Αυτοί έργα, εμείς 
αλλαγή νοοτροπίας

Μόνο ικανοποίηση μπορεί να προκαλέσει η έγκριση από την κυβέρνηση του περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ήπειρο. Είναι η κρίσιμη εκείνη στιγμή που η Πολιτεία συναντά την Τοπική Αυτοδιοίκηση και προχωρούν στο επόμενο βήμα, στην επόμενη φάση. Στο βήμα που είμαστε σήμερα και λίγο πριν προχωρήσουμε στο επόμενο, μπορούμε να αναρωτηθούμε τι θα γινόταν αν δεν υπήρχε σχεδιασμός, αν δεν είχαν προηγηθεί συγκεκριμένες κινήσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος των σκουπιδιών. Θα είχαμε τα σκουπίδια στο δρόμο. Όσο κι αν φαντάζει αυτονόητο ότι κάποιος μαζεύει τα σκουπίδια μας, δεν είναι. Η περισυλλογή και η ταφή που γίνεται σήμερα- γιατί αυτό καταφέραμε, συν ένα κάποιο επίπεδο ανακύκλωσης- μας σώζει από εικόνες που τα σκουπίδια φτάνουν στα μπαλκόνια μας. Έχει συμβεί κι αυτό στη χώρα μας και σε άλλες χώρες.

Έχουν προηγηθεί αλλού

Και ακόμα πιο σημαντικό μαζί με την οργανωμένη ταφή, είναι ότι κλείσαμε τις ανεξέλεγκτες χωματερές. Γιατί το να μολύνεις τη φύση είναι ακόμα χειρότερο από το να είσαι ανίκανος να οργανώσεις τη ζωή της πόλης και να διαχειριστείς τα προβλήματά σου. Σημαίνει ότι κληρονομείς τα προβλήματα στις επόμενες γενιές.
Προβλήματα και αντιρρήσεις στον σχεδιασμό μπορεί να υπάρχουν πολλές κι από πολλές πλευρές. Προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν και κατά την υλοποίηση του σχεδιασμού. Οι προηγμένες χώρες έχουν αντιμετωπίσει τέτοια προβλήματα εδώ και πολλές δεκαετίες. Γιατί, εμείς νομίζουμε ότι όλα κινούνται γύρω μας κι ότι μόνο σε εμάς συμβαίνουν τα δύσκολα και τα πολύπλοκα, αλλά πριν εμάς, πολλές κοινωνίες προχώρησαν σε λύσεις για να μειώσουν τα προβλήματα σαν αυτό της διαχείρισης των σκουπιδιών. Και σήμερα στην Ευρώπη θεωρείται αδιανόητο να θάβεις σκουπίδια και να μην ανακυκλώνεις ως και σχεδόν 100%.

Νοοτροπίες

Παρά όλα αυτά και παρά τις ευθύνες που έχει η Πολιτεία, ας μην παραβλέπουμε και τις δικές μας ευθύνες. Γιατί τελικά εμείς, οι πολίτες, είμαστε το μέτρο κάθε προγραμματισμού και έργου. Εμείς οι πολίτες που αφήνουμε έξω από τον κάδο τα σκουπίδια μας, ή τα πετάμε στις ράχες και τα ποτάμια. Εμείς που σβήνουμε το τσιγάρο στην παραλία. Αν παραμείνουμε σε αυτό το «εμείς», δεν πρόκειται λυθεί κανένα μας πρόβλημα όσα εργοστάσια κι αν φτιάξουμε, όση τεχνολογία κι αν υιοθετήσουμε. 

Απαραίτητες οι ερωτήσεις

Μου άρεσε μία ατάκα της Τζόντι Φόστερ: «Όλοι εκλαμβάνουμε τον κόσμο της οικονομίας ως κάτι που δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κατανοήσουμε. Και αυτό γίνεται επίτηδες, για να μας κρατήσουν μακριά από τις πραγματικές απαντήσεις, για να κρατήσουν τον μέσο άνθρωπο υπό έλεγχο, επειδή αυτοί έχουν τις πληροφορίες. Και για να διατηρηθεί το μυστήριο όσο το δυνατόν περισσότερο, προκειμένου οι άνθρωποι να μην αρχίσουν να κάνουν ερωτήσεις».
Δεν το λέει συνομωσιολογικά, αντίθετα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις θεωρίες συνομωσίας. Γιατί το πιο απλό είναι όλοι να ενημερώνονται σωστά για να μπορούν να πάρουν αποφάσεις. Το πρόβλημα με την κρίση ήταν ότι εμφανίζονταν όλες οι απαντήσεις ως μονόδρομος. Και μπορεί και να ήταν και μονόδρομος πολλές από τις πολιτικές που αποφασίστηκαν, αλλά δεν προηγήθηκε καμία συζήτηση προηγουμένως, στο πνεύμα, ότι δεν χρειάζεται διάλογος για πράγματα που έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να γίνουν.
Δεν πάει έτσι όμως. Κι όχι μόνο γιατί εκ των υστέρων καταλήγουν να παραδέχονται ότι συνταγές και αλγόριθμοι ήταν λάθος. Αλλά γιατί μόνο όσοι έχουν πειστεί μπορεί να υλοποιήσουν και αποτελεσματικά όσα κλήθηκαν να απαντήσουν. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr