Άνοιξε νέες πόρτες το συλλαλητήριο

Τα συμπεράσματα από το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης δεν μπορεί παρά να είναι περισσότερα του ενός και να έχουν πολιτικό χαρακτήρα. Κάθε μαζική συγκέντρωση παράγει πολιτικό αποτέλεσμα ανεξάρτητα του πώς εκλαμβάνεται από κάθε πλευρά. Πάντως, δεν μπορεί να μηδενίζεται η λαϊκή έκφραση, όπως πολλοί διέδιδαν το 2011-12 όταν διαφωνούσαν ή δεν ήταν του γούστου τους οι μεγάλες συγκεντρώσεις κατά των μνημονίων. Από εκεί και πέρα, προφανώς και καμία συγκέντρωση από μόνη της δεν μπορεί να ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό.

Το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης ήταν σίγουρα μαζικό, δεν είχε όμως καμία σχέση με αυτό του ’92. Τότε άλλωστε, το κάλεσμα είχε τα χαρακτηριστικά μιας εθνικής κινητοποίησης ενώ την Κυριακή έμοιαζε περισσότερο με μία πολιτική επιλογή, είχε πιο στενά δηλαδή όρια. Ίσως να ευθύνεται και ότι πέρασε και τόσος χρόνος που έδειξε ότι δεν προκύπτει και κάποια λύση. 

Το ότι διαφάνηκε μία κάποια συμπύκνωση πολιτικού λόγου που εν δυνάμει θα μπορούσε να διαμορφώσει και έναν νέο πολιτικό χώρο, ισχύει. Πρόκειται για μία οριζόντια διαστρωμάτωση που διασχίζει όλους τους πολιτικούς χώρους. Μπορεί όμως ένα εθνικό θέμα από μόνο του να φτιάξει κι ένα νέο κόμμα; Η εμπειρία, παλιότερη και πιο πρόσφατη, έδειξε πώς όχι.

Σε επίπεδο πολιτικού σκηνικού, η κυβέρνηση δεν μπορεί να μην λάβει υπόψη της τη μαζική κινητοποίηση. Δεν είναι τόσο ελεύθερη στις κινήσεις της όσο θα ήθελε πόσο μάλλον που την αγγίζει και στην κοινοβουλευτική της υποστήριξη μέσω των ΑΝΕΛ. Αλλά και η αντιπολίτευση και κυρίως η ΝΔ δεν μπορεί να αισθάνεται και τόσο άνετα μεσοπρόθεσμα. Η διαχωριστική γραμμή που λέει ότι στην Ελλάδα η πολιτική σύγκρουση είναι πάνω στη γραμμή «εθνικολαϊκισμός» εναντίον «μεταρρύθμισης» δεν ταιριάζει με τα νέα θέματα που βάζει το συλλαλητήριο. Ιδιαίτερα στην περίπτωση που προκύψει και ένα κομματικό σχήμα στα δεξιά του φάσματος, θέμα θα υπάρχει για τη ΝΔ.

Να μην παραβλέψουμε πάντως ότι συνέβησαν την Κυριακή και έκτροπα (φωτιά σε παλιό κτίριο, βεβήλωση μνημείου του ολοκαυτώματος κ.α) στοιχεία που πρέπει  να μας κάνουν πολύ προσεκτικούς στο μέλλον. 

Συνολικά, πάντως το συμπέρασμα είναι ότι το συλλαλητήριο άνοιξε ένα θέμα και όχι το έκλεισε, άρα θα έχουμε εξελίξεις και στη συνέχεια. 

Δεν είμαστε και τόσο σταθεροί

Οι απόψεις δεν αλλάζουν τόσο εύκολα όσο νομίζουμε. Δεν είναι υπόθεση ενός «ναι» ή ενός «όχι», να διαλέξουμε κάτι γρήγορα στη στιγμή, αυτό που θεωρούμε σωστό. Άλλωστε το σωστό αλλάζει κάθε τόσο, άλλο που εμείς το ξεχνάμε. Γιατί έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι εμείς δεν αλλάζουμε, ότι είμαστε ίδιοι μέσα στο χρόνο, σταθεροί. Κι όχι μόνο αλλάζουμε, αλλά κάτι χειρότερο: Πιστεύοντας ότι έχουμε μείνει σταθεροί μέσα στο χρόνο, «βράχοι», δεν αντιληφθήκαμε τις αλλαγές που χαράχτηκαν στο σώμα μας και στη συνείδησή μας. Κι έτσι με την πρώτη αφορμή πέφτουμε στο βάραθρο της έκπληξης. Μπορεί να συμβεί κάτι τυχαίο, όπως ένα ατύχημα που θα απειλήσει τη ζωή μας και τότε να αντιληφθούμε ότι είμαστε ευάλωτοι και να νιώσουμε την επιθυμία να αναθεωρήσουμε τα όρια μας και τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή. Ή μπορεί να έρθουμε μπροστά σε μεγάλα διλήμματα και να χρειαστεί να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε εκείνοι που νομίζαμε ότι είμαστε. Γι’ αυτό ίσως καλύτερα να πρέπει να μειώσουμε λίγο τις σιγουριές μας. Και να γίνουμε πιο ευέλικτοι στις μεγάλες απόψεις μας. Όχι να ισοπεδώσουμε τα πάντα, αλλά τουλάχιστον να δώσουμε χώρο στην αλλαγή. Κακό δεν θα κάνει…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr