Με πολλές αφορμές ανοίγει κάθε τόσο και μία δημόσια συζήτηση για τα έργα που χρειάζεται η πόλη και η περιοχή. Συνήθως αυτό που συμβαίνει και προκαλεί τη συζήτηση είναι ότι ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας. Μία κυβερνητική πρωτοβουλία, ένα λόμπι που κατάφερε κάτι να προωθήσει, κάποια συμφέροντα, θεμιτά κι αυτά, ένας σχεδιασμός που ωρίμασε, μία κοινωνική διεκδίκηση, αυτοί και άλλοι είναι παράγοντες που καθορίζουν το σκηνικό και μας βάζουν διλήμματα για το τι πρέπει να γίνει.

Για να είμαστε προετοιμασμένοι κάθε φορά ώστε να επιτυγχάνεται το μέγιστο και να υλοποιούνται, θα έπρεπε να υπάρχει μία κεντρική ατζέντα έργων με ιεραρχήσεις και σύστημα παρακολούθησης ως προς το βαθμό ετοιμότητας ώστε να μην χάνονται οι ευκαιρίες και να υπάρχει άμεση ανταπόκριση όταν απαιτείται. Σε ένα βαθμό το κάνουν οι θεσμικοί φορείς που ενδιαφέρονται, όπως οι δήμοι, συχνά όμως υπάρχουν προβλήματα συντονισμού, ειδικά σε υπερτοπικά έργα για τα οποία καλείται να αποφασίσει και η κεντρική εξουσία, όπως πχ μεγάλοι οδικοί άξονες, μεγάλα κτίρια κλπ.

Ιδιαίτερο πρόβλημα είναι η απουσία μηχανισμών κοινωνικού ελέγχου και διερεύνησης των κοινωνικών αναγκών και προθέσεων. Πώς ξέρουμε κάθε φορά τι θέλει η τοπική κοινωνία ειδικά στην περίπτωση που πρέπει να διαλέξει. Θέλουμε νέα σχολικά κτίρια, πολυχώρο πολιτισμού ή νέο γυμναστήριο; Να βάλουμε ταρτάν στο γήπεδο ή να φτιάξουμε πεζοπορική διαδρομή γύρω από τη λίμνη. Να αλλάξουμε τα φώτα της πόλης ή να προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός του Βιολογικού; 

Σε αυτά τα παραδείγματα είναι προφανές ότι η πόλη τα θέλει όλα και όσο γίνεται πιο γρήγορα, δεν τίθεται θέμα επιλογής. Ακούς όμως συχνά από την εκάστοτε κυβέρνηση ότι δεν φτάνουν για φέτος τα κονδύλια και ελάτε του χρόνου. Εκεί είναι που χρειάζεται συντονισμός ώστε να μην χάνεται κανένα έργο. Κι ακόμα περισσότερο εκεί που πρέπει να μπουν οραματικά στοιχεία στον σχεδιασμό και να φανταστούμε το μέλλον για το οποίο δεν είναι πάντα έτοιμοι όλοι. 

Διαμόρφωσε την «ψυχή» της πόλης

Δεν νομίζω ότι μπορείς να πεις πολλά για τον Αλέκο Σόφη, ή μάλλον δεν χωράνε σε λίγες λέξεις όσα μπορείς να γράψεις. Άλλωστε και ο ίδιος δεν έλεγε πολλά, αντίθετα όμως ηχούσε δυνατά η παρουσία του, μετρούσε. Ήταν μία προσωπικότητα από αυτές που διαμορφώνουν την «ψυχή» της πόλης.

Μόλις πριν από μερικές ημέρες σκεφτόμουν ότι δεν είχαμε κάνει μία μεγάλη βιογραφική συζήτηση για να δω την πορεία του, πώς γεννήθηκαν οι επιλογές του και οι δρόμοι που πήρε. Ευτύχησα να κάνω συνεντεύξεις μαζί του, όπως είχα τη χάρη να τον νιώθω ενθαρρυντικό και δίπλα μου από την αρχή που επέστρεψα στην πόλη και άρχισα να γράφω πριν από 20 χρόνια. Αλλά ήταν από τους λίγους ίσως πανελλαδικά που δεν εξαργύρωσε τη μεγάλη του συμμετοχή στη δημοκρατική πορεία της χώρας, που ήθελε να μιλάει για το παρόν, για τη ζώσα πραγματικότητα και όχι για το επετειακό παρελθόν. Και ήξερες ότι ο δημόσιος λόγος του είχε κάθε φορά μέσα του τον απόηχο της ιστορικής του διδαχής, το καταστάλαγμα εμπειριών μέσα στον ιστορικό χρόνο. Γι’ αυτό και αφήνει γερό αποτύπωμα στην πόλη ο Αλέκος Σόφης.

Αλλά να πω και κάτι που ίσως να φανεί μικρό. Όταν τον έβλεπα στο δρόμο, ή σε κάποια εκδήλωση, ή και στο τηλέφωνο ήταν πάντα χαμογελαστός, θετικός, με έναν καλό λόγο στο στόμα. Νομίζω ότι αυτό γινόταν γιατί είχε δουλέψει πάνω στα ανθρώπινα και κατανοούσε τη σημασία που έχει η συνάντηση, ο διάλογος, η επαφή για κάθε άνθρωπο. Το θεωρώ μεγάλη κατάκτηση και το κρατάω ως κληρονομιά. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr