Αν αύριο το πρωί έβγαινε ένα εμβόλιο για τον κορωνοϊό, θα έτρεχαν όλοι να το κάνουν; Αν κρίνουμε από τη συμμετοχή στους εμβολιασμούς τους άλλους, για ασθένειες πιο γνωστές, προφανώς όχι. Πολλοί θα περιμένουν πρώτα να δουν τι αποτελέσματα θα έχει σε όσους το κάνουν, ώστε να θεωρούν ότι είναι πιο ασφαλείς. Αυτή είναι μία γενικευμένη νοοτροπία για τα εμβόλια, λαθεμένη βέβαια όπως ξέρουμε από την περίπτωση της γρίπης για την οποία επίσης δεν εμβολιάζονται όσοι είναι δυνητικά απειλούμενοι.

Από την άλλη, αν πας σήμερα σε έναν κλειστό χώρο, ένα κατάστημα, θα δεις ότι πολλές φορές ούτε οι πωλητές, ούτε οι επισκέπτες φοράνε μάσκες. Κάτι που σημαίνει ότι νιώθουν κάποιο είδος ασφάλειας ή εφησυχασμού που πηγάζει προφανώς από τον πολύ χαμηλό ρυθμό μετάδοσης της νόσου στη χώρα μας. Την ίδια ώρα, οι ίδιοι άνθρωποι ίσως να ανησυχούν από τις ειδήσεις για αύξηση των κρουσμάτων ή την είσοδο στη χώρα ασθενών τουριστών. Ακόμα όμως κι αν έκλειναν τα σύνορα, πάλι μάσκες δεν θα φορούσαν στα καταστήματα και τα γραφεία.

Δεν είναι κάπως αντιφατικές αυτές οι συμπεριφορές; Προφανώς και είναι. Και είναι κατ’ αρχάς γιατί προκύπτουν από τις ανθρώπινες αδυναμίες. Όλοι μας είμαστε αδύναμοι, ας το παραδεχθούμε. Αλλά και όλοι μας είμαστε ικανοί να πράξουμε το σωστό. Το γιατί δεν το πράττουμε δεν είναι τελικά θέμα ατομικής ευθύνης ή μόνο θέμα ατομικής ευθύνης. Είναι θέμα πολιτικής. Κι εδώ είναι που πάσχει πολιτικά η χώρα μας. Πάσχει γιατί δεν έχει προωθήσει πολιτικές αλληλεγγύης και αλληλοπροστασίας των ανθρώπων. Γιατί δεν προωθεί πολιτικές συλλογικής αντιμετώπισης των προβλημάτων. Η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα είναι που πάνε πιο μπροστά την ατομική ευθύνη, η οποία από μόνη της δεν αρκεί. Γιατί δεν είναι θέμα μόνο τι κάνει ο καθένας, όταν ο καθένας μπορεί απλώς να σκέφτεται μέχρι τα δικά του όρια και συμφέροντα. Είναι και τι σκεφτόμαστε και όλοι μαζί, ως κοινό υποκείμενο συλλογικής δράσης. Τότε μόνο γίνεται αποτελεσματική η πολιτική υπεράσπισης όλων. Αλλά η συλλογικότητα είναι μία δύσκολη πολιτική. Γι’ αυτό άλλωστε και την αποφεύγουμε συστηματικά στη χώρα μας. 

Όλοι αυτοί ασύνδετοι

Γυρνάς σπίτι το βράδυ και θέλεις να ξεχαστείς για λίγο, να αλλάξεις εικόνες. Θα ανοίξεις την τηλεόραση, δεν υπάρχουν και πολλές άλλες επιλογές. Και θα καταλάβεις σύντομα ότι η τηλεόραση δεν σου δίνει επιλογές, δεν σε κάνει να αλλάζεις τον ρυθμό. Δεν είναι ότι δεν προσπαθούν τα κανάλια. Βλέπεις ότι ειδικά η ΕΡΤ το παλεύει να έχει ποικιλία, να ανοίξει δρόμους. Κάπως όμως σαν μην συνδέεται με τις ζωτικές ανάγκες του θεατή. Που και οι θεατές δεν είναι ίδιο πια με εκείνους πριν από ένα ή δέκα χρόνια. 

Μετά είναι τα νέα παιδιά που δεν ανοίγουν τηλεόραση, αλλά τα βλέπουν όλα μέσα από το κινητό ή τον υπολογιστή. Εκεί ίσως οι επιλογές είναι περισσότερες. Αλλά εδώ μοιάζει όλα να έχουν μία ατομική δίοδο, έναν δρόμο που δεν συνδέεται τους χρήστες μεταξύ τους. 

Και μετά είναι κι ένας άλλος κόσμος που είτε έχει τα δικά του προσωπικά ενδιαφέροντα, εκλεκτικά και ιδιαίτερα, αλλά μειοψηφικά που δεν φέρνουν κοντά τους πολλούς. Κι απέναντι κάποιοι άλλοι, παραδομένοι στην αδυναμία και την απάθεια που μπορεί να κάθονται επί ώρες στο κενό ή βλέποντας ένα αγώνα ποδοσφαίρου με ομάδες που δεν ξέρουν ή πίνοντας αλκοόλ που δεν τους πάει πουθενά.

Όλοι αυτοί ασύνδετοι. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr