Η ένταση της προεκλογικής περιόδου που διανύουμε είναι τρομερή. Είναι έτσι εδώ και πάνω από ένα χρόνο, και να την προσθέσουμε στην ένταση που υπάρχει συνέχεια από το 2019, από το 2012, από το 2010 και πάει λέγοντας. Κρίση σημαίνει και ένταση.
Όταν λέω τρομερή, κάνω ένα συγκεκριμένο σχόλιο πάνω σε συγκεκριμένες καταστάσεις και δεν γενικεύω.
Βλέπω τους ανθρώπους που μεταλλάσσονται, όσους ασχολούνται με την πολιτική, όσους ενδιαφέρονται για την πολιτική, ή και τον απλό λεγόμενο πολίτη που νιώθει σαν να βάλλεται από παντού και ότι όλα έχουν φτάσει στα όριά τους.
Αυτό που βλέπω, τελικά, είναι η συμπύκνωση μίας τάσης αποξένωσης. Την πολιτική ως ένα σύμπαν αποξένωσης, απομάκρυνσης, απόστασης.
Και είναι μία τάση βαθμιαία αυξανόμενη, γιατί τα πράγματα σήμερα είναι χειρότερα από ό,τι ήταν το 2010 και προς τα πίσω.
Και δεν εννοώ τόσο τη σύγκρουση των κομματικών μηχανισμών. Αυτά θεωρούνται λίγο πολύ δεδομένα, για αυτό και απέχει πολύς κόσμος πια από την πολιτική άλλωστε.
Εννοώ, κάτι βαθύτερο. Τη μεταλλαγή των ανθρώπων της πολιτικής που μοιάζει να αποσύρονται από τον ίδιο τους τον εαυτό, ώστε να πετύχουν κάποιο σχέδιο επικράτησης ή διάσωσης. Επιτυχία θεωρείται ένας είδος κυριαρχίας και επιβολής άνευ όρων.
Πώς γίνεται όμως, η αποξένωση και η απόσταση να πετύχει την κοινωνική συνοχή και τη συναίνεση που είναι το ζητούμενο της πολιτικής; Αδιέξοδο και αντίφαση.
Και ας μην επικαλεσθούμε εδώ τις θεωρίες της ρήξης και της αντισυστηματικότητας για να δικαιολογήσουμε την αποξένωση ή την πτώχευση των συναισθημάτων και της κοινής λογικής ακόμα, από την πολιτική.
Ενσωμάτωση της κυρίαρχης λογικής της εξουσίας είναι.
Υπάρχω επειδή εξουσιάζω. Εκεί καταλήγει η πολιτική σήμερα.
Μετά από μια μακρά περίοδο κρίσης, η πολιτική μας έκφραση και το μοντέλο συμμετοχής στα κοινά, μοιάζει να ενσωματώνεται ακριβώς στην αντίληψη που έχουν οι κυρίαρχες ελίτ: Δεν έχεις εαυτό, να είσαι υπάκουος, φοβισμένος και να βολεύεσαι μέσα στα έτοιμα κουτάκια που σου δίνουμε. Δεν ήταν έτσι πάντα. Κι ακόμα κι αν υπερβάλλω στην ανάγνωση μίας πραγματικότητας ισχύει ότι πολιτική, χωρίς πολιτικούς και δημοκρατία χωρίς ανθρώπους που συμμετέχουν, δεν γίνεται.
Δεν νικάει αυτονόητα το καλό
Για να μετρήσουμε τη δύναμη των μέσων ενημέρωσης ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και την ισχύ που έχουν διαμορφωμένες αντιλήψεις και ιδέες, θα έπρεπε να μετράμε το πώς επηρεάζεται το κακό γύρω μας. Με τόση δημόσια συζήτηση κατά της βίας για παράδειγμα, θα έπρεπε λογικά να είχαν μειωθεί τα περιστατικά βίας. Δεν συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο.
Πολλές φορές υπερτιμούμε τη δυναμική του παραδείγματος. Και είμαστε σίγουροι ότι ο καλά ενημερωμένος πολίτης γίνεται και καλύτερος πολίτης και μειώνονται οι παθογένειες του κόσμου μας. Ισχύει αυτό, αλλά όχι απόλυτα. Κι αυτό όχι γιατί δεν λειτουργούν τα παραδείγματα ή η γνώση σε γενικές γραμμές, αλλά γιατί πολύ ειδικά και συγκεκριμένα, στον πραγματικό κόσμο, συνεχίζονται οι διαφορετικές συμπεριφορές και διαιωνίζονται και οι στερεοτυπικές αντιλήψεις και οι παθογένειες. Μας δυσκολεύει να το αποδεχθούμε, αλλά δεν αλλάζουν όλοι οι άνθρωποι με μερικά διαφημιστικά σποτάκια καλών πρακτικών ούτε με τη δημοσιοποίηση της κοινωνικής αντίθεσης και των ορθών πρακτικών.
Δεν νικάει πάντα το καλό ούτε ο ορθός λόγος- που μάλλον νικάνε λιγότερες φορές από όσες νομίζουμε. Ίσως γιατί οι ανθρώπινες κοινωνίες πορεύτηκαν μέσα στο χρόνο όχι μόνο με τη σημαία του καλού, αλλά και με τα όπλα της βίας και τα μέσα της εξουσίας πάνω στον ευάλωτο και τον άλλο.
Μας δυσκολεύει να αποδεχθούμε κάτι τέτοιο. Αλλά πρέπει να διαχειριστούμε τις κοινωνικές αντιφάσεις και αντιθέσεις με έναν τρόπο που στο τέλος όντως να νικάει το καλό.
Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
fkaramitsos@yahoo.gr
ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ
