Ο ιταλικός αλλά και ο ισπανικός κινηματογράφος, περνάνε καλές μέρες δημοφιλίας, με ένα είδος ταινιών που ανήκουν στην κατηγορία της κωμωδίας ,αλλά περισσότερο θα λέγαμε ότι είναι λαϊκές φάρσες, κάτι σαν τις δικές μας της δεκαετίας του ’60. Έχει όμως πολύ ενδιαφέρον το κοινωνικό αντανακλαστικό που διαθέτουν. 

Στην ταινία «Χάσαμε το Βορρά» του 2015 από την Ισπανία, δύο νέοι με πτυχία και προσόντα δεν μπορούν να βρουν δουλειά και μετά από ένα διαφημιστικό για τις ευκαιρίες στη Γερμανία, μεταναστεύουν στο Βερολίνο για να εργαστούν σε θέσεις αντάξιες των ικανοτήτων τους. Αυτό που συναντούν είναι μεγάλη ανεργία, ρατσισμό από τους ντόπιους και πολύ μεγάλη απόσταση από όσα περίμεναν τελικά από την ακμάζουσα κυρίαρχη του ευρωπαϊκού Βορρά. Όλα αυτά όμως κυλάνε με μία αφελή ελαφρότητα κι αν θέλεις μπορείς να τα δεις σαν μία νότα ευχαρίστησης από την οθόνη μέσα στη γενική μιζέρια που μας περικλείει. 

Παρενθετικά, απορεί κανείς με το ελληνικό σινεμά, το «εμπορικό» λεγόμενο, που αντί να κάνει ανάλογες ταινίες με ήρωες σαν τους εν δυνάμει θεατές του, κάνει ταινίες με τηλεστάρ που έχουν άγχος ποιον θα παντρευτούν και πότε θα χωρίσουν. Εκτός κι αν αυτή η αδυναμία της λαϊκής τέχνης να συναντήσει το κοινό της στη χώρα μας, αντανακλά μια ανωριμότητα, μια αδυναμία να αποδεχτούμε ακόμα και σε αυτό το επίπεδο, τα προβλήματα που έχει η ελληνική κοινωνία. 

Στην περίπτωση των Ισπανών, αλλά και των Ιταλών, που με την κωμωδία επίσης «Πού πάω Θεέ μου;» του 2016 διακωμωδούσαν τον δημόσιο υπάλληλο που αρνείται να βγει σε διαθεσιμότητα όπως αποφάσισε ο υπουργός, (κάτι μας θυμίζουν όλα αυτά, ε…), αναδύονται οι αναλογίες στον ευρωπαϊκό Νότο που με τη σειρά τους αποκαλύπτουν τις βαθύτερες κοινωνικές ρήξεις στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Όση πλάκα κι αν έχει ο νέος επιστήμονας που καταλήγει γκαρσόνι σε εστιατόριο στη Γερμανία, δεν παύει να είναι μια εικόνα της πραγματικότητας που δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε. Γιατί το θέμα δεν είναι μόνο αν έχεις τη δουλειά που σου ταιριάζει ή σπούδασες, αλλά το γιατί ολόκληρες γενιές νέων στην Ευρώπη καταδικάζονται στη φτώχεια και την ανεργία στο όνομα μιας δημοσιονομικής σταθερότητας που μοιάζει να μισεί τους ανθρώπους, να στρέφεται εναντίον τους. Ποιο είναι το νόημα αυτών των πολιτικών στην Ευρώπη, πέρα από το να αποτελούν έμπνευση για κωμωδίες στο σινεμά. 

Από το προσωπικό στον δημόσιο περιορισμό

Βλέπω συχνά έξω, αυτά τα καταστήματα «πράσινου» φαγητού, στο δρόμο, για κάτι ελαφρύ και γρήγορο. Χορτοφαγία ή φαγητά με βιολογικά προϊόντα και βάρος στην προστασία της υγείας, φρούτα, χυμοί, ένας κόσμος ολόκληρος ακόμα και σε αυτό που αποκαλείται με ευκολία «γρήγορο» γεύμα.

Πίστευα, ότι θα αναπτυχθεί κι εδώ μια ανάλογη αγορά, αλλά παρά τις προσπάθειες σαν να μην προχωρά αυτή η τάση, ειδικά με την κρίση. Μιμούμαστε όλες τις άλλες τάσεις «απ’ έξω», αλλά σε κάτι τέτοια κάνουμε πίσω, δεν τα θέλουμε. Κι αυτό δείχνει ότι δεν τα πάμε καλά με τις τάσεις που προϋποθέτουν και μία προσωπική εμπλοκή, μια αλλαγή της στάσης ζωής μας.

Προφανώς δεν είναι το σάντουιτς στο δρόμο που θα δείξει κι αν ακολουθούμε τρόπους ζωής με βαθύτερο νόημα. Υπάρχουν όμως άλλα στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχουν από πίσω παθογένειες. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν μανιακοί καπνιστές για παράδειγμα, αλλά κάπως συμβιβάζονται με τον περιορισμό του καπνίσματος στο δημόσιο χώρο. Έχει να κάνει με την κοινωνική συμπεριφορά και με τη δημόσια, τη συλλογική στάση ζωής, τον σεβασμό στον άλλο, στοιχεία που επιβάλλονται ακόμα και επί των προσωπικών επιθυμιών. Αυτό είναι που δεν έχουμε στα καθ’ ημάς. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr