Η εσωτερική πολιτική συζήτηση στη χώρα μας μπορεί να ισοπεδώσει τα πάντα, από ιδέες και πολιτικές, μέχρι προθέσεις και πρόσωπα. Είναι το σύνδρομο της πλατείας του χωριού ή της γειτονιάς, όπου όλοι ξέρουν τους πάντες και όλα γειώνονται σε μία καθημερινότητα από την οποία κανείς και τίποτα δεν μπορεί να ξεφύγει.

ΑΗ παρουσία του Αλ. Τσίπρα στο σοσιαλιστικό κόμμα της Γερμανίας συζητήθηκε στην εγχώρια πολιτική σκηνή, λες και αφορούσε τη συνεδρίαση της τοπικής οργάνωσης της Κάτω Χώρας σε κάποια άκρη της επικράτειας. Κι από κοντά όλα αυτά περί «σοσιαλδημοκρατικοποίησης» (τι λέξη κι αυτή) ή η «προδοσία» των παλιών αριστερών αρχών από το νεοφερμένο στην εξουσία κόμμα του πρωθυπουργού. Ιστορίες για καφενεία.

Στην Ελλάδα και την Ευρώπη πιο πολύ, αυτή τη στιγμή υπάρχουν τεράστια διλήμματα. Η τρομερή άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι απλώς μια συντηρητική στροφή της κοινωνίας, αλλά μία αποδέσμευση μεγάλων πλειοψηφιών από το κοινωνικό συμβόλαιο και αυτή καθ΄ αυτή την πολιτική. Γι’ αυτό και οι σοσιαλιστές προσπαθούν να βρουν συμμαχίες ώστε να εξασφαλιστεί η ύπαρξη ενός θολού έστω, αλλά πραγματικού προοδευτικού μπλοκ δυνάμεων. Και γι΄ αυτό και η δεξιά, δεν θέλει ακόμα να τα σπάσει με τον Ορμπάν ή άλλους λαϊκιστές ηγέτες του χώρου ακριβώς για να διατηρεί μία πολιτική ενότητα και να μην διώχνει τον πολύ κόσμο προς τα άκρα, να μην τους βγάλει εκτός.

Σημασία πια δεν έχουν γενικώς οι πολιτικοί όροι που προέρχονται από το παρελθόν (σοσιαλισμός, αριστερά, δεξιά) αλλά πώς τοποθετείσαι στα μείζονα ζητήματα των καιρών. Και ούτε καν αυτό. Σημασία έχει πια να μπορείς να διατηρείς την πολιτική ως τρόπο συνεννόησης και τη δημοκρατία ως πλαίσιο του κοινωνικού βίου. Σήμερα δεν αμφισβητούνται οι ιδέες μόνο, αλλά η ίδια η έννοια της πολιτικής και της δημοκρατίας. Ζούμε τους καιρούς της αντιπολιτικής που είναι γι’ αυτό ο πολιτικός δρόμος για το πλήγμα στη δημοκρατία. Κι εκεί θα κριθούν και οι δικοί μας ηγέτες και οι άλλοι Ευρωπαίοι.  

Όχι μόνο υπηρεσίες αλλά και λιγότερος φόβος

Αν αύριο το πρωί σου τύχει κάτι πολύ άσχημο και βρεθείς σε μεγάλη ανάγκη, τι θα κάνεις, πού θα απευθυνθείς; Κατά πρώτον στην οικογένεια και τους συγγενείς κατά δεύτερον σε φίλους. Πάλι καλά. Πάλι καλά που υπάρχουν ακόμα συγγενικοί και φιλικοί δεσμοί γιατί το κράτος δεν πείθει ότι μπορεί να μεταδώσει ασφάλεια.

Κι εκεί είναι περισσότερο το πρόβλημα. Ο πολίτης δεν έχει καθησυχαστεί ότι το κράτος μπορεί να τον φροντίσει, μπορεί να άρει τους φόβους του και να τον προστατεύσει. Αντίθετα στην Ελλάδα το κράτος ήταν πάντα ένας μπελάς. Από την εποχή που δεν ήξερες για ποιο λόγο σου χτυπάει την πόρτα ένα πρωί, μέχρι στις μέρες μας που σηκώνεις τα χέρια μπροστά στη γραφειοκρατία.

Μία λύση είναι να βελτιώσεις τις κρατικές υπηρεσίες, να τις κάνεις να υπηρετούν με αυτόματο και αυτονόητο τρόπο πρώτα από όλα τον πολίτη. Παρ’ όλα αυτά, ας μην το ξεχνάμε, ακόμα και το καλύτερο κράτος, μπορεί να γίνει ένα ουδέτερο κράτος και τελικά ένα ψυχρό σύστημα. Γι’ αυτό και ίσως να πρέπει να δώσουμε βάρος όχι μόνο στις υπηρεσίες αλλά και στην… αύρα αυτού του κράτους, στην προσπάθεια να δημιουργεί ένα πλέγμα ασφαλείας που να μειώνει το φόβο και το άγχος των ανθρώπων. Υπάρχουν περιθώρια για κάτι τέτοιο.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr