Στον κύκλο της αντίδρασης με το σπάσιμο της μεσαίας τάξης

Ως σαφές δείγμα της κρίσης πρέπει να αντιμετωπίσουμε την περιρρέουσα ατμόσφαιρα άρνησης, διάχυτη σχεδόν παντού γύρω μας σε βαθμό που να μην μπορούμε να πάρουμε καμιά θετική ανάσα. Άρνηση είναι η αντίδραση, η αντίσταση σε κάθε τι που προσπαθεί να πάρει θέση στο δημόσιο χώρο, από τα πολύ μικρά μέχρι τα πολύ μεγάλα. Και άρνηση είναι και η αδυναμία αντιπρότασης, ή απουσία αντιπρότασης.   

Ας προσέξουμε ότι το ζήτημα δεν είναι οι διαφορετικές απόψεις που μπορεί να υπάρχουν, αλλά ένα πεδίο που αγνοεί τις απόψεις γενικά, που δεν θέλει τίποτα, που αντιδρά εφ όλης της ύλης. Και μην μας ξεγελά ενίοτε ένα πλαίσιο που φαινομενικά μοιάζει να εμπεριέχει τον διάλογο. Στο τέλος, κανένας διάλογος δεν γίνεται.

Για πολύ κόσμο, τόσο πολύ που θα μας εντυπωσίαζε αν ανακαλύπταμε το μέγεθός του, δεν υπάρχει πλέον κανένας δίαυλος διαλόγου. Από εκείνον που δεν του αρέσει τίποτα στην πόλη και δεν συμφωνεί σε καμιά πρόταση για την αλλαγή της, μέχρι εκείνον που αντιμάχεται κάθε πολιτική ένταξης και στήριξης των προσφύγων κι από εκείνον που πιστεύει ότι όλοι έχουν προδώσει την Ελλάδα, μέχρι εκείνον που πιστεύει ότι όλοι θέλουν να κατακλέψουν τον ορυκτό πλούτο της, το νήμα που αναπτύσσεται και τους συνδέει είναι η αντίδραση και μόνο η αντίδραση.

Πρόκειται για την πιο ακραία εκδοχή του ανοιχτού πολέμου που μαίνεται στην Ελλάδα, του πολέμου, με ή χωρίς εισαγωγικά, επιβίωσης που ξέσπασε με την κρίση- ή καλύτερα γιγαντώθηκε γιατί ο κοινωνικός «πόλεμος» είναι πάντα ένα μέρος της καπιταλιστικής ανάπτυξης αλλιώς δεν θα υπήρχαν αυτές οι τεράστιες ανισότητες στον πλανήτη. Μόνο που στην Ελλάδα τα μνημόνιο εξαφάνισαν κυριολεκτικά τη μεσαία τάξη, η οποία ανήμπορη πια να πληρώσει τους φόρους και την ακρίβεια ή να αντέξει τον δανεισμό, υποχωρεί κάθε μέρα και περισσότερο, και δεν παίζει τον παραδοσιακό, εξισορροπιστικό της ρόλο μέσα στην κοινωνία. Αν θέλουμε να σπάσουμε τον κύκλο της αντίδρασης, πρέπει να ξαναστήσουμε τη μεσαία τάξη στα πόδια της. 

Το θέατρο ως όχημα εξόδου από την κρίση

Ενθαρρυντικά είναι όσα ειπώθηκαν χτες κατά την παρουσίαση της νέας καλλιτεχνικής διευθύντριας του Δημοτικού Θεάτρου Ελ. Δημοπούλου. Και η κατεύθυνση για ισχυροποίηση του πολιτιστικού οργανισμού μας βρίσκει προφανώς σύμφωνους. 

Το πλαίσιο πάντως που έχει δημιουργηθεί από την απουσία στην ουσία θεατρικής πολιτικής στη χώρα πολλά χρόνια τώρα, δεν είναι γόνιμο. Ειδικά για τα Δημοτικά Θέατρα η Πολιτεία προέβλεψε απλώς την υποβάθμισή τους αφού δεν μπόρεσε ή και δεν θέλησε να βρει λύσεις για την ανάπτυξή τους. Από πριν ακόμα από την κρίση ακούμε για σχέδια και προθέσεις για τον θεσμό και τίποτα δεν είδαμε.

Εμείς στα Γιάννενα, από τα χρόνια του ΟΗΘ ακόμα, έχουμε ζήσει την εμπειρία ενός συμμετοχικού τοπικού θεάτρου που κινεί την ίδια την κοινωνία και δημιουργεί ένα πρωτότυπο πολιτιστικό ρεύμα. Ο ρόλος τέτοιων Δημοτικών Θεάτρων στην ανάπτυξη πολιτιστικής παιδείας πανελλήνια θα ήταν μοναδικός. Κι αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο με ισχυρές δομές, στηριγμένες πλήρως από το κράτος, με περιφερειακό ρόλο και αυτοδιοικούμενη ηγεσία. Και δεν είναι η οικονομική κρίση εμπόδιο σε τέτοιες δομές, αλλά αντίθετα είναι η κρίση που θα έπρεπε να είναι αφορμή για τη δημιουργία τους ώστε κάποτε να έρθει και η πραγματική έξοδος από το τούνελ που έχουμε μπει. Αλλά καμιά κυβέρνηση δεν θέλει καν τον διάλογο για όλα αυτά. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr