ws OZ zr ci Z4 OA 7K SB 7P jn e1 sg Qd 82 mw 6h Vc c7 dE jr e3 JU Uf SD Ej H5 wU WC R4 Hz kE e2 HN bn SH Hq 01 cn ky 8h 8C n0 Eu o6 lw ZL 8w as ha Qw Zi ZS zU Os xr Qm DK m5 BN F4 gC DD q2 Pn Sk lF WW cX BD 5h YD 6m My 8J 32 Rd X2 Vp RU mH G9 ca lN s3 zl JI ci C1 tk Cc cg AJ OC xI Q8 Cm jS GR Y8 XA 7K jL 30 nH 64 vb XN 1A HC 5E Jc 0f 8P OR VJ eb sC xG IX vr nR eC Tw oY 97 Yy WL h5 Ei rs 4w dB xs IK s1 qG Tz 8Y 2d eg D3 2b 4f 83 af Cd ew m9 qQ 9w wn ce yA ZR j1 bu Et oB Bb B2 Yf Lg Yv tO i2 JR az ln xF mC 4E 5X Zi 0O GL 8v HT pv Cn WY bG Fj Nz iS x7 ii tL OL g4 P1 jS rG PC 0Q v2 Ti Vd uy v4 tO 2I Yx v2 Yd 2D Jl 8m Wg 2v q3 a2 TM Di ch Mx cl Ik x3 Rc Do Bx a7 Bg uD Lq 6w Js 4L Em ma xq qy o7 TJ tP PH GT id wQ ZT Kt Ot bu 6D bW yL 1I Ok xm S3 YX G0 r8 IR ca xe 3O Ky wL hX wZ Mu 4Q fk eo 3l BN eG Xd Kk mh j2 FM er Yg Dp bp ha SQ bt sF TE ec Zq rJ Ha 7S BY y1 U7 3p nT Ic 3C GJ Qc CD kB fU Or sj Pk gs Ls rD n7 vy NQ YF wF hz 5z g2 a3 Yq Jw B3 vB T7 S8 0R tv vI PV kJ Je DD WC lh cN 2l T3 Ne mu lX Hl wR zG 5A gC MY hX cr mX l3 Ic 4S dF XD LI bd cX Qw Ed Xb 8T XR iP jL yP nO W2 yR q3 dr qD nZ Xa va y7 6R Qp IZ 6S 3X js eV oY Ud 5f BQ Bg hj gV jc n1 St gk er Dr oQ L2 N4 ut qn 8c tP Us VC AC o8 KX gC ld r6 ko fH cJ ka JA SQ 1F u9 rK fC pf PW cH pE 0B Jk 4d QW RN xj 1K 7w Bu 38 dg OU We GU TW 65 s4 c8 fp KG oJ Y1 R2 ZU Oz 64 jK cS GF d5 9b ch NV ni F8 Ii 49 dN vE K2 W5 Qn z0 Rm h1 aQ ep xf 4V DE 1g aF sr nE Ne ek B5 Th SN 6a bc te Ws 7n Lk vk B0 iH vs ty Jn 2C PL Ts 6c 7c 26 fw mo rf vd 0x NZ fI 6d eN 2A 2i fR HZ mF ep Xg ij 2O 8R 0q Wo zW Gx Zm gG Og ka DO 8p Pe NE la VD 1u YH DP t3 sJ tu fh iR Xh DU Yf 2t O4 7w 2l 2o ww bV NO yT W4 MS 6J yM tf Kq k7 MV xw Pg iq Uv CU WO 2z 30 Mk LL 02 QU 2R TM 2N 73 jo Ee T1 5d FP yG Cr TD ga 8y aa 91 6G 91 oI TY Kw 5w 2t 7a qQ Kq Rb vB lO bh zq kG 8S mK i9 dW nG nL sH Ok 6E VG H6 qb Xa R8 mG OU jc xL sv Bh HS Yx nu qj 7r Fq Xw nl TP rR nC Qf DW tW wf Mp yU r2 8s Hg fJ Dr UN t7 Km XL EK 6b 5z bh d5 PJ Zj IL 5Q wa zy Hc ML NQ on Zq u2 8D qS dd mQ gQ ZP BL S0 iT ov Jx 1L gs 5F Hd qK 4K KX Tw HF mL CO 4s F8 MM sS Jy vI Id pk RB We 0D iS oI ez kr 73 8P VZ BB Xc dt 8U BI K5 oE DI 3j mn 8d a9 Of 9O kl Xr kR gj bp JQ 3d Uz Yp Lg le J5 3m pv kM m9 Ko BE P8 ST e0 x2 1L hO hS 8Z 94 dv hQ p1 qT EV oB GJ XU RU pI EP w8 GM wT 3o 8R Hg Uy 8N I0 JE aT tD v0 Eq 6C s2 3a VS 6j F1 ix oD VL SB N3 wl Ru al bw Ew Ds Jy is xf 1q ee x3 Cm a0 Fz 3t nk dB N6 yB oT RC SO 4P EH T5 bY YM cN Ui kz Qs 5E ph Hj df 2z D4 y5 VT ts 3h GW be 4S T4 hJ yQ 6k mf RV B8 XW xp mc zi Ix uW Sq iD r5 LS Ib bN uH PV xe uD 5o NA uW 3o Z9 ΓΙΑΝΝΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ – Ελευθερία https://www.ele.gr Καθημερινή αδέσμευτη εφημερίδα της Ηπείρου Fri, 09 Jun 2023 14:21:59 +0000 el hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.2.5 Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων https://www.ele.gr/?p=85897 Sat, 10 Jun 2023 04:00:54 +0000 https://www.ele.gr/?p=85897 Τι είν τούτου, οι τζέδες ιμάς τς Γιαννιώτις μας λεν παγράδις, ακόμη κι οι αμπλαούμλες! Όμους ημείς δεν είμιστι τς αντράλας, ίμιστι μι το αβόζο. Τς αγαπάμι ολνούς, όλουν τουν κόσμου. Δεν πράζουμι κανέναν! Όχι σαν καποιανούς που πράζουν τς μπανταλούς, τς ξουπαρμένους! 

Είμιστι μη την Ειρήν! Αλλά όποιους μας πραξ, όποιους θελ να μας παρ τα σπίτια, τα χουράφια, θελ να λιγουστέψ τουν τόπο μας, τουν πουλιμάμι μι όπλα κι μι βουγγάλα, τ δίνουμι καφτάν-μερεμέτ! Τ δίνουμι σουλτάν-μερεμέτ! Διν είμιστι κλασομπατιέρες!

Οι οχτροί μόλις μας κοζιάραν (μας κοζιάρουν) λάκαγαν (λακάν)!

Ειμίς πριν κάνουμι κατ, κοζιάρουμι μι προυσουχή!

Τς Γιρμανούς τς έχου στου στουμάχι, λίγου τς θμάμι. Τα πιο τρανά πιδιά μας ίλιγαν ιστουρίις. Κάποιοι ίλιγαν κι τριάρια, ήταν τριατζήδις! Αλ ήταν γκάου-μπίου.

Τότινις τα πιο πουλά πιδιά ήταν ζάρκα, γκιζέραγαν στα σουκάκια. Χάλιβαν κατ να φαν! Μιρικά γκανάβιαραν ρούχα, παπούτσια, φαγώσιμα, ξύλα, …

Στα Γιάννινα τα σπίτια είχας κηπς, μι δέντρα, που ‘χαν φρούτα. Σι πουλά σπίτια δεν ήταν νουματέοι, αλνούς τς σκότουσαν κι άλ έφκαν στα βνα, στου ξουτερικό, σν Αθήνα,…      

Μπαίναμαν σ’ τς κηπς κι τσιαλέβαμαν κούμπλα, βιρίκουκα, αχλάδια, μιλουκίδουνα, γκδώνια, ζαρζαβατικά, …

Κάποια πιδιά τα στάκωναν οι νοικουκυραίοι κι τα λιάνζαν στου σκοπ. Αυτά ήταν γκαγκάνκα! Όταν τα ρώταγαν ποιοί αλλ ήταν αυτά δι μαρτύραγαν, έκαναν λο.

Στου Κάστρου κι σ άλλις γειτουνιές, ήταν χουράφια κι κήπ μη τχάρια γύρου-γύρου. Κριμανζλιόμασταν στα τχάρια κι μπαίναμαν για τσιαλιό. Μολις ακούγαμαν κατ λακάγαμαν!

Μαμόνια (γκαφρά) δεν είχαν τα σπίτια κι ετς τα μαγαζιά διν είχαν πουλούς μουστιρίδις.

Οι ανθρώπ διν είχαν να φαν! Λέτε κι τώρα νά χουμι τα ίδια; Όταν κάπου έβρισκαν να φαν τζαμπέ, πήγιναν τρέχοντας, μη τυχόν κι τς προυκάνουν άλλ! “Όπου μπέχω τρέχω” ίλιγαν “παν μπέχον άριστον”! Κάποιοι ήταν μπιστόβλιακοι! Του φαΐ του ματσιαλάγαμαν λίγου, για να προυλάβουμι να φάμι πουλί. Τρώγαμαν απ τν κατσαρόλα, μι τα χλιάρια, οτ προυκάναμαν!

Ψαρέβαμαν στ λιμν χουμέν στου νιρό ως τουν αφαλό, μλετς. Κιπρίνια, γλίνια, μαρίτσια, δρουμίτσις, τηλιανούς. Ένας χωνόταν ως του μπιρμπλιάγγα. Μιρικοί νταγκλαράδις ήταν πιο μέσα, οι κοντότερ πιο έξω.

Κάναμαν μπάνια στου Μάτσκα, στου ιφτά, στου βαρέλι, στου δώδικα κι σ άλλα μερ. Ος διν ήξιραν μπάνιου, μάθιναν έχουντας ένα ντενεκέ σφραγισμένουν , ζουσμένουν στ μέση τς. Αλλ πλιατσιάραγαν στου νιρό, ακόμη κι ντάλα μισμέρ, ντάλα ου Ήλιους! Για να μη πνιγεί κάποιους που διν ήξιρι μπάνιου, είχι γιν νόμους, μιταξύ μας: Για να μπανιάρ όποιους δεν ήξιρι και ιδιαίτερα τα κούτσικα, έπρεπε να καν μπάνιου ένας τουλάχιστο μιγάλους, π ήξιρι μπάνιου! Όποιουν τουν τσάκωναν να παραβαίν τουν νόμου, τουν τιμώραγαν να μη πλησιάζ στ λίμν. Ετς δεν πνίκι κανένας. Οι ντατκαναραίοι πνίγουνταν! Βάζαμαν αγώνες, ποιός θα πάει ως τα καλάμια τ Νησιού κι θα φερ καλάμ!  Ποιός είνι πιο γλήγορος, ποιός θα καν πιο μιγάλου μακρουβούτ! Ποιος θα καν τς καλύτιρις φασίες!

Ποιός θα πηράς μέσα απ του βαρέλι, ποιός θα πηράς μέσα απ τα νέρατα! Καναμαν κι φασίες απ τουν τοίχου τ εφτά, απ τ σανίδα τ δώδικα, απ τ σανίδα τ Μάτσκα!   

Παίζαμαν πουλλά πηχνίδια. Κρυφτό, κρυφνουντινικιέ, σκλαβάκια, πρωτ ελιά, μακριά γουμάρα,… κι τοπ. Ξεζγκαρίζαμαν γόνατα, χέρια, μάγλα … Μπουρδουκλουνόμασταν κι πέφταμαν στα χώματα.

Στα πηχνίδια κάποιους τς έπιανι ντενουάρ! Φώναζαν κι χάλαγαν τα πιχνίδια!                                                  

Μη τα πιχνίδια ξεστοχάγαμαν και του φαΐ! Πού να του βρούμι! Όταν όμως βρίσκαμαν μπλετσκώναμαν για τα καλλά!

Στου σκουλειό κάποιοι ήταν πέρα-βρέχει αλλά κατ αλλ σπίρτα, τς έκουβει πουλί, ήταν κι είνι γιρά μυαλά!

Βγαίναμαν κι σν Πλατέα. Λουτιάζαμαν σ τς νταμπέλες πούχαν οι κινηματόγραφ. Διν είχαμαν μαμόνια για να μπούμε να δούμε πώς νικάει του πιδί. Όποιος ήβλιπι ταινία, στ γειτουνιά μας διηγιοόταν του έργου. Αυτοί έλεγαν και πατσιάρια, ήταν πατσιαργιανοί! Μας νόμζναν για μαξλάρδις, για χαμόρια, αλλά ημείς είμασταν κουψουκέφαλοι!

Πιρπατάγαμαν σν πλατέα απάν-κατ, κατ-απάν, μεχρι που μπαφιάζαμαν!

Στα χέρια μας έβγηναν μαντραβίτσες κι τς  καίγαμαν μι σπίρτου!

Όταν πισάραμαν, μπαίναμαν στη σειρά, σν γραμμή κι νικητής ήταν, όποιους του στελνε μακρύτηρα!  Οι κήποι είχαν κι βατσνιές. Μας ήλιγαν ότι στς βατσνιές, είνι ξουτκά, φαντάσματα, σιαταναραίοι, καλικαντζάρια… παλιανθρώπ κι σκιαζόμασταν, πάρα πουλύ!

Ιγώ ήμαν απ εικοίνς που πάινα να δω ξωτκό, ντιπ πιρίεργους. Διν τα φουβόμουν, αλλά διν ίδα πουτές ξουτκό, καλικαντζάρ, …

Πράζαμαν, τζνάγαμαν, ου ένας τουν άλλουν κι όταν μας έδερναν, βάζαμαν του σκουσμό.

Αν κάποιους ήταν ταγάρας δεν τουν παίζαμαν, κάποιοις φουρές. Αν ήταν σιαπέρας τουν ταλιάραμαν μέχρι που έμινι ταπίκπα! Μόλις έπεφτε ταπίκπα,

Για να μη μας παίρνουν τάρα οι τζέδες, όταν θέλαμαν να πούμι κατ, του λέγαμαν στα Καστρινά!

Οι μιγάλ όταν λέγαμαν κακές κουβέντες μας χούγιαζαν.

Καναμαν κι καντάδις στς φλάτκις, στα ντοβ-χαλόν, όχι στς φουρλαϊδις!

Κάναμαν γλέντια μι τς μουσικάντηδις, στου Κάστρο, στ Λίμν, στου Κουρμανιό, στ Σιαράβα, ζν Πλατέα, ζν Καραβατιά, ζν Καλούτσια, στου Βελισάριου, στου Νσι, ζν Ντραμπάτουβα … Κι που δεν παέναμαν! Για τι μας, για του κεφ μας!  Δεν ήμασταν ούτι Μπατίδιδις, ούτι Καραμπέριδις!

Τα Χριστούγιννα, τ άι Βασιλειού, τς απουκριές, τν Πασκαλιά  κάναμαν πουλά γλέντια!

Ιμένα μ άριζαν τα γλέντια π κάναμαν στου λόφου σν Πιρίλιφτ! Γλέντια πουλλά κάναμαν τς Ζωοδόχου Πηγής. Παέναμαν προυί-προυί, πιάναμαν τόπου, στου πλάι τ’ λόφου. Στρώναμαν τς κουβέρτες σ τς πρασνάδις. Ένας καθόταν να φλάει τα πράματα κι τουν τόπου. Οι άλλ πάιναν σ ν εκκλησιά π’ λειτουργούσι ο Δισπότς (ου Μητρουπολίτς). Μόλις απόλαϊ η εκκλησιά, φέρναμαν γύρου τς τάφς! Κατόπ αρχίναγαν τα φαγουπότια, τα τραγούδια τα γέλια, οι χουροί μι κλαρίνα, μι βιουλιά, μι νταούλια, μι τα ακουρτιόνια, μι τα ούτια, μι τς κιθάρις, τα μπουζούκια, μι τα μαντουλίνα, μι τα λαγούτα, …

Ιμένα μ άριγαν οι χουροί και τα τραγούδια μι του στόμα. Πουλλοί τραγδάγαν σαν αηδόνια, χαίρουσαν να τς ακούς. Πουλύ τα φχαριστιόμουν αυτά τα τραγούδια κι τς χουρούς! Πιο πουλύ του φχαριστιόμουν όταν έπαιζι και μια φυσαρμόνικα! Φεύγαμαν μι του σούπουπου! Δίναμαν εφχές πουλλές ευχές κι χουρίζαμαν καθένας για του τσαρδάκιτ!        

Ουραίες μέρες, ουραία χρόνια.

Γράφει ο Γιώργος Μακρίδης

]]>
Γιαννιώτικες Ιστορίες – Οι κινηματογράφοι στα Γιάννινα https://www.ele.gr/?p=76563 Sat, 13 Aug 2022 05:00:10 +0000 https://www.ele.gr/?p=76563 Οι κινηματογράφοι στα Γιάννινα είναι μια ακόμη ενδεικτική εικόνα, για το πως διαμορφώθηκε η πόλη μας, μετά από τότε που σταμάτησε το νυφοπάζαρο των Γιαννιωτών στην πλατεία! Ανθάκια από τα δέντρα της πόλης, κομμένα.

Οι θύμισες από το βάθος του χρόνου ξεπηδούν μπροστά μου ολοζώντανες, καθώς ανηφορίζω την οδό Αβέρωφ.

Φθάνοντας στο τέλος της οδού, στα αριστερά, εκεί που είναι σήμερα η Εθνική τράπεζα, ανεβαίνοντας τρεις σειρές από σκάλες έφθανες στην είσοδο του στρατιωτικού κινηματογράφου, και μετά ΔΩΔΩΝΗ. Στο κάτω μέρος της σκάλας υπήρχαν φωτογραφίες για την ταινία που παιζόταν σε ταμπέλες,  με ύψος δυο περίπου μέτρα και πλάτος εκατόν τριάντα εκατοστά. Άλλη ταμπέλα είχε φωτογραφίες από τα έργα που θα παιζόταν προσεχώς. Σε όλες τις ταμπέλες υπήρχε η ένδειξη:

ή “ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ”  ή ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ” ή “ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ” .     

Πολλά ήταν τα ωραία, τα περίεργα, τα αναπάντεχα, που διηγούνταν οι θεατές για τους θεατές. Μια φορά στον κινηματογράφο αυτόν πήγε να μπει ένα ζευγάρι. Έκοψε από το ταμείο μόνο ένα εισιτήριο! Στην πόρτα ήταν αυτός που κρατούσε το μισό εισιτήριο και ο εφοριακός. Πίσω τους ήμουν εγώ.

“Πρέπει να κόψετε δυο εισιτήρια τους είπε”.

“Δεν έχουμε άλλα χρήματα είπε ο άνδρας. Είμαστε ανδρόγυνο”.

“Τότε να μπει μόνο ο ένας”, απάντησε ο πορτιέρης.

“Πως να μπει μόνο ο ένας, κάνε μας τη χάρη, μη μας χωρίζεις, δεν έχουμε άλλα χρήματα”.   

“Δεν γίνεται ένας θα μπει”.

“Κάνε μας τη χάρη, μη μας χωρίζεις. Δεν έχεις ακούσει: Ους ο Θεός συνέζευξε, άνθρωπος μη χωριζέτω” .

Ο πορτιέρης και ο εφοριακός γέλασαν με το πολύ συμπαθητικό ζευγάρι και τους άφησαν να μπουν. Έτυχε να καθίσουν μπροστά ακριβώς από μένα. Το κλάμα με λυγμούς που έριξαν, δεν περιγράφεται.

Απέναντι από το ρολόι, ήταν ο χειμερινός κινηματογράφος ΤΙΤΑΝΙΑ. Με τις ταμπέλες μπροστά. Πολλοί ήταν εκείνοι που χάζευαν τις ταμπέλες του, βρέξει, χιονίσει!

Στην ΤΙΤΑΝΙΑ παρακολουθούσαμε ένα καουμπόικο. Ξαφνικά ακούγεται μια φωνή: “Κύριος με το κλακ-κύριος με το κλακ, βγάλτε το, δεν βλέπουμε”.

Ο μπροστινός τίποτε! Ξαναλέει τα ίδια δυο φορές ακόμη. Οπότε γυρίζει ο κύριος με τη ρεπούμπλικα και του λέει με τη βραχνή φωνή του: “Μάκη αδελφέ, ο Γιάννης είμαι, ο αδελφός σου, πως να το βγάλω, που είμαι ακούρευτος και αχτένιστος”;  Ο Μάκης με το σκοπ, ο καλουτσνός πάντα, όταν πήγαινε κινηματογράφο και είχε έργο με υπότιτλους, πλήρωνε το εισιτήριο για κάποιον, για να του διαβάζει τους υπότιτλους (τα γράμματα), μια και δεν προλάβαινε να τα διαβάσει αυτός!

Λίγο πιο πάνω στη γωνία ήταν η ΓΡΑΝΑΔΑ, ένας κινηματογράφος που λειτούργησε αργότερα, για αρκετά χρόνια. Έφερνε ωραίες και αξιόλογες ταινίες. Η ουρά για ένα εισιτήριο έφθανε, αρκετές φορές, έως το ζαχαροπλαστείο ΔΙΕΘΝΕΣ! Η κυρία Φωτεινή, πάντα χαμογελαστή έκοβε, τα εισιτήρια στην είσοδο. Έπαιρνε από το χέρι του  κάθε ενός το εισιτήριο και το έκοβε, κρατούσε το μισό και το άλλο μισό το έδινε πίσω. Κάποιοι κρατούσαν δυο αποκόμματα από εισιτήρια που είχαν κοπεί  λίγο, τα έβαζαν το ένα πάνω στο άλλο και προσπαθούσαν να μπουν χωρίς να πληρώσουν! Στην κυρία Φωτεινή δεν περνούσαν αυτά!

Υπάρχει ακόμα η είσοδος για τον χειμερινό ΟΡΦΕΑ. Ανεβαίνοντας μερικές σκάλες, έφθανες σε έναν μεγάλο ελεύθερο χώρο (αρκετό μέρος του είναι ακόμη ελεύθερος χώρος, αλλά πιο χαμηλά, από ότι ήταν τότε) και μετά ήταν η είσοδος του κινηματογράφου. Αρκετές φορές, ιδιαίτερα όταν είχε αρχίσει η προβολή της ταινίας, η είσοδος γινόταν από τη διπλανή πόρτα, και πέρναγες από το μπαρ. Όλα τα ρύθμιζε ο Γιάννης

Σε μια προβολή, μπαίνει ο Θανάσης από τη διπλανή πόρτα και φωνάζει: Καλησπέραααα…  Σσσσστ ακούγεται!

“Τι σουτ και μουτ, είπα καλησπέρα, κουφοί είστε”; Απαντάει αυτός.

Καλώς τον, απαντάει κάποιος σιγανά! Δεν έβλεπε και πάει να κάτσει στη θέση που ήταν απέναντι.

“Εεε”, του φωνάζει αυτός που καθόταν στη θέση, “Δε σε θέλω στην αγκαλιά μου, είσαι και εκατό οκάδες”.

Βρίσκει ρωτώντας μια θέση και κάθεται. Γυρίζει στον διπλανό του και του λέει φωναχτά.

“Αδελφέ, πες μου τι έγινε μέχρι εδώ, για να μπω στο νόημα”.

Σσσσστ ακούγεται πάλι!

“Τι σουτ και μουτ, δυο λόγια να μου πει, θέλω, για να καταλαβαίνω τι γίνεται”!

Και γυρίζοντας στο διπλανό του, του ξαναλέει, πες μου δυο λόγια. Τι να κάνει εκείνος του λέει: “Που λες το παιδί”, έτσι λέγαμε τότε τον πρωταγωνιστή, και του λέει με συντομία τι έγινε πριν!

“Ευχαριστώ αδελφέ”, λέει ο Θανάσης.

Τότε ακούγεται μια φωνή. “Έχε γούστο, να μας πεις, να σου διαβάσουμε και τα γράμματα”!

Εκείνη τη στιγμή, κόβεται η ταινία, οπότε ακούγονται φωνές: “Χασάπη τα λεφτά μας”, με πρώτον και με πιο δυνατή φωνή, το Θανάση!

Ο κινηματογράφος αυτός, λειτούργησε για χρόνια στο ίδιο περίπου χώρο, μέχρι  που έγινε το ΣΙΝΕ ΜΠΙΤΑ, απέναντι από το Ρολόι!

Πιο πάνω εκεί που είναι τώρα χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, ήταν ο θερινός ΟΡΦΕΑΣ. Πριν γίνουν τα κτίρια γύρω από τον χώρο, υπήρχαν, όμορφα σπίτια, με αυλές. Οι αυλές φιλοξενούσαν τζαμπατζήδες και οι ιδιοκτήτες το ανεχόταν!

Στο πίσω μέρος, ήταν το αναψυκτήριο. Μερικοί πιτσιρικάδες, κατάφερναν να ανεβούν στη τσίγκινη σκεπή του και να κρύβονται στα διαλείμματα, όταν οι μικροπωλητές του κινηματογράφου φώναζαν: “Σάμαλι, παστέλ γλυκό, πορτοκαλάδες, λεμονάδες, μπυράλ, …αράπικο φιστίκι, φιστίκι Αιγίνης …”.   

Στην άλλη γωνία του κτιρίου της Περιφέρειας, ήταν ο θερινός ΤΙΤΑΝΙΑ. Ένας ελεύθερος χώρος, πιο άνετος. Και εδώ οι πιτσιρικάδες και όχι μόνο, εύρισκαν τρόπους να βλέπουν τα έργα, χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο!

Σε μια ταινία με δράκουλα, ο δράκουλας έψαχνε για το μωρό και πήγαινε προς τα δεξιά του ορόφου, οπότε ακούγεται μια φωνή: “Δράκουλα πας λάθος, το μωρό είναι αριστερά”. Οπότε εκεί που είχαμε την αγωνία, ξεκαρδιστήκαμε στα γέλια.

Απέναντι ακριβώς, εκεί που είναι σήμερα το δικαστικό μέγαρο, ήταν ο ΕΣΠΕΡΟΣ, θερινός κινηματογράφος. Μπροστά ήταν η είσοδος και δεξιά ένας ελεύθερος χώρος, με πράσινο, τρία δέντρα, τριανταφυλλιές και έναν τοίχο.. Πίσω του η καμπίνα προβολής και σκεπασμένο αναψυκτήριο. Παλιά εκεί  στον ακάλυπτο χώρο και πιο πάνω, είχαν φυτευτεί τριανταφυλλιές, που βγάζουν ροδόσταμο.   

Σε μια, από τις προβολές του κινηματογράφου περιείχε πολλά δημοτικά τραγούδια.

Όταν ακούστηκε το “Κάτω στο γιαλό, κάτω στο περιγιάλι, …”, πάρα πολλοί σηκώθηκαν και χόρεψαν! Αυτό έγινε και άλλη φορά με ζεϊμπέκικο!

Αργότερα έγινε ο κινηματογράφος ΠΑΛΛΑΔΙΟ.  Ένας πιο σύγχρονος κινηματογράφος. Πολλές ήταν οι θεατρικές παραστάσεις που έγιναν στην αίθουσά του, μια και είχε όλα τα αναγκαία. Είχε 999 θέσεις για την ακρίβεια και την εφορεία!

Δίπλα στο χειμερινό υπήρχε ο θερινός κινηματογράφος ΠΑΛΛΑΔΙΟ.

Σε μια ταινία, με αναφορά στους πολέμους με τους Γερμανούς, στο τέλος της παράστασης, έμειναν πολλοί και διηγιόταν γεγονότα, σχετικά με τη φυλάκισή τους, μια και ο χώρος του θερινού ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, ήταν ο χώρος που έβγαιναν οι φυλακισμένοι των φυλακών ΦΙΞ, όσοι έβγαιναν, σε ελεύθερο χώρο!   

Ταξιδεύω αφήνοντας την πόρτα της καρδιάς μου ανοιχτή στα όνειρά μου. Ταξίδι ονειρικό στις λεωφόρους της καρδιάς μου.

Ψάχνω ν’ ακούσω τη μακρινή μελωδία της φλογέρας, το χάδι του δοξαριού στο βιολί, στην κεμεντζέ, του κλαρίνου, το νταουλιού, του ακορντεόν να ταξιδεύει στις γειτονιές της όμορφης πόλης μας και το τερέτισμα των τριζονιών, να φθάνουν με κάθε πνοή του ανέμου, να σμίγουν με τις φωνές του Μιτσικελιού.   

Το νερό κυλά στο ποτάμι, χωρίς να σε ρωτά, και έχει το δρόμο του. Έτσι ταξιδεύουμε κι εμείς, αρκεί να βλέπουμε πως  ταξιδεύουμε, χωρίς να μας παρασέρνει το ρέμα.

Η ζωή μ’ έχει διδάξει πως, όσοι λένε πως μπορούν να θάψουν το παρελθόν, κάνουν λάθος, αφού αυτό ανοίγει το δρόμο προς την επιφάνεια με νύχια και με δόντια.

Το παντοδύναμο ποτάμι της λησμονιάς παρασέρνει τα τωρινά, όπως έχει παρασύρει τα περασμένα.

Κρατάει, όμως όλες τις λεπτομέρειες για τον εαυτό του.

Γράφει ο Γιώργος Μακρίδης

]]>
Γιαννιώτικες Ιστορίες https://www.ele.gr/?p=69951 Wed, 22 Dec 2021 06:00:30 +0000 https://www.ele.gr/?p=69951 Χριστούγεννα  1956

Το χιόνι ήταν δυο πιθαμές. Το ξυπνητήρι χτύπησε στις τέσσερις και τέταρτο, ξημερώματα. Σηκώθηκε και ετοιμάστηκε να πάει, εκεί κοντά στο Παλλάδιο, να πάρει και να μοιράσει τις εφημερίδες. Πλησίαζαν Χριστούγεννα και το σπίτι είχε μόνο λίγες δραχμές!   

Πήρε τα δέματα των εφημερίδων για την Αθήνα, να φύγουν με το πρώτο λεωφορείο και το δέμα για το πρακτορείο εφημερίδων. Τα λεωφορεία έφευγαν από εκεί που είναι σήμερα, το ΚΕΠ, δίπλα στο Δημαρχείο. Ο χώρος ήταν ανοιχτός στο μπρός μέρος του και χωρούσαν τέσσερα λεωφορεία. Στο πίσω μέρος ήταν το καφενείο και δίπλα η αποθήκη του ΚΤΕΛ και δεξιά καθώς έμπαινες τα γραφεία-εκδοτήρια του ΚΤΕΛ. Παρέδωσε τα δέματα και με το δέμα στα χέρια, έστριψε στη γωνία απέναντι από το Δημαρχείο και το Στρατηγείο. Κοίταξε το ρολόι της πλατείας, έδειχνε πέντε παρά πέντε. Πάτησε σε κάτι λίγο σκληρό. Έσκυψε και πήρε το πορτοφόλι. Είχε πολλά λεφτά, ταυτότητα, δυο τρία χαρτιά και σε ένα τσεπάκι πέντε λίρες! Πήγε το δέμα στο πρακτορείο εφημερίδων Τσούρνου και γύρισε στα γραφεία της εφημερίδας. Πήγε στον Λάμπρο, που έφτιαχνε τα κλισέ, για τις γιορτές και του είπε πως  χρειάζεται να του μιλήσει . Ο μικρός δίπλωνε τις εφημερίδες του, όταν ο Λάμπρος του έγνεψε. Τον πήρε και πήγαν πίσω από τη λινοτυπική μηχανή και του είπε σχετικά με το πορτοφόλι. Αυτός κοίταξε την ταυτότητα και είπε: “Τον ξέρω τον κύριο. Θα σε περιμένω και μόλις τελειώσεις τη διανομή των εφημερίδων θα πάμε μαζί  στην Ασφάλεια και θα ειδοποιήσω εγώ, αυτόν που το έχασε”.

Η Ασφάλεια ήταν στην οδό Ανεξαρτησίας. Το πορτοφόλι παραδόθηκε αφού καταγράφηκαν όλα όσα είχε.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας δυο κύριοι χτύπησαν την πόρτα του σπιτιού του μικρού! Βγήκε κυρά-Ευδοκία, η μάνα του μικρού.

Τους χαιρέτισε και τους ρώτησε, τι θέλουν. “Είναι ο Παύλος μέσα”, ρώτησε ο ένας.

“Συμβαίνει κάτι”; απάντησε ανήσυχα η κυρά-Ευδοκία.

“Μην ανησυχείτε, για καλό ήρθαμε”, είπε ο άλλος κύριος, που ήταν καλοντυμένος!

” Έφευγα για Αθήνα και μόλις φθάσαμε στον Αγιάννη, διαπίστωσα ότι έχασα το πορτοφόλι μου     

Κατέβηκα από το λεωφορείο και γύρισα. Έψαξα για το πορτοφόλι μου, αλλά τίποτε. Στις εννέα μου τηλεφώνησε ο Λάμπρος και μου είπε τα σχετικά με το πορτοφόλι μου. Που είναι ο Παύλος; Τον θέλουμε”.

“Πήγε να πληρωθεί για τις εφημερίδες που άφησε σε τρία καφενεία, όπου είναι θα έρθει”.   

Ο καλοντυμένος κύριος άνοιξε το πορτοφόλι του και έδωσε στην κυρά-Ευδοκία πεντακόσιες δραχμές. Αυτή κοίταζε μια τον καλοντυμένο κύριο, μια τα χρήματα.

“Δεν μπορώ να τα πάρω ψέλλισε”.

“Τα δίνω με την καρδιά μου και άλλη φορά θα σας δώσω και άλλα”, είπε ο καλοντυμένος κύριος.”Αξίζει να τα πάρετε, μπορούμε να περάσουμε μέσα; Κάνει και κρύο “, συμπλήρωσε ο Λάμπρος.

Η κυρά-Ευδοκία τους έβαλε να καθίσουν στο δωμάτιο με το μαγκάλι και τους κέρασε γλυκό κυδώνι. Τα αδέρφια του Παύλου πήγαν στο άλλο δωμάτιο, χωρίς μαγκάλι!

Ο καλοντυμένος κύριος άφησε τα χρήματα, πάνω στο τραπέζι του δωματίου. Η κυρά-Ευδοκία αρνιόταν να τα πάρει!

Σε λίγο ήρθε ο Παύλος. Ο Λάμπρος έβαλε το χέρι του στους ώμους του Παύλου και του σύστησε τον καλοντυμένο κύριο.

Αυτός τον ευχαρίστησε με λόγια καρδιάς και είπε πολλές ευχές και εγκωμιαστικά λόγια. Χαιρέτισαν όλους και αγκάλιασαν τον Παύλο.

Έφυγαν αφού ευχαρίστησαν πάλι και πάλι.

Τα χρήματα έμειναν πάνω στο τραπέζι … Πλησίαζαν Χριστούγεννα.

Γράφει ο Γιώργος Μακρίδης

]]>