Με καθυστέρηση δύο ετών από την αρχική εκτίμηση και το χρονοδιάγραμμα που είχε τεθεί ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν οι μελέτες για την αποκατάσταση στο Τζαμί της Καλούτσανης, από ομάδα μελετητών του ΕΜΠ. Η αιτία της καθυστέρησης κατά κύριο λόγο εντοπίζεται στις αλλαγές της νομοθεσίας που συντελέστηκαν τα δύο  τελευταία χρόνια, κάποιες μάλιστα εκ των οποίων στάθηκε αδύνατο να αντιμετωπιστούν σε εύλογο χρόνο, καθώς απαιτούνταν νέες προσεγγίσεις επί των διαδικασιών εκπόνησης και ανάθεσης των μελετών.

Αυτό που είχε αποφασιστεί να γίνει και πλέον έχει ολοκληρωθεί, ήταν η εκπόνηση μίας σειράς επιπλέον μελετών, όπως μελέτες συντήρησης και ανάλυσης των κονιαμάτων. Οι μελέτες αυτές έχουν ολοκληρωθεί σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε» και έχουν παραδοθεί, με το ΕΜΠ να εκτιμά, ότι εντός του Σεπτεμβρίου θα είναι σε θέση να παραδώσει την οριστική αρχιτεκτονική μελέτη. Από το σημείο αυτό και μετά το υπ. Πολιτισμού και η Περιφέρεια Ηπείρου θα αναζητήσουν από κοινού, προφανώς μέσω προγραμματικής σύμβασης, τα χρήματα για το έργο αποκατάστασης και αναστήλωσης.

Να ανοίξει η συζήτηση για τη χρήση

Το επόμενο βέβαια μεγάλο θέμα, στο οποίο θα κληθούν να απαντήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς, αλλά και η τοπική κοινωνία, στην οποία θα πρέπει να δοθεί ο λόγος έχει να κάνει με την χρήση του μνημείου, όταν το έργο ολοκληρωθεί και παραδοθεί.

Από το παρελθόν έχουν διατυπωθεί διάφορες σκέψεις και έχουν κατατεθεί προτάσεις για τη χρήση του μνημείου, που θα είναι επισκέψιμο στους πολίτες. Το ενδεχόμενο ωστόσο να επαναλειτουργήσει ως χώρος λατρείας για τους μουσουλμάνους δεν θεωρείται καθόλου πιθανό, παρά τη γενικότερη στροφή της ελληνικής Πολιτείας στο θέμα αυτό, λόγω και των αναγκών και συνθηκών της τελευταίας δεκαετίας στη χώρα, με την κατακόρυφη αύξηση του μουσουλμανικού πληθυσμού.

Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες ίσως προτάσεις ήταν αυτή που είχε τεθεί στο δημόσιο διάλογο από τον καθηγητή – οθωμανολόγο Παναγ. Κοντόλαιμο, που σε εκδήλωση που είχε γίνει στα Γιάννενα πριν από δύο χρόνια, είχε παρουσιάσει αναλυτικά στοιχεία για την ιστορική διαδρομή του τεμένους της Καλούτσανης, αλλά και για τα αραβουργήματα με τα οποία είναι διακοσμημένο το εσωτερικό του.

Τότε είχε καταθέσει την πρόταση να αξιοποιηθεί το μνημείο ως Κέντρο Ηχητικού Πολιτισμού για την Ήπειρο.

Η απόφαση βέβαια θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο της τοπικής κοινωνίας των πολιτών, των φορέων της, της Πολιτείας, πάντα σύμφωνα και με τις τοπικές ανάγκες, αλλά και συνακόλουθα με τις διεθνείς συνθήκες για την αξιοποίηση και χρήση των μνημείων.