Η σχολική στέγη είναι μία δύσκολη υπόθεση. Κυρίως γιατί προϋποθέτει την κατασκευή μεγάλων και κοστοβόρων υποδομών. Τα σχολικά κτίρια είναι ακριβές κατασκευές ενώ κοστίζει και η συντήρησή τους. Γι’ αυτό και προηγούνται μελέτες και κρίσιμες αποφάσεις των δήμων και της Πολιτείας ώστε να επενδυθούν οι σημαντικοί πόροι που απαιτούνται.

Παρ’ όλα αυτά, το να φτιάχνεις ένα σχολείο εμπεριέχει ουσιώδεις συμβολισμούς, είναι μία σπουδαία υπόθεση. Ένα σχολείο είναι το παράθυρο στην επιστήμη, το παράθυρο στο μέλλον για κάθε κοινωνία. Είναι το μέλλον των παιδιών μας. Δεν είναι τυχαίο που οι Ευεργέτες επένδυαν στα σχολεία και τα πανεπιστήμια βλέποντας ότι από εκεί θα περάσει και η εθνική αναγέννηση ακόμα και σε χρόνους που το σκοτάδι της ανελευθερίας στον τόπο μας μπορεί να έκρυβε τον ορίζοντα.

Τα Γιάννενα είναι τυχερά που μέσα από την ευεργεσία έχουν και σχολικά κτίρια σήμερα. Συν όσα έγιναν μετά το ’80, δημιουργήθηκε ένα ισχυρό δυναμικό υποδομών. Από το 2000 και μετά φάνηκαν κενά λόγω των αλλαγών που υπέστη η μορφή της πόλης και η δημιουργία νέων συνοικιών που σήμαινε και μετακινήσεις οικογενειών. Κι ακόμα αλλάζουν συνέχεια τα δεδομένα.

Είναι φανερό ότι ήρθε η ώρα ενός νέου στρατηγικού σχεδιασμού που θα πρέπει να συμπεριλάβει λύσεις εκ των ενόντων όπως πάει να γίνει στο παλιό Χατζηκώστα, το κόστος συντήρησης των υπαρχουσών υποδομών και το σχέδιο για το μέλλον. Και πρέπει να είναι ένα σχέδιο που θα περιλαμβάνει και την υλοποίησή του, που θα υπολογίζει τις δυνατότητες βάσει των χρηματοδοτικών εργαλείων σε περιόδους που το κράτος δεν έχει μεγάλους διαθέσιμους πόρους. Και ίσως να ήρθε η ώρα και για το κάλεσμα σε ένα νέο στάδιο Ευργετισμού.

Αλλάζοντας με τις τοπικές δυνάμεις

Ολόκληρες πόλεις και τμήματα πόλεων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καταστράφηκαν ολοσχερώς. Μετά τον πόλεμο έγινε δυνατή η ανάπλασή τους σε βαθμό που η νέα τους εικόνα να αναγνωρίζεται ως στοιχείο ταυτότητας των πόλεων αυτών. Είναι νέες- παλιές πόλεις και έχουν μετατραπεί σε ορισμένες περιπτώσεις σε μεγάλους τουριστικούς προορισμούς.

Το σημειώνω για τη συζήτηση που έχει ανοίξει με τα Open Mall, τα ανοιχτά κέντρα εμπορίου που υπόσχονται την αναβάθμιση των εμπορικών κέντρων των πόλεων μέσω επενδυτικών κινήτρων.

Αν δεν κινητοποιηθούν οι ίδιοι οι καταστηματάρχες, οι κάτοικοι των ιστορικών κέντρων και οι δήμοι, η βιώσιμη ανάπλαση δεν θα έρθει ποτέ. Η εποχή άλλωστε που μπορούσε να γίνει κάτι κεντρικά, με κονδύλια από την ΕΕ, έχει παρέλθει. Τώρα είμαστε στην εποχή των κινήτρων και της μόχλευσης κεφαλαίων. 

Άλλωστε η πόλη που αλλάζει δεν μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μόνο ενός κεντρικού σχεδίου, αλλιώς θα μετατραπεί σε μία πατέντα, συνήθως άχρωμη. Το κράτος μπορεί να έχει ρυθμιστικό ρόλο με τις υπηρεσίες του και τους ειδικούς του, προσφέροντας και ένα πλαίσιο, όμως είναι οι τοπικές δυνάμεις που πρέπει να μπουν μπροστά για να αλλάξουν τον δικό τους τόπο, με τις δικές τους αντιλήψεις και το ένστικτο για τις αλλαγές που χρειάζονται. Είναι δυνατό πάντως να γίνει.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr