Η ψηφιακή τεχνολογία διασύνδεσης και επικοινωνίας δίνει τεράστιες δυνατότητες στον άνθρωπο ώστε να εργάζεται και να διαχειρίζεται την καθημερινότητά του με πρωτοφανή ευκολία και αποτελεσματικότητα. Αυτό αποδείχθηκε όταν προέκυψε η ανάγκη, όπως συχνά γίνεται στην υποδοχή και ενσωμάτωση στην κανονικότητα, πρωτόγνωρων διαδικασιών. Και αυτή η ανάγκη ήταν η περίοδος της καραντίνας. Η προηγούμενη για όσους το θυμούνται ήταν οι περιορισμοί στις τράπεζες μετά το 2015 όταν το ηλεκτρονικό χρήμα έδινε μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων.

Ας δούμε δύο παραδείγματα για να φανεί και πόσο επιδρά κάθε αλλαγή στη ζωή μας. Το πρώτο είναι η παραγγελία φαγητού από απόσταση. Οι πλατφόρμες έχουν εξελιχτεί πολύ και με μία σύνδεση έρχεται το φαγητό στο σπίτι σου σε λίγη  ώρα ανέπαφα. Έχει προβλεφθεί και η ηλεκτρονική καταβολή φιλοδωρήματος με την ελπίδα βέβαια ότι οι εταιρίες το καταβάλλουν όντως στον διανομέα. Η ευκολία όμως μία εξ αποστάσεως παραγγελίας επιταχύνει την αγορά του γρήγορου φαγητού, αλλά και κάθε άλλη δραστηριότητα ηλεκτρονικού εμπορίου και ανοίγει και τη δυνατότητα στους ελεγκτικούς μηχανισμούς να έχουν εικόνα κάθε επιχείρησης στα λογιστικά της ή στις υποχρεώσεις της προς τους εργαζομένους ακριβώς μέσα από το ηλεκτρονικό αποτύπωμα των συναλλαγών τους.

Το άλλο παράδειγμα είναι οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Με το που απαγορεύτηκαν οι διά ζώσης συναυλίες και τα θέατρα, οι μεγάλοι παίχτες του πολιτισμού απάντησαν με διαδικτυακές εκδηλώσεις άλλοτε σε αρχείο κι άλλοτε ζωντανά. Γρήγορα συμμετείχαν και μικρότεροι φορείς. Αντιδράσεις υπήρξαν γιατί τίποτα δεν υποκαθιστά τις ερμηνείες πάνω σε μία σκηνή που έχει άμεση επαφή με το κοινό και δημιουργεί νέες εμπειρίες. Όμως και η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να δώσει νέες εμπειρίες, πολύ πιο πλούσιες από μία απλή τηλεοπτική κάλυψη μίας παραδοσιακής παράστασης. Και ανοίγει τη δυνατότητα και για νέου τύπου σχέσεις με τους καλλιτέχνες που έχουν τη δυνατότητα να παράγουν πρωτότυπο έργο και να αμείβονται για αυτό. Γιατί ένας Δήμος να μην παραγγείλει μερικά ψηφιακά καλλιτεχνικά έργα για τους δημότες του με όρους επαγγελματικούς που να καλύπτουν τόσο την ποιότητα της παραγωγής όσο και την εργασία των καλλιτεχνών;

Οι δυνατότητες της τεχνολογίας είναι υπαρκτές και δεδομένες. Μπορεί να γίνει κακή χρήση μπορεί να γίνει και καλή χρήση. Και όλοι όσοι συμμετέχουν στον κοινό βίο μπορούν να αξιοποιήσουν αυτές τις δυνατότητες με θετικό πρόσημο. Έχουμε εισέλθει σε μία εποχή, αναγκαστικά ίσως λόγω της πανδημίας, που θα αποκτήσει μονιμότερα χαρακτηριστικά η διασύνδεση και η εκ του μακρόθεν επικοινωνία και σύνδεση. Και πρέπει να το δούμε και ως ευκαιρία.

Τα ατελείωτα ψηφιακά ταξίδια μας

Θυμάμαι παλιά στη δουλειά, ίσως όχι και τόσο παλιά όσο νομίζουμε ότι δεν είχα σύνδεση ίντερνετ στον δικό μου υπολογιστή και έπρεπε να περιμένω να συνδεθώ σε κάποιον άλλον για λίγη ώρα. Τότε είχα την τακτική να κατεβάζω όχι μόνο ό,τι έψαχνα αλλά και ό,τι άλλο πίστευα ότι μπορεί να με ενδιαφέρει. Δεν διάβαζα παρά μόνο έναν τίτλο και κατέβαζα όλη την ανάρτηση για μελλοντική χρήση. Σπάνια όμως τα χρησιμοποιούσα όλα αυτά και γέμιζαν οι φάκελοι με αρχεία που συχνά δεν είναι καν ένα σωστό τίτλο για να ξέρεις τι είναι.

Μάλιστα για μία μεγάλη περίοδο δεν έσωζα μόνο τα πάντα, αλλά τύπωνα κιόλας πολλά σε κανονικό χαρτί για να είμαι σίγουρος ότι δεν θα χαθεί κάτι ενδιαφέρον. Και μετά έπρεπε βέβαια να πετάξεις όλο αυτό το χαρτομάνι. Πρόσφατα πέταξα τηλεγραφήματα πρακτορείων με ιστορία 20 χρόνων πίσω και αναρωτιόμουν πια και τι με έκανε τότε να κρατήσω μία είδηση.

Να παραδεχθώ πάντως, ότι συχνά κάτι που τυπώθηκε στο χαρτί, δεν το βρίσκεις πια στο δίκτυο, αν δεν έχεις φροντίσει να κρατήσεις και το αρχείο. Πολλά έχουν σβηστεί ή έχουν αλλάξει μέσα στα χρόνια.

Σήμερα δεν συσσωρεύουμε πια αρχεία, αν και δεν έχει σβήσει τελείως και αυτή η επιλογή. Σήμερα αναζητούμε και είμαστε σίγουροι ότι όλα μπορούν να βρεθούν ανά πάσα στιγμή, και η καθημερινή μας περιήγηση στο δίκτυο μοιάζει περισσότερο με ένα βίωμα αισθήσεων και προσλήψεων. Πιάνουμε περισσότερο το άρωμα της κατάστασης, την αίσθηση του επίκαιρου. Και σίγουρα μας διαφεύγει το όλον αφού κινούμαστε στα όρια του δικού μας ψηφιακού σύμπαντος με την πίστη ότι αν το θελήσουμε μπορούμε να ανοίξουμε και νέους δρόμους. Δεν είμαι πάντως σίγουρος τελείως για αυτό.