Ενόψει των δημοτικών εκλογών του Μαΐου και με τον πρώιμο προεκλογικό αγώνα που διανύουμε επανέρχονται θέματα που απασχολούν το δημόσιο διάλογο εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Τέτοια είναι τα ερωτήματα για το ρόλο των δημοτικών επιχειρήσεων και τη δημόσια προστασίας τους ή την αξιοποίηση ιδιωτικών υπηρεσιών. Δημόσια η ΔΕΥΑΙ ή ιδιωτική, στον Δήμο η αποκομιδή των σκουπιδιών ή σε ιδιώτες;

Με τέτοια ερωτήματα επιχειρούν οι υποψήφιοι να βάλουν κάποια όρια, κάποιες πολιτικές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους και να ορίσουν το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Παρ’ όλα αυτά κι επειδή υπάρχει ακόμα χρόνος, ίσως να έπρεπε να ανοίξει μια δημόσια συζήτηση για το πεδίο πριν από τη διαχείριση και τις υπηρεσίες.

Γιατί το ερώτημα δεν είναι αν πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί η ΔΕΥΑΙ, αλλά ποιος είναι ο ρόλος της. Και ο ρόλος της δημοτικής επιχείρησης είναι η προστασία και διανομή ενός δημόσιου αγαθού, του πόσιμου νερού. Εκεί είναι το κεντρικό ζητούμενο.

Παγκόσμια, οι υπερασπιστές των ιδιωτικοποιήσεων προχωρούν πέρα από τέτοια ζητούμενα θεωρώντας τα πάντα «προϊόντα» των οποίων η διαχείριση είναι θέμα κάποιας επιχειρηματικότητας, της αγοράς. Για να υπερασπιστούν στη συνέχεια την ποιότητα των υπηρεσιών των επιχειρήσεων.

Αν όμως δεν οριστεί το νερό ως «αγαθό» προφανώς και θα συζητάμε επί αιώνες για τη διαχείρισή του.

Γιατί αν το νερό, όπως και ο αέρας ας πούμε ή το καθαρό φυσικό περιβάλλον, είναι κοινά αγαθά στα οποία πρέπει να έχουν πρόσβαση χωρίς κανένα περιορισμοί όλοι οι άνθρωποι, τότε δεν τίθεται θέμα περί διαχείρισής τους. Η κοινή συνισταμένη των κοινωνιών που είναι οι θεσμικοί φορείς που τις εκπροσωπούν, αποφασίζουν για τη διαχείριση, τη διανομή και ό,τι προκύπτει, με γνώμονα το δικαίωμα που έχουν όλοι οι πολίτες σε ένα ζωτικό αγαθό όπως το νερό.

Μπορεί να φαίνεται ότι επιστρέφουμε σε κάτι που έχει λυθεί στο παρελθόν, όμως χρειάζεται να επικαιροποιήσουμε όλοι μας την πίστη μας σε έναν κόσμο που η πρόσβαση στα αγαθά είναι απρόσκοπτη και ισότιμη. Είναι μία καλή βάση εκκίνησης αν θέλουμε να συζητάμε για τη δημοκρατία στις μέρες μας. 

Κολλήσαμε στο παρελθόν με τα πρότυπα που φτιάξαμε

Τα πρότυπα τα δημιουργούν οι έχοντες και κατέχοντες. Κι αυτοί που επηρεάζουν το σύστημα εξουσίας, που ο λόγος τους μετράει. Γι’ αυτό και το κυρίαρχο πρότυπο επιτυχίας στο δημόσιο βίο μας, μετά το ’80 το διαμόρφωσαν οι «επώνυμοι» και η μεσαία τάξη. Όσο για τη μεσαία τάξη, το φαινόμενο είναι παγκόσμιο στις σύγχρονες κοινωνίες. Είναι ο χώρος εκείνων που έχουν εισοδήματα τέτοια ώστε να καταναλώνουν, αλλά και τη βούληση να ψηφίζουν ώστε να υπερασπίζονται τη θέση τους. Εξ ου και όλες οι κυβερνήσεις θέλουν να τα έχουν καλά με τη μεσαία τάξη.

Οι «επώνυμοι» είναι μία άλλη ιστορία, στη χώρα μας πικρή, γιατί δεν είχαμε, ούτε έχουμε τις παραδόσεις και τα αξιολογικά πλαίσια ώστε να μπορούμε να κάνουμε διακρίσεις και διαχωρισμούς. Σε μία ευρωπαϊκή χώρα ο καλλιτέχνης που έχει αναγνώριση, έχει και σημαίνοντα ρόλο και ο λόγος του εισακούεται. Εδώ μετράει ποιος πουλάει και κυρίως ποιος χαϊδεύει τα αυτιά της εξουσίας στα πάλαι ποτέ μπουζουκτζίδικα ή στην εξέλιξή τους, τα κλαμπ.

Και παντού στον κόσμο ο καταξιωμένος επιστήμονας μπορεί να κάνει προτάσεις και εισηγήσεις πάνω στο αντικείμενό του, εδώ όμως είμαστε ακόμα στο «έλα μωρέ, ποιος είναι αυτός που μιλάει». 

Στη χώρα που ο ξεχωριστός καλλιτέχνης αποκαλείται «θολοκουλτουριάρης» και ο διακεκριμένος ερευνητής «τρελός επιστήμονας», είναι προφανές κι ότι τα πρότυπα δεν θα μας πηγαίνουν προς τα μπροστά, αλλά προς τα πίσω. Γι’ αυτό άλλωστε και δεν είχαμε και αντισώματα στην κρίση που μας προέκυψε. Πού να τα βρούμε;

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr