Η Ελλάδα ολοκλήρωσε τα μνημόνια μετά από 8 χρόνια βγαίνοντας διασωθείσα, αλλά βαριά ηττημένη σε όλα τα επίπεδα.

Η διάσωση είναι ένας ακριβής όρος γι’ αυτό που βιώνουμε στην οικονομική πολιτική. Η χώρα που δεν μπορούσε να δανειστεί για να καλύψει τις ανάγκες της, που είδε το φάσμα της λογιστικής χρεοκοπίας μπροστά της, κατάφερε με τη βοήθεια των εταίρων της να παραμείνει εντός του διεθνούς πλαισίου. 

Σε αυτό το σημείο υπάρχουν από πολλές πλευρές, πολλές διαφωνίες. Δεν γίνεται εύκολα αποδεκτή αυτή η έννοια του «διεθνούς πλαισίου». Γιατί δεν είναι εύκολο για πολίτες μιας προηγμένης χώρας να αποδεχτούν ότι η τύχη τους εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ΔΝΤ, τις μεγάλες τράπεζες και τους οίκους αξιολόγησης, όλο αυτό το πλέγμα που έχει δημιουργηθεί στην παγκόσμια οικονομία μετά το ’90 περισσότερο και θέτει τους κανόνες για τις οικονομίες του πλανήτη. 

Στην πράξη, αν θέλεις να ξεφύγεις σε ένα κάποιο βαθμό από αυτό το πλαίσιο, πρέπει να έχεις ισχυρή παραγωγική βάση, να παίζεις διεθνή ρόλο, να έχεις διαθέσιμες χρηματοδοτικές πηγές, να μπορείς να διαχειριστείς ικανοποιητικά τα δημόσια οικονομικά σου και να έχεις και μία ευρεία κοινωνική συναίνεση. Τι απ’ όλα αυτά είχε η Ελλάδα το 2010; Τίποτα. Και ποιες άλλωστε χώρες διαθέτουν ένα τέτοιο δικό τους πλέγμα που να τις καθιστά ανεξάρτητες; Ελάχιστες.

Το «ηττημένη» τώρα το καταλαβαίνουμε καλύτερα. Με διάλυση της εργασίας, χωρίς εργαζομένους με στοιχειώδη δικαιώματα και μισθούς, με μεγάλη φτώχεια και ανεργία, με πολλά προβλήματα στην κοινωνική πρόνοια και πολλά πολλά ακόμα που τα ξέρουν καλύτερα όσοι τα βιώνουν ακόμα και πριν από την πρόσκληση της τρόικας, δεν χρειάζεται να συζητάμε για τον ορισμό της ήττας.

Το αν η «διάσωση» της χώρας μπορεί να αποτελέσει και μια βάρκα για το μέλλον θα φανεί τα επόμενα χρόνια. Το ζήτημα είναι να μπορέσει να αναστραφεί αυτός ο κατήφορος της «ήττας» και να νιώσουν οι Έλληνες ότι αξίζει να συνεχίσουν να αγωνίζονται. Αυτό είναι ένα στοίχημα με προοπτική…

Αλλού είναι ο πολιτισμός

Το βιβλίο ως αξεσουάρ της παραλίας κρατάει τη δύναμή του. Δείχνεις ένα κάποιο στάτους όταν διαβάζεις στην ξαπλώστρα, τουλάχιστον σε σχέση με αυτούς που δεν διαβάζουν. Τώρα το τι διαβάζει ο καθένας είναι άλλη ιστορία, μην την ανοίξουμε τώρα τη συζήτηση.

Γενικά είμαι επιφυλακτικός σε κανόνες τύπου «πρέπει να κάνεις» εκείνο ή το άλλο. Γιατί είναι εύκολο να μείνεις στο φαίνεσθαι και μόνο και από ουσία τίποτα. Ειδικά με τον πολιτισμό γίνονται πολλές παρεξηγήσεις λόγω και της μιας κάποιας αξίας που έχει ακόμα το όποιο πολιτιστικό προϊόν. Δες λες εύκολα ότι η όπερα ή  κλασική μουσική είναι για πέταμα ακόμα και άσχετος να είσαι. Βέβαια όλο αυτό με το τι είναι ποιοτικό, ξεκινά νέες παρεξηγήσεις και τελειωμό δεν έχει η συζήτηση.

Για να μην καταλήγουμε συνεπώς σε έναν αέναο κύκλο παρεξηγήσεων, μετατοπίσεων και παραφράσεων, καλύτερα να μην βάζουμε και πολλούς κανόνες πλην των προφανών, όπως για παράδειγμα ότι στην παραλία δεν πρέπει να γινόμαστε ενοχλητικοί και να σεβόμαστε τα δικαιώματα όλων. Αυτό θα μπορούσε να είναι η απαρχή μιας πολιτισμένης συμπεριφοράς που ίσως στο τέλος να μας οδηγήσει αν το έχουμε ανάγκη και στο να ανοίξουμε ένα βιβλίο. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr