Τη μνήμη των αθώων θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στο Ζαγόρι και την επέτειο καταστροφής των χωριών του την περίοδο της κατοχής 1941-1944, τίμησε την Κυριακή 9 Ιουλίου ο Δήμος Ζαγορίου, στην καθιερωμένη εκδήλωση «Ημέρα Μνήμης Ζαγορίου» στο Μνημείο Εκτελεσθέντων στο Γρεβενίτι. Το μήνυμα και αυτής της εκδήλωσης,  που διοργάνωσαν ο Δήμος με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ηπείρου, ήταν ότι η ναζιστική θηριωδία δεν πρέπει να λησμονηθεί για να μην επαναληφθεί ποτέ στο μέλλον, αλλά  και το ανεκπλήρωτο χρέος της πολιτείας προς τα κατεστραμμένα χωριά του Ζαγορίου που έχασαν την αρχιτεκτονική τους και τον παραδοσιακό χαρακτήρα, μαζί με το πάγιο αίτημα για τη  διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και οφειλών και της ηθικής δικαίωσης των θυμάτων. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση, το προσκλητήριο νεκρών, ανάμεσα τους κι ένα αβάπτιστο, ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τους εκπροσώπους των αρχών, φορέων και συγγενών των θυμάτων τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και όλοι έψαλλαν  τον Εθνικό Ύμνο. Η διεκδίκηση των αποζημιώσεων Στην προσπάθεια  μέσω της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής, της οποίας είναι μέλος,  για τη διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών αναφέρθηκε στον χαιρετισμό της η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μερόπη Τζούφη, σημειώνοντας ότι η  Έκθεση – Πόρισμα που προέκυψε από τις συνεδριάσεις προκρίνει τον διπλωματικό δρόμο για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών μέσω διαπραγματεύσεων με τη γερμανική κυβέρνηση, αλλά και τον δικαστικό σε περίπτωση που η Γερμανία επιμείνει στη σημερινή αρνητική της στάση. «Το πόρισμα, είπε,  έχει ήδη κατατεθεί στον Ολομέλεια της Βουλής και αναμένεται η σχετική συζήτηση, ωστόσο παρά την πλήρη στήριξη της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, άλλες πολιτικές δυνάμεις έχουν αποτραβηχτεί από τις διαδικασίες, με αποτέλεσμα να υπονομεύουν τη συνολική προσπάθεια. Η συνολική προσπάθεια δεν αφορά μόνο στην οικονομική δικαίωση, αλλά κυρίως στην ηθική δικαίωση των θυμάτων του ναζισμού στη χώρα μας. Και παρόλη τη δυσχερή οικονομική κατάσταση που βρισκόμαστε, θα πράξουμε ότι περνά από το χέρι μας για να δικαιώσουμε τη μνήμη τους και τη θυσία τους», τόνισε η κ. Τζούφη και πρόσθεσε ότι «παρά τις προσπάθειες να ξαναγραφτεί η ιστορία, την αναβίωση των ναζιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη και στη χώρα μας, η μνήμη παραμένει ενεργή και ακατάλυτη και περιμένει δικαίωση σε όλους τους τόπους που διαβαίνουμε και αχνοπατάμε». Το μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών και του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών Ελλάδος Δημήτρης Χαντζαρόπουλος αναφέρθηκε στη συμφωνία των κομμάτων το 2016 για διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων για τα θύματα, σημειώνοντας ότι 1,5 χρόνο τώρα δεν έχει ψηφιστεί από τη βουλή. «Θα έρθει επιτέλους, ή θα δούμε μια από τα προηγούμενα;», αναρωτήθηκε. Με τη φράση όσο ζούμε ελπίζουμε o Χαντζαρόπουλος έθιξε και το θέμα των γερμανικών οφειλών προς τη χώρα, τα 340 δισ. ευρώ που έβγαλε το ΓΛΚ, μετά από εντολή της Διακομματικής της Βουλής και τα 11 δισ. ευρώ που είναι μόνο το κατοχικό δάνειο και την απόρριψη της πρότασης της γερμανίδας καγκελαρίου να δοθούν μόλις 9  δισ. ευρώ για κλείσει το θέμα. Τέλος, συνεχάρη το Δήμαρχο και το Δήμο Ζαγορίου για το αίτημα που εκκρεμεί στην αρμόδια επιτροπή του ΥΠΕΣ για αναγνώριση και άλλων 11 χωριών ως Μαρτυρικών, μαζί με τα 12 που είναι αναγνωρισμένα στο Ζαγόρι. Ο Περιφερειάρχης Αλ. Καχριμάνης «…Σήμερα που είμαστε στην πιο δύσκολη οικονομική και κοινωνική εποχή για τον τόπο μας πρέπει, για να δικαιώσουμε τους νεκρούς να αγωνιστούμε όλοι μαζί να αλλάξουμε σελίδα στην πατρίδα μας, τιμώντας τους ανθρώπους του μόχθου», τόνισε στον χαιρετισμό του ο Περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης προσθέτοντας ότι δεν πρέπει να  περιμένουμε από πουθενά βοήθεια, μόνοι μας θα αλλάξουμε σελίδα με αρχές, με αξίες και ότι κληρονομήσαμε στο διάβα αυτού του λαού. Ο Δήμαρχος Ζαγορίου Β. Σπύρου «Δεν ξεχνάμε γιατί όταν επέλθει λησμονιά το κακό μπορεί να ξαναγίνει. Το χρωστάμε  στη μνήμη του αβάπτιστου που δεν πρόλαβε να δει τη ζωή και σε όσους έδωσαν το αίμα τους για να ζούμε εμείς ελεύθεροι, το χρωστάμε γιατί η χώρα μας πρέπει να βαδίζει με εθνική υπερηφάνεια», τόνισε από την πλευρά του ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου προσθέτοντας ότι «η πολιτεία δεν ανταπέδωσε το χρέος απέναντι σε αυτούς που έδωσαν το αίμα τους, τα πάντα για την πατρίδα». Ο Δήμαρχος έκανε  ιδιαίτερη αναφορά στο Γρεβενίτι  που υπέστη τρεις καταστροφές την περίοδο της κατοχής, με τους περισσότερους εκτελεσμένους αμάχους, αλλά και τη μεγαλύτερη καταστροφή σε σπίτια, ακίνητα, εκκλησίες, σχολεία, το μοναστήρι της Βουτσάς. «Αυτός ο κατάλογος, ανέφερε ο κ. Σπύρου,  δεν έχει τέλος εάν προσθέσουμε τις καταστροφές που έγιναν σε όλο το Ζαγόρι και ιδιαίτερα στην περιοχή του Ανατολικού Ζαγορίου, όπου χάθηκε εντελώς η μορφή αυτών των χωριών, χάθηκε η αρχιτεκτονική τους, χάθηκαν κειμήλια, χάθηκαν άνθρωποι και έτσι, παρότι πέρασαν τόσα χρόνια,  η πολιτεία παρέμεινε σε εκείνη την πρώτη βοήθεια που έδωσε από το πρόγραμμα της προσωρινής στέγασης που, δυστυχώς, έμεινε μόνιμη στέγαση και σήμερα βλέπουμε εκεί που υπήρχαν τα αρχοντικά να υπάρχουν ακόμη σπίτια με τσίγκους». Ο κ. Σπύρου ευχαρίστησε, τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Βασίλη Δαλκαβούκη ο οποίος δέχθηκε πρόθυμα να είναι ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, την Ζαγορίσια βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Μερόπη Τζούφη για την παρουσία της, αλλά και για τις προσπάθειες της ως μέλος της Επιτροπής της βουλής για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις, τον Περιφερειάρχη, Αλέξανδρο Καχριμάνη ο οποίος ανταποκρίθηκε σε αίτημα του Δήμου διαθέτοντας σημαντικό ποσό για την αποκατάσταση του Μνημείου Εκτελεσθέντων Γρεβενιτίου. Επίσης ευχαρίστησε και τον καταγόμενο από το Γρεβενίτι, πρώην πρόεδρο του ΤΕΕ, Χρίστο Παπαβρανούση για την σύνταξη της αρχιτεκτονικής μελέτης του έργου το οποίο θα δημοπρατηθεί το επόμενο διάστημα. Η ομιλία του Βασίλη Δαλκαβούκη Ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος  Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, Βασίλης Δαλκαβούκης ήταν ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωση με θέμα «Μνήμες Κατοχής και ναζιστικά αντίποινα στο Ζαγόρι». Με την ομιλία του, μεταξύ των άλλων,  έθεσε καίρια  ερωτήματα, όπως γιατί χρειάζονται οι εκδηλώσεις μνήμης, γιατί συνδέονται τα τελευταία χρόνια με τις λεγόμενες Γερμανικές αποζημιώσεις, ή ακόμη γιατί η υπόθεση του ελληνικού χρέους συνδέεται με αυτές,  θα μπορούσαν να αποφευχθούν τα ναζιστικά αντίποινα στο Ζαγόρι, μπορεί κανείς να δεσμευτεί ότι  τα χρήματα από τις γερμανικές οφειλές, εφόσον ποτέ αποδοθούν, θα διατεθούν για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών που καταστράφηκαν ή θα θυματοποιηθούν ακόμη μια φορά, προσφέροντας μια νέα «θυσία», αυτή τη φορά στο βωμό της νέας «Μεγάλης Ιδέας» για την αποπληρωμή του χρέους; Ο ομιλητής αναφέρθηκε στην γνωστή θεωρία του Γερμανού ιστορικού Ρίχτερ, αναρωτώμενος «εάν είναι ένας απολογητής των Ναζί, που προσπαθεί να δικαιολογήσει τα γερμανικά αντίποινα απέναντι στις αντιστασιακές πράξεις μέσα από μια επιστημονικοφανή στρατιωτική ηθική; Ή μήπως εντάσσεται στη χορεία των γερμανών διανοούμενων που προσπαθούν να επαναδιαπραγματευθούν το εθνικό παρελθόν της Γερμανίας μέσα από μια σχετική εξισορρόπηση της ευθύνης; …η επίκληση από τη μεριά του της πολεμικής δεοντολογίας και της στρατιωτικής ηθικής είναι τουλάχιστον αστεία, όταν επιχειρεί να ακυρώσει την απόφαση μιας κοινωνίας να αντισταθεί, παρά την επίσημη συνθηκολόγηση της πολιτικής και στρατιωτικής της ηγεσίας». Ο κ. Δαλκαβούκης επισήμανε ότι, με βάση την στάση άλλων περιοχών και ιστορικών περιόδων στη χώρα η ένοπλη αντίσταση απέναντι στα ναζιστικά στρατεύματα υπήρξε πρωτοποριακή για το Ζαγόρι, και γι’ αυτό το αντίτιμο της θυσίας είναι εξαιρετικά υψηλής ηθικής αξίας.