Πρωτοφανής για τα εθνικά χρονικά, αλλά και εξαιρετικά σπάνιο σε διεθνές επίπεδο χαρακτηρίζεται η δικαστική απόφαση του Εφετείου Αθηνών που δικαίωσε μία 38χρονη γυναίκα που ζήτησε να τεκνοποιήσει με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, χωρίς όμως την προβλεπόμενη από το νόμο συγκατάθεση, του εκλιπόντος συζύγου της.

Αν και αρχικά το Πρωτοδικείο είχε απορρίψει την αίτηση της 38χρονης, με το αιτιολογικό ότι δεν υπήρχε η συγκατάθεση του συζύγου με συμβολαιογραφική πράξη, το διάστημα που βρισκόταν εν ζωή, η ίδια συνέχισε τον δικαστικό της αγώνα και δικαιώθηκε με την απόφαση του Εφετείου.

Η γυναίκα είχε ζητήσει να χρησιμοποιήσει το σπέρμα του συζύγου της που είχε καταψυχθεί πριν αυτός αποβιώσει το 2015 από καρκίνο. Το Πρωτοδικείο αρνήθηκε να δώσει την άδεια επικαλούμενο αφενός την έλλειψη της συγκατάθεσης του θανόντος και αφετέρου ότι η νομοθεσία απαγορεύει την χρήση γενετικού υλικού από θανόντα.

Οι Εφέτες όμως έκριναν πως η συμβολαιογραφική πράξη δεν καταρτίστηκε λόγω άγνοιας των δύο συζύγων, εκτιμώντας ότι ο θανών συμφώνησε να δώσει γενετικό υλικό για να καταψυχθεί, λίγο πριν ξεκινήσει τις θεραπείες αντιμετώπισης του καρκίνου.

Η υπόθεση αυτή σύμφωνα με τον καθηγητή Ιατρικής Γενετικής και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ι. Γεωργίου αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της διαδικασίας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, διευκρινίζοντας πως ο νόμος είναι σαφής και απαγορεύει την χρήση γενετικού υλικού μετά το θάνατο του δότη. Από την άλλη όμως τόνισε πως το δικαστήριο μπορεί να κρίνει κατά περίπτωση και αυτό έχει αποδειχθεί με δικαστικές αποφάσεις που κινήθηκαν έξω από το πλαίσιο του νόμου.

«Υπάρχει ένα σαφές πλαίσιο κανόνων που ορίζεται από τα Προεδρικά Διατάγματα που έχουν θεσμοθετηθεί, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις με ιδιαιτερότητες. Ο νόμος άλλωστε μπορεί να συμπληρώνεται με διάφορες δικαστικές αποφάσεις», σημείωσε ο κ. Γεωργίου που αναφέρθηκε και σε μία υπόθεση που απασχόλησε τη μονάδα του ΠΓΝΙ πριν από λίγα χρόνια. Ένας άνδρας από το εξωτερικό που βρισκόταν στην Κέρκυρα για τον μήνα του μέλιτος με τη σύζυγό του, έχασε ξαφνικά τη ζωή του από πνιγμό. Η μητέρα του απευθύνθηκε τότε στις ελληνικές αρχές ζητώντας τη λήψη γενετικού υλικού (σπέρματος), που μένει ζωντανό για αρκετές ώρες μετά το θάνατο, ώστε η σύζυγος να το χρησιμοποιήσει για να προχωρήσει σε εξωσωματική γονιμοποίηση.

Κάτι τέτοιο όμως δεν επετράπη αν και οι συγγενείς του θανόντος επέμεναν στο ότι προβλέπεται από την νομοθεσία της χώρας τους.

500 εξωσωματικές το 2018

Η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΠΓΝΙ στο μεταξύ συνέχισε και το 2018 την δυναμική αναπτυξιακή της πορεία, φτάνοντας τον αριθμό των 500 εξωσωματικών στη διάρκεια του έτους.

Αυτό σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου έχει διπλή ανάγνωση και αναφέρεται τόσο στην μεγάλη αύξηση του αριθμού των ασθενών που απευθύνονται στο ΠΓΝΙ από την Δυτική Ελλάδα, ακόμη και το εξωτερικό, όσο και στις πολλαπλές δυνατότητες της Μονάδας.

«Μέχρι σήμερα μόλις τέσσερις είναι οι δημόσιες μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που έχουν πιστοποιηθεί και αδειοδοτηθεί, ωστόσο εμείς κατέχουμε εξέχουσα θέση γιατί υλοποιούμε πρακτικές που δεν υλοποιούνται πουθενά αλλού. Μόνο εδώ γίνεται προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, με βιοψία στο έμβρυο για κάποια ασθένεια και αυτός είναι ένας από τους λόγους που έχει αυξηθεί και η επισκεψιμότητα στη Μονάδα από το εξωτερικό.

Υπάρχουν ζευγάρια που έρχονται από την Αλβανία, αλλά και ομογενείς από τις ΗΠΑ, την Ιταλία και αλλού. Θα μπορούσε ο αριθμός αυτός να αυξηθεί περισσότερο, εάν μιλούσαμε για την ενίσχυση του πλαισίου του ιατρικού τουρισμού στην περιοχή μας», κατέληξε ο κ. Γεωργίου.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ