Τεράστιο ήταν το πλήγμα που δέχτηκε το Ζαγόρι από τους Γερμανούς κατακτητές στην Κατοχή. Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που δολοφονήθηκαν, αλλά και η καταστροφή που υπέστησαν τα χωριά, σημάδια της οποίας βλέπουμε και σήμερα, κυρίως στο Ανατολικό Ζαγόρι, που βρέθηκε μεταπολεμικά να παλεύει για την ανάπτυξή του με άνισους όρους.

Την μνήμη των  θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας και την επέτειο καταστροφής των χωριών από τα στρατεύματα κατοχής, την περίοδο 1941-1944, τίμησε την Κυριακή 1 Ιουλίου ο Δήμος Ζαγορίου με την καθιερωμένη εκδήλωση «Ημέρα Μνήμης Ζαγορίου» στο Γρεβενίτι, το χωριό που μέτρησε τα περισσότερα θύματα, αμάχους ανάμεσα τους κι ένα αβάπτιστο παιδί. 

Παράλληλα, έγινε με μεγάλη επιτυχία ο 1ος Ποδηλατικός Αγώνας Μνήμης με τίτλο «Ποδηλατώντας στα Μαρτυρικά χωριά», με τους 73 συμμετέχοντες να ξεκινούν από τους Ασπραγγέλους και να τερματίζουν στο Γρεβενίτι, σε μια διαδρομή μήκους 70,5 χιλιομέτρων μέσα από Μαρτυρικά Χωριά.

Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου αναφέρθηκε στην καταστροφή των περισσότερων χωριών του Ανατολικού Ζαγορίου,  «το άλλο Ζαγόρι», όπως χαρακτηριστικά είπε, εξηγώντας ότι  έχασε την αίγλη του, την αρχιτεκτονική του, τον παραδοσιακό του χαρακτήρα που τα προγράμματα στέγασης δεν τον επανέφεραν ποτέ, που έχασε τα κειμήλιά του, το αρχειακό υλικό, «αλλά που δεν έχασε την ψυχή του, την περηφάνια του, ότι αντιστάθηκε σε εκείνη την κρίσιμη περίοδο στους Γερμανούς κατακτητές». 

Ο κ. Σπύρου επισήμανε ότι παρά τα πολλά προγράμματα που ανακοινώθηκαν, τα πολλά που ειπώθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, τις προσπάθειες των κατοίκων, δεν άλλαξε τίποτε στην περιοχή, δυστυχώς, είπε, είμαστε ένα άλλο, ένα αλλιώτικο Ζαγόρι.

«Θεωρώ, σημείωσε ο Δήμαρχος Ζαγορίου, ότι η μνήμη δεν πρέπει να ξεχνιέται, πρέπει πάντα να υπάρχει για να θυμίζει ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει συγχωροχάρτι σε εκείνους που με ένα ολοκληρωτικό σύστημα και αντίληψη προσπάθησαν –και δυστυχώς υπάρχουν νοσταλγοί τους και σήμερα-να ανατρέψουν να καταλάβουν χώρες. Οφείλουμε, κατέληξε,  όλοι να μην ξεχνούμε και το οφείλουμε κυρίως στους αμάχους που έπεσαν εκείνη την περίοδο και  στο αβάπτιστο που δεν πρόλαβε να χαρεί τη ζωή του». 

Εκ μέρους του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό το μέλος του Δ.Σ. Δημήτρης Χαντζαρόπουλος ο οποίος αναφέρθηκε στις καταστροφές στα χωριά του Ζαγορίου και γενικότερα στις γερμανικές αποζημιώσεις που εκκρεμούν για τη χώρα μας. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Επίκουρος Καθηγητής του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας Χρήστος Τζώρτζης με θέμα: «Ημέρα Μνήμης Ζαγορίου: Το πλαίσιο και το νόημα της θυσίας». 

Ο κ Τζώρτζης, ο οποίος κατάγεται από το Γρεβενίτι, στην σύντομη ομιλία του αναφέρθηκε στα γεγονότα  στην περιοχή τοποθετώντας τα στο ευρύτερο ιστορικό τους πλαίσιο, επιχειρώντας όπως σημείωσε, να εξάγει συμπεράσματα για τα νόημα της επετείου. Αφού περιέγραψε γεγονότα της δύσκολης εκείνης περιόδου κατέληξε λέγοντας: «Μπορεί οι πληγές να είναι ακόμη ανοιχτές, για την βίαιη καταστροφή, την ατιμωρησία των ενόχων, τις παρελκυστικές τακτικές σε σχέση με τις αποζημιώσεις, όμως αποστολή μας είναι να συνεχίζουμε να χτίζουμε όσα μας γκρέμισαν, με ή χωρίς τη συνδρομή τους. Αυτή είναι η νίκη της ανθρωπιάς, της αγάπης, της δημιουργικότητας, απέναντι στο μίσος, τη μισαλλοδοξία και την απληστία. Η αλήθεια, ετυμολογικά είναι αντίθετη της λήθης, για αυτό, χρέος μας είναι να μη ξεχνάμε. Γιατί αν ξεχάσουμε, η θυσία των αγαπημένων μας νεκρών θα αποδειχθεί μάταια».

Συμμετοχές

Στις εκδηλώσεις στο Γρεβενίτι, στο μνημείο πεσόντων και στην υποδοχή των αθλητών του ποδηλατικού αγώνα, βρέθηκαν, ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου, ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Καττής, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νίκος Βρακότας, οι αντιδήμαρχοι, Άγγελος Αρμένης, Κώστας Παπακώστας και Δημήτρης Εξάρχου, η δημοτική σύμβουλος και πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Αγγελική Ράπτη, εκπρόσωποι του Στρατού, της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, εφέδρων και αποστράτων, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων Γιώργος Παπαλεοντίου και εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων του Γρεβενιτίου.

Μετά την θεία λειτουργία στον Ι.Ν. Κοίμησης Θεοτόκου, στις 11 το πρωί στο μνημείο πεσόντων του Γρεβενιτίου τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον ιερέα του χωριού και κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές αρχές και εκπροσώπους φορέων. Ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών, ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων και όλοι μαζί οι παρευρισκόμενοι τραγούδησαν των Εθνικό Ύμνο. 

Με μεγάλη επιτυχία 

ο 1ος Ποδηλατικός Αγώνας

Ο 1ος Ποδηλατικός Αγώνας στη μνήμη των θυμάτων, στέφθηκε από επιτυχία, τόσο οργανωτικά, όσο και από τις πολλές συμμετοχές που έφθασαν τις 73 σε όλες τις ηλικίες.

Η εκκίνηση δόθηκε λίγο μετά τις 10 το πρωί από την πλατεία των Ασπραγγέλων και οι ποδηλάτες ακολούθησαν μια δύσκολη μεν, αλλά πανέμορφη διαδρομή όπως δήλωσαν οι ίδιοι, μέσα από τα χωριά Ελάτη, Δίκορφο, Μανασσή, Καλουτά, Φραγκάδες, Λεπτοκαρυά, Δόλιανη, Καστανώνα,  Μακρίνο, Ελατοχώρι, Φλαμπουράρι και τερμάτισαν στη θέση «Χάνι» στο Γρεβενίτι, όπου τους υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα και επευφημίες οι αρχές της περιοχής και πλήθος κατοίκων. Ο πρώτος αθλητής τερμάτισε σε 02:28:12 και σχεδόν μαζί και ο δεύτερος ποδηλάτης. 

Οι απονομές μεταλλίων και πλακετών έγιναν από τον Δήμαρχο Ζαγορίου Βασίλη Σπύρου, τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Νίκο Βρακότα, τον αντιδήμαρχο Κώστα Παπακώστα, τον τοπικό εκπρόσωπο Γρεβενιτίου Χριστόδουλο Κίτσιο και την πρόεδρο του Μορφωτικού Αναπτυξιακού Συλλόγου Γρεβενιτίου Νίκη Θεοδωρίκα.

Οι αθλητές και οι διοργανωτές έδωσαν ραντεβού για του χρόνου, σε έναν αγώνα που στόχος είναι να αποτελέσει θεσμό και να συνοδεύει την «Ημέρα Μνήμης Ζαγορίου».

Οι νικητές σε κάθε κατηγορία

-Γενική κατηγορία: 1ος Δημήτρης Ντουβεντζίδης, 2ος Ιάσονας  Μπακόλας, 3ος Κώστας Μάτης.

-Κατηγορία κάτω των 21 ετών: Αλέξανδρος Τζουμάκας.

-Κατηγορία γυναικών: 1η Ελευθερία Λάβαρη, 2η Μάρα Καλογήρου, 3η Ελένη Λισγάρα.

– Κατηγορία 40-49 ετών: 1ος Κώστας Μάτης (και τρίτος στη γενική κατάταξη), 2ος  Διονύσης Μάρτης, 3ος Γρηγόρης Κοσμάς.

-Κατηγορία 50+: 1ος Ξενοφών Κατωπόδης, 2ος Χρήστος Χορταριάς, 3ος Γεώργιος Παγούνας.

Επιμέλεια ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ