Ίσως να είναι η προεκλογική περίοδος που επιτρέπει κάποιες πρωτοβουλίες, αλλά ακόμα κι έτσι να είναι, η απόφαση που υπέγραψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, με την οποία καθορίζεται ο χώρος για την εγκατάσταση κέντρου αποτέφρωσης νεκρών στο δήμο Αθηναίων, στον Ελαιώνα, μόνο θετική μπορεί να είναι. Ο κ. Σταθάκης έβαλε την υπογραφή παρουσία του Δημάρχου Αθηναίων Γ. Καμίνη και δήλωσε: «Δίνεται η δυνατότητα στο δήμο Αθηναίων να αξιοποιήσει κοινόχρηστους χώρους που κατέχει στην περιοχή, ξεπερνώντας τη δυσκαμψία του θεσμικού πλαισίου για ένα ζήτημα κοινωφελούς λειτουργίας. Δυνατότητα που είναι συμβατή με το νέο Προεδρικό Διάταγμα των χρήσεων γης, σύμφωνα με το οποίο οι εγκαταστάσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται πλέον στις κοινωνικές εξυπηρετήσεις για τους κατοίκους».

Η απόφαση αυτή μοιάζει να ασχολείται με ένα «μικρό» θέμα της επικαιρότητας, ένα θέμα που έχει γίνει όμως πρώτη είδηση της πολιτικής ειδησεογραφίας αλλά για λάθος λόγους. Και ήταν λάθος οι λόγοι, σχηματικά, γιατί δεν αφορά κάποιο ζήτημα μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους ή θέτει κάποιο φιλοσοφικό, ηθικό ή άλλο ιδεολογικό θέμα η αποτέφρωση. Αντίθετα ικανοποιεί ένα δικαίωμα του πολίτη, να κηδευτεί με τον τρόπο που επιθυμεί. Ο πολίτης που έχει επιλέξει την αποτέφρωση έχει ο ίδιος αντιμετωπίσει πριν πάρει την απόφασή του όλα τα ζητήματα και τα διλήμματα που μπορεί να ενυπάρχουν σε μία τέτοια απόφαση. Μπορούμε δηλαδή να αναγνωρίσουμε ότι η ταφή ή η καύση του νεκρού είναι ένα σημαντικό θέμα που έλκει την καταγωγή από τα βάθη του χρόνου, αλλά είναι θέμα ατομικής απόφασης, ατομικής επιλογής. Είναι θέμα δικαιώματος του πολίτη.

Στις μέρες μας το κράτος, οφείλει να δημιουργεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο εκφράζονται τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών. Και ένα προηγμένο κράτος δεν μπορεί να επιτρέπει, την ταλαιπωρία και το αυξημένο κόστος μιας οικογένειας που πρέπει να ταξιδέψει ως τη Βουλγαρία πχ, για να ικανοποιήσει την επιθυμία του προσφιλούς της προσώπου που έφυγε από τη ζωή.

Με το που θα λειτουργήσει η αποτέφρωση και στη χώρα μας θα αποδειχθεί ότι είναι ένα «μικρό» θέμα όντως, αφού θα αφορά επιλογές των ανθρώπων που δεν χρειάζονται δημοσιότητα και αφορούν ζητήματα προσωπικής τους ταυτότητας. Δεν θα καταρρεύσουν τα ιερά και όσια της φυλής, δεν θα χαθεί το έθνος  μας, δεν θα πάθει τίποτα η κοινωνία μας. Αντίθετα, όλο και περισσότεροι κάτοικοι αυτής της χώρας θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη τους στην Πολιτεία και ανανεώσουν την πεποίθησή τους ότι ζούμε σε μία κανονική ευρωπαϊκή χώρα. 

Μία ανοιχτή γιορτή για όλους

Η φωτιά στις αποκριές έρχεται από τα κατάβαθα της ιστορίας και είναι κομμάτι της μυστηριακής μας υπόστασης που αναζητά τους δρόμους της «κάθαρσης». Από εκεί και πέρα όμως οι τρόποι που γιορτάζουμε, συσχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας, ταιριάζουν με αυτά που ζούμε. Και δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς προφανώς.

Κατά συνέπεια, και η αναζήτηση αυθεντικότητας στην γιορτή πρέπει να εξηγεί και το τι είναι αυθεντικό και από ποια χρονική περίοδο και πέρα λογίζεται ως τέτοιο. Για παράδειγμα η έξοδος σε ταβέρνες δεν είναι «έθιμο», είναι όμως συνήθεια που έχει να κάνει με την πόλη καρά τον 20ο αιώνα. Επίσης, στον τρόπο γιορτής, είναι πιο αυθεντικό όντως να έχεις μουσική από οργανοπαίχτες και όχι από cd. Όμως κάθε φορά κάνεις αυτό που μπορείς να κάνεις καλύτερο.

Οι Τζαμάλες στα Γιάννενα είναι μία ξεχωριστή μορφή γιορτής, δεν είναι όμως και η μοναδική. Υπάρχουν κι άλλες μορφές σε άλλες περιοχές της χώρας κι αυτό είναι άλλωστε το ενδιαφέρον.

Μετατράπηκαν όμως μέσα στο χρόνο και ειδικά στις μέρες μας οι τζαμάλες, σε μία ανοιχτή γιορτή που δεν απευθύνεται πια στους κατοίκους της συνοικίας αλλά σε όλη την Ελλάδα. Και έχει το ενδιαφέρον του που μπορούμε και στις μέρες μας να φτιάχνουμε τέτοιες ανοιχτές γιορτές. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr