Στα στατιστικά για τη μείωση θανάτων τους πρώτους μήνες του 2024 περιλαμβάνονται και οι θάνατοι λόγω της πανδημίας Covid-19. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τις πρώτες 5 εβδομάδες φέτος οι θάνατοι ήταν 14.067 (7.103 άνδρες και 6.964 γυναίκες), ενώ κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (2/1/2023- 5/2/2023) ήταν σε 14.715 (7.261 άνδρες και 7.454 γυναίκες).

Μείωση κατά 297 θανάτους (2,1%) σημειώθηκε σε σχέση με τον μέσο όρο των συνολικών θανάτων των πρώτων 5 εβδομάδων για τα έτη της περιόδου 2018-2023 (14.364 θάνατοι).

Τα αντίστοιχα ποσοστά μεταβολής ανά έτος, ανέρχονται σε -14,3% το 2023 σε σχέση με το 2022 (17.164 θάνατοι), 32,9% το 2022 σε σχέση με το 2021 (12.916 θάνατοι), -9,7% το 2021 σε σχέση με το 2020 (14.301 θάνατοι), -2,1% το 2020 σε σχέση με το 2019 (14.603 θάνατοι) και 17% το 2019 σε σχέση με το 2018 (12.484 θάνατοι).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, την περίοδο των πρώτων 5 εβδομάδων του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023, παρατηρείται μείωση των θανάτων για όλες τις εβδομάδες. Οι πιο σημαντικές μειώσεις καταγράφονται την 2η (8/1/2024- 14/1/2024), την 4η (22/1/2024- 28/1/2024) και την 5η εβδομάδα (29/1/2024- 4/2/2024), κατά 7,1%, 6,6% και 5,4% αντίστοιχα.

Ανά ηλικιακή ομάδα, παρατηρείται μείωση των θανάτων, σε απόλυτες τιμές, κυρίως για τις ηλικιακές ομάδες 85 έως 89 ετών (216 θάνατοι), 80 έως 84 ετών (188 θάνατοι) και άνω των 90 ετών (179 θάνατοι), ενώ αύξηση παρατηρείται κυρίως για την ηλικιακή ομάδα 55 έως 59 ετών (55 θάνατοι).

Κατά περιφέρεια μόνιμης διαμονής του θανόντα, παρατηρείται ότι οι θάνατοι παρουσιάζουν μείωση, σε απόλυτες τιμές, σε 9 περιφέρειες της χώρας και αύξηση σε 4.

Οι σημαντικότερες μειώσεις παρουσιάζονται στις περιφέρειες Αττικής, Θεσσαλίας και Κρήτης, κατά 254, 152 και 136 θανάτους αντίστοιχα. Ενώ, οι σημαντικότερες αυξήσεις παρουσιάζονται στις περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Νοτίου Αιγαίου και Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης, κατά 57, 34 και 23 θανάτους αντίστοιχα.

Χρόνιο πρόβλημα ή χρόνια πάθηση δηλώνουν περίπου 3 στις 10 γυναίκες (27,0%) και 2 στους 10 άνδρες (22,6%). Χρόνιο θεωρείται το πρόβλημα υγείας ή η πάθηση που διαρκεί ή πρόκειται να διαρκέσει περισσότερους από 6 μήνες, με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Αυτό προκύπτει από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για την υγεία του πληθυσμού το 2022 (εισοδήματα 2021), σύμφωνα επίσης με την οποία: Το 9% για διάστημα έξι μηνών ή περισσότερο είχε περιορίσει, λόγω δικού του προβλήματος υγείας, κάποιες, συνήθεις για τον γενικό πληθυσμό δραστηριότητες ή είχε δυσκολευτεί σε αυτές πάρα πολύ, ενώ το 13,2% είχε περιορίσει κάποιες δραστηριότητες ή δυσκολευτεί σε αυτές, αλλά όχι πάρα πολύ. Στο σύνολο του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω: *1,1% είναι ελλιποβαρείς. *44,1% είναι φυσιολογικού βάρους. *42,7% είναι υπέρβαροι. *12,2% είναι παχύσαρκοι. *1 στους 2 άνδρες (50,3%) είναι υπέρβαρος, ενώ η αναλογία υπέρβαρων γυναικών είναι περισσότερες από 3 στις 10 (35,6%). Η έρευνα κατέγραψε παράλληλα περιορισμούς που υφίστανται στις αισθητηριακές και σωματικές λειτουργίες του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, πιο συγκεκριμένα τον βαθμό δυσκολίας στην όραση, την ακοή, την κινητικότητα και τη μνήμη και συγκέντρωση, ανεξάρτητα εάν οι περιορισμοί προκύπτουν λόγω ηλικίας, ασθενειών, ατυχημάτων ή εκ γενετής προβλημάτων. Έτσι: *Το 13,5% αντιμετωπίζουν δυσκολία στην όραση (κάποια δυσκολία, μεγάλη δυσκολία, δεν βλέπουν τίποτα). Ποσοστό 78,8% αυτών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. *Το 11% του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω αντιμετωπίζει δυσκολία στην ακοή (κάποια δυσκολία, μεγάλη δυσκολία, δεν ακούνε τίποτα). Ποσοστό 86,6% αυτών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. *Το 15,8% αντιμετωπίζει δυσκολία κατά τη μετακίνησή του (κάποια δυσκολία, μεγάλη δυσκολία, δεν μπορούν να περπατήσουν ή να ανέβουν / κατέβουν σκάλα χωρίς τη χρήση οποιουδήποτε βοηθήματος ή βοήθειας από άλλον). Ποσοστό 74,4% αυτών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. *Το 11,6% αντιμετωπίζει δυσκολία με τη μνήμη / συγκέντρωση (κάποια δυσκολία, μεγάλη δυσκολία, δεν θυμούνται τίποτα ή δεν μπορούν να συγκεντρωθούν σε ό,τι κάνουν). Ποσοστό 82,5% αυτών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. *Το 8% αντιμετωπίζει δυσκολία με τη φροντίδα (κάποια δυσκολία, μεγάλη δυσκολία, δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, όπως να πλένονται, να ντύνονται κ.λπ.). Ποσοστό 78,1% αυτών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. *Το 4,7% αντιμετωπίζουν δυσκολία στην επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους (κάποια δυσκολία, μεγάλη δυσκολία, δεν τους καταλαβαίνουν ή δεν τον/την καταλαβαίνουν, παρόλο που μιλούν την ίδια γλώσσα). Ποσοστό 70,1% αυτών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. Κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν τη διενέργεια της έρευνας, περίπου 1 στους 2 (54%) χρειάστηκε ιατρική εξέταση ή θεραπεία. Ποσοστό 24,3% όσων χρειάστηκαν ιατρική εξέταση ή θεραπεία δεν την έλαβε κάθε φορά που χρειάστηκε. Ποσοστό 19,9% του φτωχού πληθυσμού δεν έλαβε ιατρική εξέταση ή θεραπεία, κάθε φορά που χρειάστηκε. Το ποσοστό για τον μη φτωχό πληθυσμό ανέρχεται στο 11,6%. Κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν τη διενέργεια της έρευνας, περίπου 1 στους 2 (46,8%) χρειάστηκαν οδοντιατρική / στοματολογική / ορθοδοντική εξέταση ή θεραπεία. Ποσοστό 32% όσων χρειάστηκαν οδοντιατρική / στοματολογική / ορθοδοντική εξέταση ή θεραπεία δεν την έλαβε κάθε φορά που χρειάστηκε. Ποσοστό 21% του φτωχού πληθυσμού δεν έλαβε οδοντιατρική / στοματολογική / ορθοδοντική εξέταση ή θεραπεία κάθε φορά που χρειάστηκε. Το αντίστοιχο ποσοστό του μη φτωχού πληθυσμού ανέρχεται στο 13,7%. Σχετικά με τις επισκέψεις σε ιατρούς: *Ιατρό γενικής ιατρικής, παθολόγο ή τον προσωπικό ιατρό, επισκέφθηκε το 33,3%. *Ιατρό άλλης ειδικότητας ή χειρουργό για ειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες, το 24,2%. *Οδοντίατρο/στοματολόγο/ορθοδοντικό, το 24,2%.

Οι άνεργοι ανήλθαν σε 527.758 άτομα, σημειώνοντας μείωση κατά 85.828 άτομα σε σχέση με τον Νοέμβριο 2021 (14%) και κατά 6.039 άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο 2022 (1,1%).

Στις γυναίκες το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται σε 14,7% από 17,5% τον Νοέμβριο πέρυσι και στους άνδρες σε 8,7% από 9,4%.

Κατά μεγάλες ομάδες ηλικιών, στις ηλικίες 15- 24 ετών το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται σε 31,3% από 32,3% τον Νοέμβριο 2021 και στις ηλικίες 25- 74 ετών σε 10,3% από 12,1%.

Σύμφωνα επίσης με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ:

Οι απασχολούμενοι ανήλθαν σε 4.115.797 άτομα, σημειώνοντας αύξηση κατά 31.125 άτομα σε σχέση με τον Νοέμβριο 2021 (0,8%) και κατά 7.425 άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο 2022 (0,2%).

Τα άτομα κάτω των 75 ετών που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, ή «άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού» (τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία), ανήλθαν σε 3.174.819 άτομα, σημειώνοντας αύξηση κατά 21.160 άτομα σε σχέση με τον Νοέμβριο 2021 (0,7%) και μείωση κατά 3.969 άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο 2022 (0,1%).

Οι δραστηριότητες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση στον κύκλο εργασιών είναι:

*Πώληση αυτοκινήτων και ελαφρών μηχανοκίνητων οχημάτων (27,3%).

*Λιανικό εμπόριο καυσίμων κίνησης σε ειδικευμένα καταστήματα (21,4%).

Ενώ, η δραστηριότητα που παρουσίασε μείωση στον κύκλο εργασιών είναι:

*Λιανικό εμπόριο χαλιών, κιλιμιών και επενδύσεων δαπέδου και τοίχου σε ειδικευμένα καταστήματα (19,2%).

Οι περιφέρειες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση στον κύκλο εργασιών είναι:

*Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (29,6%).

*Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (22,9%).

Αντίθετα, η περιφέρεια που παρουσίασε μείωση στον κύκλο εργασιών είναι η περιφέρεια Κρήτης (9,4%).

Σύμφωνα επίσης με την ΕΛΣΤΑΤ, για τις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου, με εξαίρεση τα οχήματα, τα τρόφιμα και τα καύσιμα- με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων και για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε μηνιαία βάση- ο κύκλος εργασιών τον Οκτώβριο 2022 ανήλθε σε 0,93 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 9,9% σε σχέση με τον Οκτώβριο 2021 που είχε διαμορφωθεί σε 0,84 δισ. ευρώ. Ωστόσο, καταγράφηκε μείωση 5,4% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2022 που είχε διαμορφωθεί σε 0,98 δισ. ευρώ.

Οι περιφέρειες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση στον κύκλο εργασιών είναι:

*Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (36,4%).

*Περιφέρεια Ηπείρου (18,3%).

Ως στέρηση περιγράφονται στοιχεία όπως: δυσκολία ανταπόκρισης στην πληρωμή έκτακτων οικονομικών αναγκών, αδυναμία κάλυψης εξόδων για διακοπές μίας εβδομάδας το χρόνο, αδυναμία διατροφής που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας ή ψάρι, αδυναμία πληρωμής για ικανοποιητική θέρμανση της κατοικίας, έλλειψη βασικών αγαθών, όπως πλυντήριο ρούχων, έγχρωμη τηλεόραση, τηλέφωνο, αυτοκίνητο, αδυναμία αποπληρωμής δανείων ή αγορών με δόσεις, δυσκολίες στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το 96,7% των φτωχών νοικοκυριών και το 40,8% των μη φτωχών δηλώνει οικονομική δυσκολία να καλύψει έκτακτες, αλλά αναγκαίες δαπάνες ύψους περίπου 395 ευρώ.

Αυτό προκύπτει από την έρευνα για την υλική στέρηση το 2020 της ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα επίσης με την οποία:

– Τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ελλείψεις βασικών ανέσεων στην κύρια κατοικία κατατάσσονται, κατά καθεστώς ιδιοκτησίας, ως εξής:

-το 6,2% των νοικοκυριών διαθέτει ιδιόκτητη κατοικία με οικονομικές υποχρεώσεις (δάνειο, υποθήκη, κ.λπ.),

-το 4,9% διαθέτει ιδιόκτητη κατοικία χωρίς οικονομικές υποχρεώσεις (δάνειο, υποθήκη, κ.λπ.),

-το 8,6% διαμένει σε ενοικιασμένη κατοικία,

-το 8,1% διαμένει σε δωρεάν παραχωρημένη κατοικία.

Στενότητα χώρου

Το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί σε κατοικία με στενότητα χώρου ανέρχεται σε 29% για το σύνολο του πληθυσμού, σε 25,8% για τον μη φτωχό πληθυσμό και σε 43,9% για τον φτωχό πληθυσμό. Το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί σε κατοικία με στενότητα χώρου είναι μεγαλύτερο στην περίπτωση της ηλικιακής ομάδας έως και 17 ετών και ανέρχεται σε 43,2% για το σύνολο του πληθυσμού, σε 38,4% για τον μη φτωχό πληθυσμό και σε 61,2% για τον φτωχό πληθυσμό.

Το 45,8% των φτωχών νοικοκυριών δηλώνει ότι στερείται διατροφής που περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των μη φτωχών νοικοκυριών εκτιμάται σε 5,3%.

Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν οικονομική αδυναμία να έχουν ικανοποιητική θέρμανση τον χειμώνα ανέρχεται σε 17,1%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα φτωχά νοικοκυριά είναι 39,1% και για τα μη φτωχά νοικοκυριά 12,4%.

Περιβαλλοντικά προβλήματα από παρακείμενη βιομηχανία ή προβλήματα από την κυκλοφορία αυτοκινήτων δηλώνει ότι αντιμετωπίζει το 20,2% των νοικοκυριών, ενώ ποσοστό 18,1% των νοικοκυριών αναφέρει ως πρόβλημα τους βανδαλισμούς και την εγκληματικότητα στην περιοχή του.

Το κόστος στέγασης

Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν επιβάρυνση από το κόστος στέγασης ανέρχεται σε 33,3%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα φτωχά νοικοκυριά είναι 83,4% και για τα μη φτωχά νοικοκυριά 22,5%.

Το 43,7% των νοικοκυριών που έχουν λάβει καταναλωτικό δάνειο για αγορά αγαθών και υπηρεσιών, δηλώνει ότι δυσκολεύεται πάρα πολύ στην αποπληρωμή αυτού ή των δόσεων.

Το 50,1% των φτωχών νοικοκυριών δηλώνει δυσκολία στην έγκαιρη πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως αυτών του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού, του φυσικού αερίου, κ.λπ.

Το 71,6% των φτωχών νοικοκυριών αναφέρει μεγάλη δυσκολία στην αντιμετώπιση των συνήθων αναγκών του με το συνολικό μηνιαίο ή εβδομαδιαίο εισόδημά του.

Το ελάχιστο μέσο καθαρό μηνιαίο εισόδημα για την αντιμετώπιση των αναγκών των νοικοκυριών της χώρας ανέρχεται, κατά δήλωσή τους, σε 2.000 ευρώ. Τα φτωχά νοικοκυριά χρειάζονται 1.915 ευρώ, ενώ τα μη φτωχά νοικοκυριά 2.018 ευρώ.

Το 19,7% των φτωχών νοικοκυριών, το 6,5% των μη φτωχών νοικοκυριών και το 8,8% του συνόλου των νοικοκυριών δεν διαθέτουν ένα τουλάχιστον ΙΧ επιβατηγό αυτοκίνητο, ενώ το 9% των φτωχών νοικοκυριών, το 1,8% των μη φτωχών και το 3% του συνόλου των νοικοκυριών δεν διαθέτουν προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή, αν και τον χρειάζονται, λόγω οικονομικής αδυναμίας.

Οι βασικές ανάγκες

Ως προς την υλική στέρηση που σχετίζεται με την οικονομική δυνατότητα κάλυψης βασικών αναγκών σχετικών με κοινωνικές δραστηριότητες- για άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω- προέκυψαν τα ακόλουθα ευρήματα:

-Το 13,1% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να συναντιέται (στο σπίτι ή κάπου αλλού) με φίλους ή συγγενείς για ένα γεύμα ή ένα ποτό τουλάχιστον μια φορά το μήνα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον φτωχό και τον μη φτωχό πληθυσμό ανέρχονται σε 31,4% και 9,4%.

-Το 26,9% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να συμμετέχει τακτικά σε δραστηριότητες αναψυχής, όπως αθλητισμό, σινεμά κ.λπ. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον φτωχό και τον μη φτωχό πληθυσμό ανέρχονται σε 49% και 22,4%.

-Το 37,2% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ξοδεύει χρήματα για τον εαυτό του ή για κάποιο χόμπι χωρίς να συμβουλευτεί κάποιο άλλο μέλος του νοικοκυριού. Το ποσοστό εκτιμάται στο 65,4% για τον φτωχό πληθυσμό και στο 31,3% για τον μη φτωχό πληθυσμό.

-Το 4% του πληθυσμού δεν διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο για οικιακή χρήση λόγω έλλειψης οικονομικής δυνατότητας. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον φτωχό και τον μη φτωχό πληθυσμό ανέρχονται σε 12,3% και 2,3%.

Η Υγεία

Σχετικά με την υγεία του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, προκύπτουν τα εξής:

-Το 6,7% δήλωσε ότι έχει πολύ κακή ή κακή υγεία, το 14,7% μέτρια, ενώ το 78,6% πολύ καλή ή καλή υγεία.

-Το 23,7% έχει χρόνιο πρόβλημα υγείας.

-Το 9,8% για διάστημα έξι μηνών ή περισσότερο είχε περιορίσει, λόγω δικού του προβλήματος υγείας, κάποιες, συνήθεις για τον γενικό πληθυσμό δραστηριότητες ή είχε δυσκολευτεί σε αυτές πάρα πολύ, ενώ το 13,6% είχε, αλλά όχι πάρα πολύ.

-Το 25,6% δήλωσε ότι υπήρξε περίπτωση, κατά την διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, που πραγματικά χρειάστηκε ιατρική εξέταση ή θεραπεία για πρόβλημα υγείας και δεν υποβλήθηκε σε αυτήν. Τα ποσοστά για τον φτωχό και μη φτωχό πληθυσμό ανέρχονται σε 51,2% και 20,9%, αντίστοιχα.

-Το 36,9% ότι υπήρξε περίπτωση, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, που δεν υποβλήθηκε σε ιατρική εξέταση ή θεραπεία όταν πραγματικά την χρειάστηκε λόγω της πανδημίας. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον φτωχό και μη φτωχό πληθυσμό ανέρχονται σε 10% και 51,2%.

-Το 30,5% δήλωσε ότι υπήρξε περίπτωση, κατά την διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, που πραγματικά χρειάστηκε οδοντιατρική εξέταση ή θεραπεία για πρόβλημα υγείας και δεν υποβλήθηκε σε αυτήν. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον φτωχό και μη φτωχό πληθυσμό ανέρχονται σε 56,1% και 26,3%. Το 22,4% του αντίστοιχου πληθυσμού δεν υποβλήθηκε στην εξέταση λόγω COVID-19.