Μοιάζει να το έχουμε ξεχάσει, τουλάχιστον εδώ στην Ήπειρο και την ελληνική ενδοχώρα, αλλά το προσφυγικό παραμένει ένα μεγάλο θέμα. Κι ένα μεγάλο πρόβλημα διαχείρισης που δοκιμάζει τις κοινωνικές πολιτικές, τις κρατικές υπηρεσίες, τις αντοχές του κόσμου, και όχι μόνο σε ελληνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό.

Πέρασαν τρία χρόνια με τους πρόσφυγες να ψάχνουν δίοδο μέσω Ελλάδας για την Ευρώπη, δύο περίπου που άρχισαν οι ευρείες πολιτικές φιλοξενίας μέσω της διαδικασίας υποβολής αίτησης ασύλου και μετά τη συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία. Το ότι σε κάποιες περιοχές της χώρας το θέμα έφυγε από την επικαιρότητα σημαίνει ότι πήρε έναν πιο «κανονικό» χαρακτήρα, προχώρησαν δράσεις και δομές φιλοξενίας. Το βλέπουμε και στην πόλη μας, με τις οικογένειες των προσφύγων να βγαίνουν βόλτα ή να αγοράζουν από την τοπική αγορά τα βασικά είδη που χρειάζονται.

Η κατάσταση στα νησιά είναι όμως μία άλλη, τραγική ιστορία. Εκεί δεν είναι μόνο πολλοί οι πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί, είναι και πολύ κακές οι συνθήκες. 

Και δεν είναι φυσικό, να αποτελούν την πύλη της Ευρώπης δύο τρία νησιά της Ελλάδας. Δεν είναι ούτε δίκαιο, ούτε ανεκτό. Έπρεπε να έχουν βρεθεί άλλες λύσεις.

Καταλαβαίνουμε όμως πια τα όρια. Οι πρόσφυγες που θα πάρουν άσυλο και θα θελήσουν να μείνουν στην Ελλάδα έχουν πιθανότητες ένταξης, με τη βοήθεια και των αντίστοιχων προγραμμάτων υποστήριξης, όπως έγινε περίπου και με τους μετανάστες που προηγήθηκαν, μετά το 1990. Όλοι οι υπόλοιποι όμως που είτε δεν θα πάρουν άσυλο, είτε θα θελήσουν επιτακτικά να βρεθούν σε μία άλλη χώρα, θα συναντήσουν προβλήματα. Κι αυτό γιατί φαίνεται ότι η Ευρώπη, έχασε την αρχική της δυναμική, κουράστηκε και κάποια τμήματά της δεν θέλουν κανέναν άλλο πρόσφυγα. Κάποιοι πολιτικοί κάνουν ήδη καριέρα με αντιπροσφυγικές ατζέντες. Παρά την κατάσταση «κανονικότητας» συνεπώς που διαπιστώνεται σε κάποιες πλευρές τουλάχιστον, η κατάσταση και οι προβλέψεις για το μέλλον δεν μοιάζουν και τόσο καλές για το μέλλον. Πολλοί πρόσφυγες, ζουν και θα συνεχίσουν ίσως να ζουν σε μία «γκρίζα» ευρωπαϊκή ζώνη. 

Καταγράφοντας την ιστορία του σήμερα

Νομίζουμε ότι είμαστε αθάνατοι, ή νομίζουμε ότι δεν υπάρχει αύριο, που είναι το ίδιο πράγμα. Και κάνουμε τα πάντα λες και δεν θα μας αναφέρει καμιά ιστορία ποτέ και πουθενά. Κι όμως, όλοι μας έχουμε μια ιστορία, όλοι αφήνουμε ένα αποτύπωμα. Το θέμα είναι τι αποτύπωμα είναι αυτό.

Είναι σαν τις φωτογραφίες που αναρτούμε όλη μέρα, σαν τα λόγια που πετάμε από εδώ κι από εκεί σε διάφορα μέσα που μας πρόσφερε η τεχνολογία. Θα τα βλέπει όλα αυτά σε 50 χρόνια ο ιστορικός και δεν θα καταλαβαίνει τίποτα.

Το θέμα είναι να καταγράψουμε σήμερα την ιστορία μας όσο πιο αυθεντικά γίνεται. Να είμαστε αυτό που είμαστε, να εκφράσουμε αυτό που θέλουμε. Γιατί δεν το κάνουμε; Γιατί δεν μάθαμε στην ειλικρίνεια. Αλλά και γιατί νομίζουμε ότι έχουμε καιρό. Δεν έχουμε όμως…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr