Γιατί τόσα χρόνια δεν γίνονται αποφασιστικές κινήσεις για την προστασία και ανάδειξη της λίμνης των Ιωαννίνων; Θέλει αρκετή σκέψη και πολλή συζήτηση το θέμα που είναι στην επικαιρότητα μεν επί 30 και 40 χρόνια, χωρίς κάτι να αλλάζει ριζικά προς το καλύτερο. Μπορούμε όμως να σκιαγραφήσουμε μερικές αιτίες όχι γενικώς και αορίστως, αλλά ως εφόδιο όσων θα ήθελαν να περάσουν κάποτε και σε ουσιαστικές πράξεις.  

Ένας ανασταλτικός παράγοντας είναι η έλλειψη οικολογικής συνείδησης στους Γιαννιώτες. Μην έχουμε αυταπάτες. Αν πίστευαν οι περισσότεροι ότι έχουμε να κάνουμε με οικοσύστημα θα είχαν πάρει και πιο μαζικές πρωτοβουλίες. Η έλλειψη μίας τέτοιας προσέγγισης φαίνεται και σε άλλα σημεία, όπως η διαχείριση των σκουπιδιών και είναι μόνο η συνεχής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση που μπορεί να την μειώσει.

Κατά δεύτερον, είναι βέβαιο ότι η οικολογική προσέγγιση στη λίμνη έρχεται σε σύγκρουση με κάποιες από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες.  Η γεωργία, η οικοδόμηση ως και το έσχατο όριο, οι ρύποι, η βιομηχανοποίηση, η ερημοποίηση ευρύτερων περιοχών, η αποστράγγιση της Λαψίστας, όλα αυτά και άλλα πολλά μπαίνουν στο ισοζύγιο και πιέζουν προς τα κάτω αυτό καθ΄ αυτό το λιμναίο οικοσύστημα.

Σε ένα τρίτο επίπεδο είναι φανερό πια το θεσμικό πρόβλημα που υπάρχει με τις αρμοδιότητες που αλληλοσυγκρούονται και διαχέονται σε πολλούς θεσμικούς φορείς. Το να υπάρχουν πολλοί αρμόδιοι δεν είναι παράλογο γιατί πρόκειται για ένα σημαντικό οικοσύστημα με παράλληλες και επάλληλες χρήσεις. Το ότι δεν έχει βρεθεί ως σήμερα ένα «εργαλείο» που να συντονίζει δράσεις και φορείς είναι απόδειξη αδυναμίας της Πολιτείας. Η οποία ίσως να κάνει και βήματα πίσω μπροστά στις ευθύνες της.

Προφανώς και δεν μηδενίζουμε το έργο που έχει γίνει ως σήμερα από διάφορες πλευρές. Τα χρόνια περνάνε όμως, τα σχέδια μένουν στα συρτάρια και μοιάζει να μην πηγαίνουμε πολύ μακριά. Κι επειδή έρχονται εκλογές, ας μην κάνουμε τουλάχιστον πάλι χλιαρές και ανώδυνες συζητήσεις αν δεν υπάρχει κάτι νέο να ειπωθεί. 

Δεν την ξέρουν όλοι την πόλη

Μπορεί όσοι ασχολούμαστε τακτικά να έχουμε και μία εξοικείωση με την πόλη. Ξέρουμε τα βασικά της σημεία, τα κτίρια, τους δρόμους. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι τα γνωρίζουν και όλοι οι κάτοικοι της πόλης. Γιατί η πόλη αλλάζει μέσα στα χρόνια και ανανεώνεται με νέους κατοίκους οι οποίοι πολύ συχνά δεν έχουν γεννηθεί εδώ και δεν έχουν καμία σχέση με το παρελθόν. 

Δεν είναι παράλογο φυσικά κάτι τέτοιο, αντίθετα είναι πολύ αναζωογονητικό. Παρ’ όλα αυτά πρέπει να βρίσκονται τρόποι ώστε όλοι να συνηθίζουν την πόλη, να την κάνουν δική τους, να γίνονται κομμάτι της. Μόνο έτσι άλλωστε θα την αγαπήσουν κι όλοι και θα ενδιαφερθούν γι’ αυτήν.

Υπάρχει πάντως μία τάση να ζούμε σε πόλεις που δεν τις γνωρίζουμε καλά. Κάπως σαν να είμαστε προσωρινοί χρήστες μόνο για σπουδές ή για δουλειά ας πούμε.

Από την άλλη, πολλοί ντόπιοι, οι παλιότεροι, λειτουργούν μέσα σε κλειστά σχήματα που αφήνουν απ’ έξω τους νεόφερτους.

Οι πόλεις πρέπει να βρίσκουν συνεχώς τον τρόπο να ενώνονται με τους πολίτες τους σε μία διαρκή σχέση γνωριμίας και ανανέωσης των δεσμών τους. Κάθε πρόταση δεκτή…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr