Η καθυστέρηση εφαρμογής του χωροταξικού σχεδιασμού έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικιστική οργάνωση, στην ασφάλεια των επενδύσεων, στο περιβάλλον. Αυτό τόνισε ο Σταύρος Καλογιάννης σε διάλεξη με θέμα «Προβλήματα και εκκρεμότητες στον χωροταξικό σχεδιασμό των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας» που έδωσε την Πέμπτη, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, προσκεκλημένος του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Περιβάλλον και Ανάπτυξη».

Ο κ. Καλογιάννης αναφέρθηκε αρχικά στις μεγάλες καθυστερήσεις που υπάρχουν στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας μας, που έχουν ως συνέπειες:

•Έλλειψη ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης, που θα αντιμετώπιζε με ενιαίο τρόπο θέματα οικιστικής οργάνωσης, χωροθέτησης των παραγωγικών δραστηριοτήτων, προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

•Σοβαρά προβλήματα συγκρούσεων συμφερόντων και χρήσεων γης. Μικρές και μεγάλες επενδύσεις κινδυνεύουν να ματαιωθούν (ιδίως στον τομέα του τουρισμού) καθώς δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ασφάλειας δικαίου για τον πολίτη και τον επενδυτή. 

•Διατήρηση περιφερειακών ανισοτήτων, αποσπασματική και ανεπαρκής προστασία περιβάλλοντος,  απουσία κατευθύνσεων διαφύλαξης των εδαφικών πόρων (π.χ. γη υψηλής παραγωγικότητας) και διαχείρισης της γης στον εξωαστικό χώρο.

Αναφέρθηκε ειδικότερα στην έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού για τον τουρισμό, μετά τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ, στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης, το οποίο χρονολογείται από το 1985 και δεν έχει αναθεωρηθεί, στα Ρυθμιστικά Σχέδια των μεγάλων πολεοδομικών κέντρων (Πάτρας, Λάρισας, Βόλου, Ιωαννίνων, Ηρακλείου), που εκκρεμούν επί δεκαετία.

Πρότεινε όπως το Υπ. Περιβάλλοντος κινήσει τη διαδικασία επικαιροποίησης των εκκρεμών Ρυθμιστικών Σχεδίων και να την ολοκληρώσει εντός τετραμήνου, να ακολουθήσει διαβούλευση δύο μηνών και στη συνέχεια αυτά να εγκριθούν με Προεδρικό Διάταγμα ως Ρυθμιστικά, και όχι ακολουθώντας τη χρονοβόρο διαδικασία των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, χωρίς να παραβιάζεται η αρχή των μειωμένων επιπέδων σχεδιασμού. 

Επεσήμανε ότι η  πρόταση είναι σύμφωνη με το πνεύμα του νομοθέτη, διαφορετικά δεν θα υπήρχε στους δύο τελευταίους νόμους περί χωροταξίας (Ν. 4269/2014, 4447/2016), μεταβατική διάταξη για την έγκριση των εκκρεμών Ρυθμιστικών. 

Καταλήγοντας, ο κ. Καλογιάννης τόνισε ότι παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες της Πολιτείας να απλοποιήσει και επιταχύνει τις σχετικές διαδικασίες, τα αποτελέσματα εφαρμογής του χωρικού σχεδιασμού τα τελευταία χρόνια κρίνονται πενιχρά. Οι λόγοι είναι πολλοί, όπως είπε: 

•Ο σχεδιασμός στον χώρο προκαλεί αντιδράσεις και έχει πολιτικό κόστος. 

•Δεν υπάρχει, κατά κανόνα, ενδιαφέρον από την Τοπική Αυτοδιοίκηση να προωθηθούν τα θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας. 

•Οι αρμόδιοι φορείς, όπως τα Επιμελητήρια, σπάνια πιέζουν για την προώθηση και εφαρμογή του χωρικού σχεδιασμού. 

• Οι διαδικασίες ανάθεσης των μελετών συνεχίζουν να είναι χρονοβόρες, η γραφειοκρατία πολύ μεγάλη, ενώ διοικητικές και δικαστικές διαδικασίες (ενστάσεις, προσφυγές στο ΣτΕ, κλπ), προκαλούν επιπλέον καθυστερήσεις.-