Μικρά τα περιθώρια στο πλαίσιο που έχει παγιωθεί

Μετά από όλα όσα ζήσαμε τα τελευταία χρόνια και πλησιάζοντας πια τη δεκαετία εντός της κρίσης, δύο ήταν τα σκληρά μαθήματα- μεταξύ άλλων- που μάθαμε.

Το πρώτο είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τα πράγματα με τον δικό μας τρόπο. Το «my way» είναι καλό για τραγούδι όχι όμως για την οικονομία. Η ίδια η παγκοσμιοποίηση είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί πλέον να κινηθεί μια οικονομία, τουλάχιστον σαν αυτές που θέλουμε κι εμείς εδώ, τις «προηγμένες» όπως τις λέμε.

Φυσικά, ακόμα κι αν υπάρχουν κάποια περιθώρια για να κινηθείς διαφορετικά, χώρες όπως η Ελλάδα, που δεν έχουν τίποτα στο ταμείο, σημαίνει ότι δεν έχουν και καμία δυνατότητα για κάτι άλλο. Άλλο η Βρετανία που φεύγει οικειοθελώς από την ΕΕ κι άλλο η Ελλάδα που δεν το έχουν σε τίποτα να την εκδιώξουν.

Τώρα ποια περιθώρια δίνει αυτή καθ’ αυτή η παγκοσμιοποίηση των αγορών και των κεφαλαίων, είναι άλλη ιστορία. Προφανώς άλλη είναι η οικονομία της Ιαπωνίας κι άλλη της Σουηδίας ή της Γαλλίας. Περιθώρια πάντα θα υπάρχουν όσο θα υπάρχουν ενεργές κοινωνίες και πολιτικές που θα θέλουν να δοκιμαστούν, αλλά αυτή της στιγμή, δόκιμα και ανταγωνιστικά μοντέλα διαφορετικά του διεθνούς καταμερισμού εργασίας και της ελεύθερης αγοράς, για να χρησιμοποιήσουμε τη διαδεδομένη ορολογία, δεν υπάρχουν.

Το δεύτερο που μάθαμε και το έχουμε πολυσυζητήσει, είναι ότι το κράτος είτε δεν μπορεί είτε δεν έχει αποθέματα ώστε να κάνει τα πάντα. Στην περίπτωση της Ελλάδας δεν έχει τίποτα από τα δύο, ούτε αποθέματα ούτε δυνατότητες. Όσο κι αν φωνάζουν συνεπώς οι δημόσιοι υπάλληλοι για ενίσχυση του προσωπικού των υπηρεσιών τους, αυτό δεν μπορεί να γίνει με ριζικό τουλάχιστον τρόπο.

Η διαμορφωμένη αυτή κατάσταση, διαμορφώνει εκ νέου και συνειδήσεις και πολιτικά προτάγματα και ιδέες. Έχει δηλαδή και πολιτικές διαστάσεις. Και σίγουρα είναι και δυναμική. Μόνο που είναι πιθανότερο να οδηγήσει στην περίπτωση της Ελλάδας σε σκληρότερα μοντέλα οικονομίας παρά σε πιο ανοιχτά. Είναι πιο πιθανό πλέον να μειωθεί το Δημόσιο παρά να αυξηθεί, για παράδειγμα. Κι αυτό γιατί διαμορφώνονται τέτοιοι όροι τόσο σε επίπεδο συσχετισμού πολιτικών δυνάμεων όσο και σε επίπεδο συνειδήσεων στην κοινή γνώμη.

Όσοι συνεπώς πιστεύουν ότι υπάρχει μέλλον για την Ελλάδα, πρέπει να κινούνται έχοντας λάβει υπόψη την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί και παράλληλα, ξεκαθαρίζοντας τους στόχους τους με ιεραρχήσεις που να πατάνε πάνω στην αληθινή βούληση, αλλά και τις δυνατότητες των πολιτών.

Η εμμονή της εφηβείας

Δύο πράγματα μπορεί να σε κρατήσουν για πάντα στην εφηβεία: ο αθλητισμός και το ροκ. Το ξέρουν αυτό ακόμα κι όσοι έχουν πάρει έστω και μία μικρή γεύση. Γι’αυτό και τα εφηβικά δωμάτια γέμιζαν κάποτε με αφίσες των σταρ του αθλητισμού και της μουσικής. Και γι’αυτό το ευρωπαϊκό του ’87 συγκινεί ακόμα όπως και γι’ αυτό και σε συναυλίες των παλιών ονομάτων, είναι διακριτή η συμμετοχή στο κοινό των άνω των –ήντα.

Φυσιολογικά όλα αυτά και αναμενόμενα. Και τρυφερά θα έλεγες, γιατί το νόημα στη ζωή το δίνουν και τα μικρά πράγματα όπως ένα τρίποντο ή ένα τραγούδι.

Υπάρχει όμως και ένα «αλλά». Είναι αυτή η προσκόλληση που βλέπουμε σε πολλούς, όχι στον αθλητισμό ή το ροκ, αλλά στην εφηβεία τους. Είναι αυτή η εμμονή συχνά της αναπόλησης των «παλιών, καλών ημερών», σε ένα παρελθόν που μοιάζει πολύ πιο ενδιαφέρον από το σήμερα.

Μιλάμε πάντα βέβαια για την «εμμονή» και όχι για την απλή νοσταλγία, εμμονή όμως που ξεπηδά συχνά με ένταση κάτω από διάφορες αφορμές, απόδειξη ότι σημαίνει κάτι παραπάνω από μία απλή ανάμνηση. Και δεν είναι τυχαίο που βλέπεις πολλούς με εμμονή στο παρελθόν, να παραμένουν ακόμα «έφηβοι», ανώριμοι δηλαδή όταν έχει περάσει τόσος καιρός και μοιάζει να θέλουν να μείνουν κλεισμένοι στο παλιό κλέος.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr