Ο ρόλος της εμπιστοσύνης στα μνημόνια

Όσες επιστολές κι αν στείλει η ελληνική κυβέρνηση στους θεσμούς και τα άλλα κράτη ότι το επίδομα στους συνταξιούχους δόθηκε άπαξ, τίποτα στην πράξη δεν είναι δεσμευτικό για καμία πλευρά. Αύριο μπορεί να μας κόψει τις δόσεις η τρόικα και μεθαύριο μπορεί να αποφασίσει η κυβέρνηση ότι πρέπει να κάνει προσλήψεις για παράδειγμα που δεν προβλέπονται από το μνημόνιο αν έχει ανάγκες στην Υγεία ας πούμε. Σε ένα τόσο ρευστό πεδίο που ζούμε όλοι μας, τι σημαίνουν άραγε τέτοιες δεσμεύσεις; Πόσο μάλλον όταν αφορούν όσα ενδέχεται να συμβούν ένα ολόκληρο χρόνο μετά. 

Προφανώς και υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης όλων προς όλους. Το μνημόνιο δεν είναι μόνο περικοπές, μέτρα και δάνεια, είναι και οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Κι εκεί ακριβώς είναι και το πρόβλημα άλλωστε. Οι Έλληνες βλέπουν ότι η ζωή τους χειροτερεύει καθημερινά, οι θεσμοί βλέπουν από τη μεριά τους, ότι το πρόβλημα του χρέους παραμένει. Μοιάζει με εξίσωση χωρίς λύση, με μαθηματικό αίνιγμα. 

Ακριβώς επειδή είναι και θέμα σχέσεων, δεν δικαιούται και κανείς να υπερεκτιμά τις δυνατότητες της μίας μόνο πλευράς. Όσοι πιστεύουν ότι το μνημόνιο είναι άγιο και φταίνε οι Έλληνες που δεν το υλοποιούν σωστά, δεν αντιλαμβάνονται ότι κανένα πρόγραμμα δεν προχωρά χωρίς τη συγκατάθεση όλων των πλευρών και χωρίς ωφέλιμα για όλους αποτελέσματα.

Κι όποιος πιστεύει ότι η λύση βρίσκεται μόνο εντός των συνόρων και αρκεί ένα κάλεσμα στους Έλληνες για να ανακάμψει η οικονομία και να γίνουμε αυτάρκεις, δεν καταλαβαίνει το πώς δουλεύει η παγκόσμια οικονομία και πώς αλληλοπλέκεται η πολιτική.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι σχέσεις εμπιστοσύνης είναι ένας κρίσιμος κρίκος. Γιατί αποκαλύπτουν και το εύρος των πλεονεκτημάτων που έχει μία συμφωνία. Αν δεν τα αποκαλύψει όμως όντως, τότε είναι πιθανή και μία ρήξη.

Η αγωνία της αναπλήρωσης

Δεν μπορεί να λυθεί όλο αυτό το πρόβλημα της οικονομίας, χωρίς να αλλάξουν και μερικά πράγματα στις δικές μας ανάγκες. Τις υποτιθέμενες ως ένα βαθμό ανάγκες γιατί δεν είμαστε πάντα σίγουροι για το τι θέλουμε. Ενίοτε φροντίζει και η διαφήμιση να μας εκπαιδεύσει σε νέες ανάγκες. 

Πάντως, το να διαγραφεί το χρέος μας κι εμείς να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε ή να θέλουμε να καταναλώσουμε με τον ίδιο τρόπο, δεν γίνεται. Πώς θα χρηματοδοτήσουμε όλες μας τις επιθυμίες;

Παρ’ όλα αυτά ας μην είμαστε και υπερβολικοί. Ο καπιταλισμός στις μέρες μας είναι δομημένος έτσι ώστε να δημιουργεί συνεχώς νέες ανάγκες, αλλιώς δεν μπορεί να πουλήσει όλα αυτά τα προϊόντα. Συμβαίνει παντού και δεν αφορά μόνο εμάς.

Αυτό που περισσότερο θέλουμε και μπορούμε να πετύχουμε είναι να μειώσουμε τουλάχιστον την αγωνία μας για όλα αυτά που μας «λείπουν» και πρέπει να αγοράσουμε. Να μειώσουμε την ένταση της αέναης ανάγκης για αναπλήρωση, την αγωνία της ικανοποίησης που αγνοούμε από πού πρέπει να την εκμαιεύσουμε… 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr