Τώρα που κοπάζει η μετεκλογική ένταση, γίνεται φανερό πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα. Και το αρνητικό πρόσημο έρχεται από εκεί που υποτίθεται ότι κάτι αλλάζει, από την οικονομία και την αγορά. Γιατί ναι, είναι σημαντικό να μειώνεις τον ΕΝΦΙΑ, αλλά με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών, θα αναφανεί πίσω από τον κόσμο των φόρων, ότι η αγορά των ακινήτων και η κατασκευαστική βιομηχανία δεν δείχνουν επενδυτική ανάκαμψη. Το ζήτημα δεν είναι πόσο θα αυξηθούν τα ενοίκια επειδή υπάρχει ο τουριστικός ανταγωνισμός και  η ζήτηση για σπίτια. Το ζήτημα είναι ότι η ατμομηχανή της κατασκευής δεν έχει κάρβουνα εδώ και χρόνια. Και δεν βρίσκει νέα.

Το παράδειγμα της οικοδομής είναι σημαντικό γιατί έτσι παράγεται νέο χρήμα και ανάπτυξη, όταν δουλεύουν παράλληλα δεκάδες επαγγέλματα και έρχονται επενδύσεις σε πραγματικό χρήμα. Αυτό ήταν η ελληνική οικοδομή και τα μεγάλα έργα μέχρι και το 2010 περίπου. Και χρειάζεται να προσθέσουμε ότι ακριβώς σε αυτά τα πεδία, ανακαλύπτεις και τι σημαίνει υποχώρηση της δημόσιας οικονομίας και των κρατικών επενδύσεων. Τώρα που λείπουν, τώρα που δεν υπάρχουν άλλα μεγάλα έργα ανάπτυξης, βλέπεις και πώς καθηλώνεται και η εργασία και όλος αυτός ο οικονομικός χώρος.

Μπορεί η ιδιωτική οικονομία να αντικαταστήσει αυτό το αναπτυξιακό έλλειμμα; Δεν φαίνεται πάντως κάτι τέτοιο. Μόνο ο τουρισμός δείχνει ικανός να προχωρήσει μόνος τους με την προσέλκυση επενδύσεων- είναι χαρακτηριστική η συζήτηση για το καζίνο του Ελληνικού. Κατά τα άλλα κι αν αφήσουμε στην άκρη και το τι χώρα φτιάχνουμε και τι ποιότητα μέλλοντος θέλουμε, από τον κόσμο της τεχνολογίας και των υπηρεσιών, δεν βλέπουμε κάτι που να αλλάζει τη γενική εικόνα. 

Κατά συνέπεια, το κρίσιμο πια είναι να γίνει παραγωγική η οικονομία της χώρας και να περάσει σε αναπτυξιακή έκρηξη. Αυτό όμως δεν προκύπτει πιθανό από καμία πλευρά. Την ίδια ώρα διαλύεται κάθε έννοια εργασιακής ασφάλειας, οι νέοι επιστήμονες δεν έχουν χώρο στην Ελλάδα και τα πολύ νέα παιδιά δεν βλέπουν ορίζοντα όσο είναι στο σχολείο. Όσο κι αν δεν το συζητάμε, η κατάσταση που διαμορφώνεται, μοιάζει με αδιέξοδο υπό έκρηξη. 

Δεν βλέπουμε τον χώρο της διάρρηξης

ΑΗ απόδραση δεν είναι εύκολη πια. Δεν ήταν εύκολη και τότε που μας περίσσευαν πόσο σήμερα που δεν περισσεύει ούτε λέπι από το ψάρι της Τετάρτης. Όμως κι αν μας άφηναν μια μέρα ελεύθερους και ασυλόγιστους, πάλι πρόβλημα θα είχαμε. Δεν θα ξέραμε από πού και προς τα πού να αποδράσουμε. Εκείνο το σύνδρομο Στοκχόλμης μοιάζει να έχει διαδοθεί σε όλους.

Και δεν είναι το πρόβλημα της μαζικής χειραγώγησης και του ελέγχου των καταναλωτικών μας επιλογών. Αυτό κάπως το διαισθανόμαστε. Είναι ότι δεν βλέπουμε το δρόμο της διαφυγής και συχνά ούτε το νόημά της. Θέλουμε να τα αλλάξουμε όλα, αναζητάμε νέες και δυνατές εμπειρίες, νιώθουμε παγιδευμένοι και επιδιώκουμε να ξεφύγουμε, αλλά είμαστε στο τέλος με το κλειδί στο χέρι, πολύ μακριά από οποιαδήποτε πόρτα.

Κάτι που σημαίνει τελικά, ότι μάλλον πρέπει πρώτα να βρούμε τα σημερινά όριά μας, να ορίσουμε το χώρο μας πριν επιχειρήσουμε τη διάρρηξή του. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr