Δεν μπορούμε καν να φανταστούμε την έξοδο

Πέρασαν 8 χρόνια σχεδόν επισήμως σε κρίση και ακόμα μοιάζει να πλέουμε στα ίδια στάσιμα ύδατα. Πόσες και πόσες φορές δεν συζητήσαμε την ανάγκη να μην ξανακάνουμε τα ίδια λάθη ή να αρχίσουμε κάτι νέο με σωστές βάσεις. Γιατί όμως δεν κάναμε ποτέ την περίφημη επανεκκίνηση; Γιατί μοιάζει όλα και όλοι να θέλουν απλώς την επιστροφή στις παλιές καλές μέρες;

Ίσως γιατί τα συμφέροντα που ήταν συνδεδεμένα με το παρελθόν να είναι ακόμα ισχυρά. Και να βλέπουν ως μόνη λύση το παλιό καλό παιχνίδι είτε γιατί δεν θέλουν ένα καινούργιο είτε γιατί δεν μπορούν να το φανταστούν. Ξεχνάμε ότι πριν από την κρίση, παρά την ευημερία και τη δάνεια διογκωμένη οικονομία, κάποιοι κέρδιζαν πολλά χρήματα και κατείχαν ισχυρή εξουσία. Γιατί να τα ξεχάσουν τώρα όλα αυτά απλώς και μόνο η χώρα είναι χρεωμένη ως πάνω από το λαιμό και η κοινωνία χειμάζεται από μία πρωτοφανή λιτότητα;

Σίγουρα πάντως, ακόμα κι εκεί που δεν υπάρχουν συμφέροντα ή έχουν καταστραφεί εδώ και καιρό, ανάμεσα στον πολύ κόσμο που έχει χάσει τη γη κάτω από τα πόδια του, αλλά και δεν έχει τίποτα άλλο να χάσει πια, επικρατεί επίσης αμηχανία. Γιατί δεν είναι απλό πράγμα να πάρουμε από την αρχή τον δρόμο. Ποιο δρόμο, πώς, με ποιο τρόπο; Έχουμε φτάσει σε μία κατάσταση που δεν μπορούμε να φανταστούμε το μέλλον μας, δεν μπορούμε να ανοίξουμε κανένα νέο δρόμο.

Αυτή η ήττα του φαντασιακού και η υπονόμευση κάθε προσδοκίας, μας κάνει ακόμα πιο ευάλωτους μέσα στην κρίση. Κι εν τέλει πολύ πιο συντηρητικούς γιατί καταλήγουμε με ελάχιστες εναλλακτικές στα χέρια μας. Ζόρικο να μην μπορείς αν αλλάξεις όταν το θες. Σε τέτοιες καταστάσεις είναι πάντως που το παλιό επανέρχεται και ενδύεται το νέο, για να παρουσιαστεί ως ισχυρή εναλλακτική. 

Όχι και τόσο ανοιχτοί οι δρόμοι 

Ζήσαμε εκείνη την περίοδο που ήταν εύκολο να περνάς τα σύνορα με μια ταυτότητα μόνο. Άλλωστε ένα από τα πιο ωραία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτή η αίσθηση ότι ανήκεις στον ίδιο χώρο σε όποιο αεροδρόμιο κι αν φτάνεις. Και είναι μεγάλο προνόμιο ακόμα και σήμερα να έχεις μια ταυτότητα για τόσες πολλές χώρες.

Τώρα όμως άρχισαν τα προβλήματα. Εξετάζουν προσεκτικά την ταυτότητά σου μήπως είναι πλαστή, σε εξετάζουν κι εσένα, σου κάνουν ερωτήσεις εκεί στις τεράστιες ουρές πριν από τις πτήσεις. Τα αεροδρόμια γίνονται κουραστικά. 

Να είναι μήπως σημάδι όλο αυτό και μία εκδοχή της αλλαγής της πιο μέσα ταυτότητας; Μήπως δεν είναι πια όλα ανοιχτά για όλους; Σίγουρα αυτός ο κόσμος της ανοιχτότητας άλλαξε μετά την 11η Σεπτέμβρη. Κι έχει γίνει με τα χρόνια δύσκολο να βρεις τους κοινούς δρόμους. Τώρα το μεγάλο στοίχημα είναι η ασφάλεια. Και οι κανόνες προστασίας και ασφάλειας κατά κανόνα αποκλείουν παρά ενώνουν. Τι περίεργες τροπές που παίρνει ο κόσμος μας. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr