Αυτοκίνητα παντού. Παρκαρισμένα σε όλους τους δρόμους, συχνά σε διπλές σειρές, παρκαρισμένα ακόμα και μακρινούς δρόμους του λεκανοπεδίου. Αλλά και σκαρφαλωμένα πάνω σε νησίδες, σε διαβάσεις, σε πεζοδρόμους, παντού. Και τι σημαίνει αυτό; Μα, ότι τα αυτοκίνητα περισσεύουν, είναι περισσότερα και από τις αντοχές των δρόμων της πόλης και των κοινωνικών αντοχών. Αυτό θα μπορούσε κατ’ επέκταση να σημαίνει και ο αριθμός των μικροατυχημάτων που καταγράφεται συνέχεια.

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, αναπτύσσεται διαχρονικά η πολιτική και το αίτημα κατασκευής όλων και περισσότερων δρόμων. Δρόμων παντού στην πόλη και τον αστικό ιστό. Και ποιος μπορεί να πει όχι στην ανάπτυξη του οδικού δικτύου ώστε η πόλη να έχει μία συγκροτημένη μορφή. Ναι, όμως έτσι δεν βρίσκεται καμία άλλη διέξοδος για μία άλλη μορφή πόλης.

Το αίτημα για ελεύθερους δημοσίους χώρους, για πλατείες και πράσινο, η αυξανόμενη γοητεία που ασκούν στους πολίτες οι πεζόδρομοι και η σχέση τους με την αύξηση της εμπορικής και τουριστικής κίνησης, η ανάπλαση του ιστορικού κέντρου και σημείων ενδιαφέροντος στις πόλεις, η πίεση για ποδηλατοδρόμους, όλα αυτά οδηγούν και στην ανάγκη μείωσης της χρήσης αυτοκινήτου ειδικά στο κέντρο. Πώς μπορεί αυτή η ανάγκη μείωσης να συνδυαστεί με την αύξηση των οχημάτων και το ατομικό δικαίωμα των ιδιοκτητών τους να τα χρησιμοποιούν;

Η απάντηση βρίσκεται μόνο στην ανάπτυξη μεγάλων δικτύων μέσων μαζικής μεταφοράς. Αστικά λεωφορεία, τραμ, προαστιακό τρένο, αυτά είναι σήμερα τα «εργαλεία» για μία άλλη ποιότητα ζωής στις πόλεις. Όμως αυτές οι υποδομές είναι πολύ ακριβές, χρειάζονται πολύ δημόσιο χρήμα και κυρίως πρέπει να γίνονται προτεραιότητα στην ατζέντα κάθε πόλης, κόντρα στο δικαίωμα που εκφράζουν οι πολίτες για να χρησιμοποιούν το ΙΧ τους και να το παρκάρουν και έξω από την πόρτα τους. Που σημαίνει το τελευταίο ότι πρέπει αφενός να εκπαιδευθούν και οι πολίτες σε μία άλλη πολιτική για την πόλη, κι αφετέρου να πειστούν στην πράξη ότι τους ωφελεί περισσότερο να πάρουν λεωφορείο αντί του αυτοκινήτου τους. 

Δύσκολη η εξίσωση. Και γίνεται ακόμα πιο δύσκολη με τη σύγχρονη μεταβολή των τάσεων, με τους έχοντες και πλουσίους να προσπαθούν να δημιουργούν αυτόνομους θύλακες, πόλεις μέσα στις πόλεις, με καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ίδιους και στο δημόσιο χώρο, που μπορούν να την πληρώσουν κόντρα στα συμφέροντα των πολλών που απομένουν συχνά χωρίς υποδομές και πόρους.

Μπορεί αυτό να συμβαίνει σε μεγαλουπόλεις άλλων χωρών, αλλά θέτει ήδη το ερώτημα αν ο δήμαρχος μίας πόλης είναι και για όλους τους δημότες. 

Έξω από το σχολείο

Έπεσα τις προάλλες στο τελείωμα το μεσημέρι ενός δημοτικού σχολείου. Κι έπιασα τον εαυτό μου να νιώθει ωραία με την εικόνα. Οι μικροί θαρραλέοι που γύριζαν μόνοι σπίτι ή σε μικρές παρέες, μαμάδες, πολλές γιαγιάδες να περιμένουν και μετά να περπατούν αργά και τρυφερά με τα εγγόνια, αρκετοί μπαμπάδες, μάλλον αμήχανοι ακόμα στο ρόλο του γονέα πλήρους απασχόλησης που θέλουν οι νέοι καιροί. Αλλά και αυτή η εικόνα της νεότητας, των μικρών παιδιών που μπορείς όντως να τα δεις σαν το μέλλον του κόσμου μας.

Ανακαλύπτεις ότι εκεί που εσύ ψάχνεις το δεύτερο μεγάλο μισό της ζωής, μέσα στις σκοτούρες, αλλά και τους αναστοχασμούς και την αυτοπεποίθηση που ενδεχομένως σου δίνει η πείρα των χρόνων που πέρασαν, κάποια πολύ μικρά παιδιά ξεκινούν με χαρά τη ζωή τους, με βλέμμα γεμάτο περιέργεια, με απίστευτο σθένος όταν σηκώνουν κυριολεκτικά και συμβολικά εκείνη τη βαριά σχολική τσάντα που είναι γεμάτη απίστευτες γνώσεις και πολλή πολλή δουλειά για το μέλλον τους.

Ίσως πάλι, την καλή μου διάθεση και την υπομονή που δείχνω στις εντολές της σχολικής τροχονόμου, να την τροφοδοτεί το γεγονός ότι όλα αυτά μου είναι πολύ μακρινά, αφού δεν έχουμε παιδί στο σχολείο πια, που όλα αυτά με τις καθημερινές έγνοιες και το πρόγραμμα που συγχρονίζεται με τις σχολικές απαιτήσεις, μοιάζει τόσο κοντά ίσως, αλλά και τόσο μακριά πια. Μπορεί. Αλλά, ο δρόμος ανοίγει, περνάω την πόρτα του σχολείου και απομακρύνομαι, κρατώντας την εικόνα αυτής την ευγενικής και γενναιόκαρδης αίσθησης που σου αφήνει το χέρι του παιδιού στο χέρι του γονιού του όταν προχωράνε μαζί.