Στη Φινλανδία κάποιοι αμφισβητούν την εκλογή της Αλίνα Βορονκόβα ως Μις Φινλανδία γιατί έχει πατέρα Ρώσο και μητέρα Φινλανδή. Η πανέμορφη 23χρονη όμως απαντά: «Γεννήθηκα στην Φινλανδία και έχω φινλανδική υπηκοότητα. Μεγάλωσα και έλαβα φινλανδική εκπαίδευση. Το μόνο δώρο που έλαβα από τους γονείς μου είναι το γεγονός ότι είμαι δίγλωσση. Οι άνθρωποι μπορεί να διαφωνούν, αλλά αυτό είναι γεγονός».

Θα μπορούσε κάποιος εύλογα να αμφισβητεί τον ίδιο τον θεσμό των καλλιστείων που δύσκολα μπορείς να καταλάβεις το ρόλο τους στις σύγχρονες κοινωνίες. Τι σημαίνει «όμορφος» σήμερα και ποιο είναι το νόημα μιας τέτοιας επιβράβευσης; Αλλά, αν αποδεχτούμε έστω ότι υπάρχει εδώ ένα εμπορικό προϊόν για το οποίο υπάρχει ενδιαφέρον και συμμετοχή, δεν μπορεί να καταλήξουμε ότι θα διακυβεύονται ως και… εθνικά θέματα. Μας θυμίζει, την Γιουροβίζιον όταν ακούγονται φωνές για την «ελληνικότητα» των εκπροσώπων μας. 

Το δύσκολο που οφείλουμε όμως να καταλάβουμε, είναι ότι το έθνος δεν μπορεί και δεν πρέπει να παράγει πολιτική όπως την ξέρουμε όλοι μας. Γιατί όταν το έθνος είναι η βάση πολιτικής τότε και ο εθνικισμός που παράγεται μετατρέπεται σε πηγή κακών. Γεμάτη η πρόσφατη ιστορία της Ευρώπης από τέτοια παραδείγματα μέχρι στις μέρες μας στα Βαλκάνια. Πολιτική μπορεί να παραχθεί από όλα τα άλλα: Από τη διαμόρφωση συνόρων μέχρι την παραβίασή τους και τις πολεμικές μάχες, από την ιδιότητα του πολίτη και την υπηκοότητα, κι από τη δημοκρατία μέχρι την ισότητα και την ελεύθερη έκφραση όλων. 

Εκεί θα υπάρχουν και διαφωνίες και συμφωνίες, ακόμα και εντάσεις, στο πλαίσιο πάντα του λόγου. Θέλουμε, όμως όλα να κρίνονται στο πεδίο της πολιτικής, προφανώς εννοούμενης ως πεδίο της δημοκρατίας και όχι στο επίπεδο ενός πολέμου, ή αποκλεισμών και διαχωρισμών που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ας αφήσουμε συνεπώς τις θεωρίες περί έθνους εκεί που ανήκουν, στη σφαίρα της ιστορίας και της επιστήμης, αλλά και στη συγκρότηση προσωπικών ταυτοτήτων και συλλογικών υποκειμένων προφανώς, αλλά σίγουρα έξω από την κοινωνική ζωή, εκεί που πρωτίστως έχει σημασία η δικαιοσύνη, η ισότητα και η αδελφοσύνη που είπαν κάποιοι, όχι και τόσο παλιά. 

Ο τουρισμός γίνεται πιεστικός

Με τη γνωστή ταινία «Η παραλία» με τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο πριν από κάμποσα χρόνια, μάθαμε τον κόλπο Maya στο νησί Koh Phi Phi Leh της Ταϊλάνδης. Η παραλία έγινε από τις πιο διάσημες του κόσμου και μαθαίνουμε ότι την επισκέπτονται καθημερινά περίπου 6.000 τουρίστες με καραβάκια. Αυτή όμως η επισκεψιμότητα προκάλεσε και ζημιά στον κοραλλιογενή ύφαλο, οπότε έκλεισε από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Τώρα διαβάσαμε ότι ελήφθη απόφαση ώστε η παραλία να μείνει για πολύ καιρό ακόμα κλειστή.

Το παράδειγμα είναι μακρινό. Ίσως όμως όχι και τόσο. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει προβληματισμός για την αύξηση των επισκεπτών σε σημαντικά αξιοθέατα- οικοσυστήματα της χώρας μας. Ακόμα και λιγότερο διάσημα όμως δέχονται μεγάλες πιέσεις, τόσο από την πολύχρονη τουριστική τους αξιοποίηση όσο και τον μεγάλο αριθμό των επισκεπτών.

Ακόμα και ολόκληρες πόλεις νιώθουν την πίεση των αυξημένων τουριστικών ροών, που αυξάνονται συνέχεια με τις φθηνές πτήσεις ή τη διαμοίραση ακόμα και κατοικιών για ενοικίαση. 

Μοιάζει να έχει φτάσει η ώρα να συζητήσουμε το αν υπάρχει όριο στις τουριστικές επισκέψεις. Αν το αφήσουμε απλώς στη διάθεση της τουριστικής αγοράς, μπορεί να είναι και αργά όταν καταστραφούν τμήματα του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος. Και η μεν αγορά θα βρει άλλους προορισμούς, οι τοπικές κοινωνίες όμως, αλλά και όσοι ενδιαφέρονται ειδικά για τη διατήρηση της παγκόσμιας κληρονομιάς θα έχουν να αντιμετωπίσουν αναπότρεπτες καταστάσεις. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr