Κλίμα διχασμού και έντασης έχει υπάρξει κι άλλες φορές στο πολιτικό μας σκηνικό. Η εμπειρία του 1989- ΄90 για όσους την έζησαν, αλλά και το 1981- 85 ή πιο κοντά στις μέρες μας η σύγκρουση των νεότερων Παπανδρέου – Καραμανλή, ίσως να ήταν και περισσότερο δραματικές από αυτές που ζούμε σήμερα. Και αντίστοιχη ήταν οι διαχωρισμοί και μέσα στην κοινή γνώμη. Δεν είναι μακριά τότε που κάποιοι ταύτιζαν το ΠΑΣΟΚ με την τρομοκρατία, αν θέλουμε να θυμηθούμε ένα από τα χειρότερα fake news, αν και τότε δεν τα λέγαμε έτσι. Ή που κάποιοι άλλοι έλεγαν τον Κώστα Μητσοτάκη «εφιάλτη» και δημοσίευαν παραπλανητικές φωτογραφίες. 

Οι νεώτεροι βέβαια που δεν έχουν τέτοιες εμπειρίες μπορεί να τους φαίνεται εξωφρενική η σημερινή κατάσταση. Αλλά και οι παλιότεροι που πίστεψαν ότι οι κακές ημέρες πέρασαν, μπορεί να έρχονται σε απόγνωση με την επιστροφή της «σύγκρουσης των δύο κόσμων». Σίγουρα πάντως όσοι έζησαν από κοντά τα χρόνια της κρίσης θα πήραν και μία γεύση και από την πολιτική κρίση.

Υπάρχουν όμως, μερικές κρίσιμες διαφορές στις μέρες μας.  Η πρώτη είναι ότι πολλοί παίρνουν αποστάσεις από την παραδοσιακή σχέση με την πολιτική. Και άλλοι, οι πολλοί καταλήγουν στην αποχή που είναι διεθνές φαινόμενοι, άλλοι όμως στρέφονται στην ακροδεξιά και την αντίδραση, φαινόμενο με αύξουσα τάση στην Ευρώπη. 

Αυτό πρέπει να συνδυαστεί με την ανάδειξη βαθύτερων οριοθετήσεων μέσα στο κοινωνικό σώμα που υπερβαίνουν και τις παλιές κομματικές διαφοροποιήσεις. 

Τι μπορεί να δείχνουν αυτές οι νέες τάσεις; Μια πιθανή σε πρώτη φάση έλλειψη συναινέσεων. Και χωρίς συναινέσεις, αυτό που συμβαίνει στην πολιτική εξουσία είναι ότι την αποκόπτει από ζωτικό κοινωνικό χώρο και σταδιακά τις κόβει γέφυρες επικοινωνίας. Στην Ελλάδα όμως της διαρκούς κρίσης έχουμε περισσότερη ανάγκη από γέφυρες και συμμαχίες παρά από βαθύτερους διαχωρισμούς που μετατρέπονται σε σταθερά χάσματα. Και μην μπερδεύουμε τις πολιτικές αντιθέσεις που είναι εύλογες όταν μιλάμε για τα βασικά σχέδια για μία χώρα, με τα χάσματα που απορροφούν και σχέδια και προθέσεις και προσδοκίες. Ας το προσέξουν αυτό, ιδίως όταν καβαλάνε το κύμα. 

Ο δημόσιος λόγος είναι θέμα ευθύνης

Ο  μικρός «πόλεμος» που ξέσπασε την Κυριακή με την ανάρτηση της Athens Voice, έδειξε και τις μεγάλες αλλαγές που έχουν επέλθει στο δημόσιο λόγο. Στον οποίο έχει προστεθεί και ο χώρος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που μοιάζει μεν να έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, περνάει όμως και στους άλλους πιο κλασικούς χώρους.

Από εδώ για παράδειγμα θα ήταν πολύ δύσκολα να αναπαράγουμε τη συζήτηση που έγινε χωρίς να χάσουμε αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει μια σύγκρουση με πληκτρολόγια. Κι ευτυχώς ο κόσμος του έντυπου Τύπου παραμένει με τους παλιότερους κώδικες που αν τους κατέχεις, μπορείς να πλουτίσεις και τις γνώσεις και τις εμπειρίες σου.

Αλλά, φευ… Όλα αλλάζουν τόσο γρήγορα. Τα αλλάζει η τεχνολογία, τα αλλάζουν και οι ανάγκες μας για νέες εμπειρίες και δεδομένα. Και δεν πρέπει να βλέπουμε αρνητικά τις αλλαγές όσο ευνοούν τη συγκρότηση νέου περιεχομένου. Ο λόγος παραμένει πάντα το ζητούμενο. Με την υποχρέωση όμως να τον υπηρετούμε και όχι να τον καταπατούμε ή να πάμε να το σκάσουμε μόλις μας δούμε ότι δεν μας παίρνει άλλο. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr