Η ολοκλήρωση της συζήτησης για τις γερμανικές αποζημιώσεις στην ελληνική Βουλή, είναι μία μεγάλη πολιτική και διπλωματική επιτυχία της χώρας και ως τέτοια και μόνο πρέπει να αναγνωριστεί. Μία επιμέρους κριτική ότι ο χρόνος που έρχεται, έχει προεκλογικό άρωμα, στέκει σε ένα βαθμό προφανώς, δεν έχει όμως καμία σημασία γι’ αυτό καθ’ αυτό το περιεχόμενο των ελληνικών διεκδικήσεων.

Επί του περιεχομένου αυτών των διεκδικήσεων, είναι που ηττήθηκαν και οι παλιότερες φωνές άρνησης συμμετοχής στη συζήτηση από κάποιες αυτοαποκαλούμενες «μεταρρυθμιστικές» φωνές που διέβλεπαν μόνο «λαϊκισμό» στην ιστορία αν όχι και «αντιγερμανισμό». Αυτές οι δυνάμεις που συχνά πυκνά κουνάνε το δάχτυλο της πολιτικής ορθότητας, δεν έκαναν ποτέ τη δική τους πρόταση ώστε να δούμε και όλοι οι υπόλοιποι τι εννοούν ως διεκδίκηση. Πιθανόν να μην εννοούν και τίποτα.

Γιατί διεκδικήσεις υπάρχουν από το 1945 κιόλας. Η φτωχή και καταστραμμένη από τις Κατοχικές δυνάμεις των Γερμανών και των Ιταλών, ξεκίνησε άμεσα με την απελευθέρωση καταγραφής των ζημιών και απωλειών που υπέστη και έκτοτε δεν σταμάτησε ποτέ να θεωρεί το θέμα μη ενεργό. Και φυσικά εξ αρχής υπήρξε θέμα με το κατοχικό δάνειο. Λάθη και παραλείψεις έγιναν προφανώς, κάποιες κυβερνήσεις βρέθηκαν μπροστά σε σκληρά διλήμματα, μην ξεχνάμε δε ότι η ελληνική Αντίσταση δεν αναγνωρίστηκε στην ολότητά της παρά τα μέσα του ’80.

Αλλά το θέμα δεν ήταν ποτέ μόνο θεσμικό και πολιτικό. Ήταν κυρίως κοινωνικό. Ακόμα και σήμερα ζουν πολλοί συμπατριώτες μας, ειδικά στην Ήπειρο, των οποίων οι ζωές καταστράφηκαν από τους κατακτητές. Κι όχι μόνο στην Ελλάδα, να το προσθέσουμε κι αυτό. Και είναι και πολλοί πια και στη Γερμανία που θέτουν το θέμα διαφορετικά από την επίσημη γερμανική θέση και αναγνωρίζουν και τα δίκαια των Ελλήνων.

Και το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων, δεν έχει να κάνει βασικά με το ύψος των διεκδικήσεων, αλλά με το μέγα θέμα της επανόρθωσης. Γιατί η συγγνώμη πάντα και παντού έχει νόημα μόνο με την αποκατάσταση και την επανόρθωση. 

Κάμψη στη νοσταλγία της φωτογραφίας

Κάπως σαν να περνάει κάμψη αυτό το κύμα της δημοσίευσης παλιών φωτογραφιών της πόλης. Όχι ότι θα σταματήσει κι ούτε πρέπει να σταματήσει. Γιατί είναι ωραίες οι παλιές φωτογραφίες, αλλά και γιατί είναι σίγουρο ότι υπάρχουν ακόμα πολλές κρυμμένες ή αγνοημένες σε συρτάρια.

Η τάση κάμψης προέρχεται από το ότι δεν είναι εύκολο να υποστηριχθεί το βασικό αφήγημα της νοσταλγίας, για την πόλη που «ήταν καλύτερα παλιά». Πόσο καλύτερη να ήταν εκείνη η πόλη; Και πόσο νόημα να δώσει αυτή η νοσταλγία στις αναζητήσεις του σήμερα; Αφενός γιατί δεν ήταν καλή η ζωή παντού και για όλους στο παρελθόν και αφετέρου γιατί οι νέες γενιές που έρχονται δεν έχουν και τόσο ενδιαφέρον για την «πόλη των κήπων» και του «απλού τρόπου ζωής».

Αυτό που χρειάζεται σήμερα με όλον αυτόν τον όγκο δημοσιευμένων φωτογραφιών είναι μία αξιολόγηση που να οδηγεί και σε μία ανασύνθεση του ιστορικού παρελθόντος. Ιδιαίτερα λείπει κάτι τέτοιο στην κοινωνική ζωή της πόλης, στη ζωή των καθημερινών ανθρώπων. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr