Δεν υπήρξε παράταξη στις πρόσφατες τοπικές εκλογές που να μην είχε αναφορές στο πρόγραμμά της στα άτομα με αναπηρία. Κι αυτό είναι προφανώς θετικό. Ειδικά αν σκεφθεί κανείς ότι πριν από 30 χρόνια, για να θέσουμε ένα όριο, τέτοιες αναφορές ήταν από ανύπαρκτες ως συμβολικές.

Θα έλεγα όμως, χωρίς να θέλω να προκαλέσω ή να υπονομεύσω τα προγράμματα των παρατάξεων, ότι δεν χρειάζονται και τόσο ειδικές αναφορές στο ζήτημα της πρόσβασης των ΑμεΑ.

Η πόλη δεν χρειάζεται μόνο προγράμματα προβασιμότητας για ανθρώπους που έχουν προβλήματα. Χρειάζεται γενικότερα μία πολιτική πρόσβασης σε όλα από όλους. Μία πολιτική που να ρίχνει τα τείχη, τα εμπόδια προς όφελος όλων. Προφανώς μέσα σε αυτήν την πολιτική πρέπει να υλοποιηθούν πιο άμεσα και επιτακτικά και ειδικά πρόγραμμα για ΑμεΑ με τη λογική ότι υπάρχουν άτομα με συγκεκριμένα προβλήματα που χρειάζονται και συγκεκριμένες λύσεις και μέχρι σήμερα αδικούνται ως πολίτες με δικαιώματα. Χρειάζονται δηλαδή λύσεις για όσους χρησιμοποιούν αμαξίδιο, για όσους δεν βλέπουν ή δεν ακούν κλπ.

Παρ’ όλα αυτά, μόνο όταν δούμε την πόλη ως μία ανοιχτή υπόθεση για όλους, μόνο όταν προσπαθήσουμε να λύσουμε κάθε πρόβλημα πρόσβασης που έχει κάθε πολίτης που εμποδίζεται να λειτουργήσει μέσα στην πόλη του, θα αποκτήσουμε και μία αληθινά προσβάσιμη πόλη.

Ο τομέας της υγείας προφανώς και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή με γνώμονα ότι οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ανάγκες κάθε φορά, ανάλογα με την ηλικία τους για παράδειγμα ή λόγω κάποιων ασθενειών. Ο υγιής ηλικιωμένος για παράδειγμα κινείται πιο αργά στο δρόμο κι αυτό πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη τους οι συγκοινωνιολόγοι ή όσοι θέλουν να κάνουν την πόλη πιο φιλική.

Μετά είναι οι καθημερινές ανάγκες. Οι γονείς με παιδιά στο καρότσι, ξέρουμε όλοι μας ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα πεζοδρόμια γιατί έχουν πολλά εμπόδια. Να βάλουμε στο πλαίσιο ακόμα και τους αθλούμενους που αναγκάζονται να περπατάνε και να τρέχουν όπου βρουν χωρίς καμία πρόβλεψη για το έδαφος ή τους ποδηλάτες που ρισκάρουν να κινούνται σε απροστάτευτους δρόμους.

Θα μπορούσαμε επίσης να επεκταθούμε σε κοινωνικά εμπόδια, στα προβλήματα πρόσβασης στον πολιτισμό ή την κοινωνική ζωή που αντιμετωπίζουν οι φτωχοί άνθρωποι, όσοι δεν ξέρουν τη γλώσσα του τόπου ή δεν έχουν κάποιες δεξιότητες από την εκπαίδευση. Κι αυτός είναι ένας μεγάλος τομέας της προσβασιμοτητας.

Το κύριο είναι να δούμε την πόλη ως πεδίο ελευθερίας και συμμετοχής και όχι ως τόπο συνεχών διαιρέσεων, κατηγοριοποιήσεων και αποκλεισμών. Κι αυτό είναι θέμα πολιτικής αντίληψης.  

Ακολουθώντας την ανάγκη

Ένας κίνδυνος πια με την τροπή που έχει πάρει η ζωή μας είναι να μην προλαβαίνουμε να κάνουμε κανένα είδος ανασκόπηση. Να μην έχουμε ούτε ένα λεπτό ελεύθερο, αλλά κυρίως να μην έχουμε τη διάθεση να αναστοχαστούμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας, να δώσουμε χώρο και χρόνο σε βαθύτερες σκέψεις μας, στα όνειρα και τις επιθυμίες μας.

Ακόμα και σε πόλεις σαν τη δική μας που έχουν μικρό κέντρο και συνολικά οι αποστάσεις είναι μικρές, η αίσθηση που έχεις είναι ότι είσαι συνέχεια σε ένα αυτοκίνητο και τρέχεις από εδώ κι από εκεί κι ότι κινείσαι σπίτι δουλειά σπίτι κι όπου σε βρίσκει η ανάγκη. Η ανάγκη είναι πιο μπροστά από εσένα που μένεις με τη γλώσσα στο στόμα να ακολουθείς.

Αυτό βέβαια είναι αποτέλεσμα των βαθύτερων αλλαγών που έχουν επέλθει στην κοινωνία της κρίσης, που επιβάλλει ως βασικό στόχο την επιβίωση και τον βιοπορισμό και αυτήν την αίσθηση της ανασφάλειας που έχει κατακλύσει τη ζωή στη χώρα μας. Εδώ, που δεν υπάρχει τίποτα να πιαστείς πλέον και όλα μοιάζουν κάθε μέρα με ένα διαρκές ρίσκο, σαν να πατάς πάνω σε μία παγωμένη λίμνη. Που καιρός και για αναστοχασμούς…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr