Να σταματήσει το κλίμα «πολέμου»

Δύο πράγματα δεν αντέχονται μέσα σε όλα αυτά που ζούμε: Αυτή η συνεχής κατάσταση αναστάτωσης, έντασης, πολεμικής, μέσα στην οποία αισθανόμαστε όλοι μας σχεδόν ότι ζούμε. Και η έλλειψη προοπτικής, το ότι δεν μπορούμε να δούμε το μέλλον.

Είναι κοινότοπο να πούμε ότι φταίει η κρίση. Τόσα χρόνια όμως μετά το ξέσπασμά της, η λέξη έχει αρχίσει να παίρνει συμβολικές, σχεδόν μυστικιστικές διαστάσεις. Ποια κρίση και για ποιον; Με ποια αίτια και ποιες λύσεις; Αν δεν απαντάς σε τέτοια ερωτήματα δεν έχει νόημα να μιλάς για κρίση.

Σίγουρα τη ζωή μας την άλλαξαν τα μνημόνια. Οι νέες πολιτικές περικοπών που υλοποιούνται, μεταβάλλοντας πλήρως τον τρόπο ζωής. Έχουν αλλάξει τόσα πολλά όμως που τι άλλο πρέπει να γίνει για να σπάσει αυτός ο μηχανισμός άσκησης πολιτικής από τα πάνω προς τα κάτω, με μόνιμη επωδό, το «τι θα πουν οι θεσμοί;». Μπορεί να λειτουργήσει μια χώρα που αναρωτιέται κάθε στιγμή τι θα πει κάποιος που την ελέγχει, χωρίς να έχει εκλεγεί καν από ελληνικές κάλπες; Κι τι άλλο να «αλλάξει» στο κάτω κάτω;

Για να μην ανοίγουμε τόσο την κουβέντα κάθε φορά, ας παραδεχτούμε ότι ένα μεγάλο μερίδιο ακόμα, των ευθυνών είναι εσωτερικό. Είναι η πολιτική σκηνή που δημιουργεί αυτήν την κατάσταση συνεχούς «πολέμου» στο δημόσιο λόγο. Και πλέον, με την πάροδο δύο χρόνων από τη νέα κυβέρνηση, ευθύνες έχει γι΄ αυτό και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση κι όποιος δεν το παραδέχεται απλώς βλέπει με κομματικά γυαλιά.

Αλλά και για την έλλειψη προοπτικής, ε, θα μπορούσαν να κάνουν κάτι και οι πολίτες. Όλοι εμείς που ζούμε πια επτά χρόνια σε ύφεση και μνημόνια και περιμένουμε ακόμα τι θα πει η κυβέρνηση ή ο Σόιμπλε ή η τρόικα. Τη ζωή μας οφείλουμε όσο μπορούμε να την ορίζουμε κι εμείς. Και υπάρχουν περιθώρια για να το κάνουμε. 

Δεν σταματάνε εύκολα οι fake ειδήσεις

Έχει ανοίξει μια συζήτηση διεθνώς για τις fake ειδήσεις, τα ψέματα που διαδίδονται συνειδητά μέσω των social media. Είναι μία δύσκολη συζήτηση πολλών παραμέτρων, καλώς όμως ανοίγει. Ας μην ελπίζουμε όμως και σε άμεσες λύσεις.

Για να το κατανοήσουμε αυτό, ας κοιτάξουμε μια ματιά στα καθ΄ ημάς και στα πιο απλά: Ανεβάζει ο άλλος μια φωτογραφία που είναι καταφανώς «πειραγμένη» ή έστω, δεν έχει καταλάβει ότι δεν είναι αυθεντική. Το κάνει γιατί νομίζει ότι έτσι χτυπάει τον πολιτικό του αντίπαλο ή επιβεβαιώνει κάποια θέση του. Η ιστορία δεν τελειώνει όμως με το που του λες ότι η φωτογραφία του έχει πρόβλημα.

Αντίθετα συνεχίζεται είτε με πλήρη απόρριψη της πραγματικότητας που του αποκαλύπτεις (συνήθως σε ρωτάει «και πού το ξέρεις εσύ;»), είτε μια με πλήρη άρνηση και της λογικής, στο στυλ «ακόμα κι αν η φωτογραφία είναι λάθος εγώ έχω δίκιο». 

Το πρόβλημα με τα social media είναι και το πλεονέκτημά τους: Η ανωνυμία. Το ίδιο ισχύει και με ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών «ενημερωτικών» ιστοσελίδων. Γράφουν ό,τι θέλουν επειδή ξέρουν ότι δεν υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος να εντοπιστούν.

Το άλλο πρόβλημα είναι ότι όσοι εθίζονται στην κάλπικη είδηση είναι εγωιστές, ατομικιστές και φασίστες σε μεγάλο βαθμό. Αδιαφορούν δηλαδή για την αλήθεια όπως και για τα προτάγματα του Διαφωτισμού και της οργανωμένης κοινωνίας (ισότητα, ελευθερία, δικαιοσύνη κλπ). Γι’ αυτό και κάποιοι περηφανεύονται «ναι, ρε, είμαι ρατσιστής, τι πειράζει;».

Τέλος, υπάρχουν κάμποσοι ανάμεσά μας, που απλώς δεν είναι καλλιεργημένοι άνθρωποι. Δεν τους ενοχλούν τα ανέκδοτα με ξανθιές και ο σεξισμός, δεν πιστεύουν ότι είναι πρόβλημα ο εθνικισμός ή ο αντισημιτισμός, δεν έχουν πρόβλημα με τη βία όσο δεν είναι οι ίδιοι θύματά της.
Με άλλα λόγια, κάποιοι βρίσκουν τον εαυτό τους σε μία ψεύτικη είδηση, Κι αυτό δεν βελτιώνεται με κώδικες δεοντολογίας και ευχολόγια. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr