\n\tΤου ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΦΑΡΜΑΚΗ<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ σημεριν\u03ae ημ\u03adρα (8 Νοεμβρ\u03afου 2019) ε\u03afναι ημ\u03adρα μν\u03aeμης-χρ\u03adους και αναστοχασμο\u03cd, \u03ccχι μ\u03ccνο για το ιστορικ\u03cc Γραμμ\u03adνο, αλλ\u03ac και για \u03ccλο τον ελληνισμ\u03cc.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΚαι το\u03cdτο γιατ\u03af στη μν\u03aeμη μας \u03adρχονται οι μεγ\u03acλες μορφ\u03adς της ευγενικ\u03aeς προσφορ\u03acς των Ηπειρωτ\u03ceν Ευεργετ\u03ceν, που συν\u03adβαλαν στην αναζωογ\u03ccνηση του ελληνικο\u03cd πνε\u03cdματος και στην αναγ\u03adννηση του «πεπτωκ\u03ccτος Γ\u03adνους». Το Γραμμ\u03adνο γ\u03adννησε τον Πα\u03cdλο Ζωσιμ\u03ac, πατ\u03adρα των Ζωσιμ\u03acδων και τον Ζ\u03ceη Καλ\u03acνη, το Ζαγ\u03ccρι τους Ριζ\u03acρηδες, το Μ\u03adτσοβο τον Αβ\u03adρωφ και τον Τοσ\u03afτσα, η Χοταχ\u03ccβα τον Αρσ\u03acκη, το Λ\u03acμποβο τους Ζ\u03acππα και τα Ιω\u03acννινα τους Ζωσιμ\u03acδες, που εδρα\u03afωσαν το Ηπειρωτικ\u03cc \u03ccνομα σε κ\u03acθε ελληνικ\u03ae συνε\u03afδηση, μ\u03adσα και \u03adξω απ\u03cc τα \u03ccρια της Ελλ\u03acδας.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΕννι\u03ac παιδι\u03ac \u03aeταν οι Ζωσιμ\u03acδες, \u03adξι αγ\u03ccρια και τρ\u03afα κορ\u03afτσια. Τα αγ\u03ccρια ακολο\u03cdθησαν τον γν\u03ceριμο δρ\u03ccμο του εμπορ\u03afου. Οι τρεις, Θεοδ\u03ccσιος και Μιχ\u03acλης, ο Ιω\u03acννης π\u03adθανε μικρ\u03ccς, στη Βενετ\u03afα και οι υπ\u03ccλοιποι τρεις Αναστ\u03acσιος, Νικ\u03ccλαος και Ζ\u03ceης, στη Ν\u03afζνα της τ\u03ccτε Ρωσ\u03afας. Στον κατ\u03acλογο της π\u03ccλης Ν\u03afζνα αναφ\u03adρεται \u03ccτι κατοικο\u03cdν 226 οικογ\u03adνειες Ελλ\u03aeνων «..ως και οι ευεργ\u03adται της ανθρωπ\u03ccτητος Ζωσιμ\u03acδες». Στη συν\u03adχεια, μετ\u03ac τον θ\u03acνατο του Θεοδοσ\u03afου το 1793, οι εναπομε\u03afναντες τ\u03adσσερις,  μετ\u03adφεραν το κ\u03adντρο των εμπορικ\u03ceν δραστηριοτ\u03aeτων τους στη Μ\u03ccσχα. Οι ευνο\u03caκ\u03adς εμπορικ\u03adς συνθ\u03aeκες που επικρατο\u03cdσαν για τους  \u0388λληνες της Ρωσ\u03afας αποτ\u03adλεσαν το εφαλτ\u03aeριο για την αν\u03acπτυξη του «δαιμ\u03ccνιου» εμπορικο\u03cd πνε\u03cdματος των Ζωσιμ\u03acδων. <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΣτη Μ\u03ccσχα επιδ\u03ccθηκαν με ζ\u03aeλο στις επιχειρ\u03aeσεις τους και διαπρ\u03adπουν \u03ccχι μ\u03ccνο στο εμπ\u03ccριο αλλ\u03ac και στις αγαθοεργ\u03afες. Στο ελληνικ\u03cc μοναστ\u03aeρι της Μ\u03ccσχας «παλαι\u03ccς Νικ\u03ccλαος» αναφ\u03adρεται μεταξ\u03cd των \u03acλλων \u03ccτι «ζο\u03cdσε \u03adνας απ\u03cc τους πλουσιοτ\u03adρους ‘\u0388λληνες της Μ\u03ccσχας, ο Ηπειρ\u03ceτης Ζ\u03ceης Ζωσιμ\u03acς», ο οπο\u03afος τιμ\u03aeθηκε για τις δωρε\u03adς. Δ\u03ceρισε στο Ορφανοτροφε\u03afο Μ\u03ccσχας  20.000 ρο\u03cdβλια για μισθ\u03cc του δασκ\u03acλου της Ελληνικ\u03aeς γλ\u03ceσσας και δι\u03adνειμε δωρε\u03acν βιβλ\u03afων στους μαθητ\u03adς. Στο Πανεπιστ\u03aeμιο της Μ\u03ccσχας πρ\u03ccσφερε χιλι\u03acδες ρο\u03cdβλια και αγρ\u03cc με οικ\u03afα σε \u03cdψωμα στα περ\u03afχωρα της Μ\u03ccσχας. 6.000 ρο\u03cdβλια δ\u03ceρισε στην Αυτοκρατορικ\u03ae Εταιρε\u03afα των Φυσικ\u03ceν. 12.000 ρο\u03cdβλια δ\u03ceρισε στο Γυμν\u03acσιο Μ\u03ccσχας για τη σ\u03cdσταση ν\u03adας τ\u03acξης, στην οπο\u03afα θα παραδ\u03afδονταν τα ελληνικ\u03ac. Χρηματοδ\u03ccτησε την Ιατρο- χειρουργικ\u03ae Ακαδημ\u03afα Μ\u03ccσχας για τη διατ\u03aeρηση εν\u03ccς \u0388λληνα δασκ\u03acλου εκε\u03af. Για τις προσφορ\u03adς του στην «Ιατρικ\u03ae και Χειρουργικ\u03ae Ακαδημ\u03afα και το Πανεπιστ\u03aeμιο της Μ\u03ccσχας», ο Ζ\u03ceης τιμ\u03aeθηκε απ\u03cc το Ρ\u03ceσο Αυτοκρ\u03acτορα με τα παρ\u03acσημα της Αγ\u03afας \u0386ννας 2ου βαθμο\u03cd και του Αγ\u03afου Βλαδ\u03afμηρου 4ου βαθμο\u03cd. <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΣε επ\u03afσκεψη που \u03adκανε στην Ελληνικ\u03ae Ορθ\u03ccδοξη Εκκλησ\u03afας στη Μ\u03ccσχα η μητ\u03adρα του αυτοκρ\u03acτορα Μαρ\u03afα, επα\u03afνεσε τον Ζ\u03ceη Ζωσιμ\u03ac για τις ευεργεσ\u03afες του τ\u03ccσο προς τους ομογενε\u03afς, \u03ccσο και προς το γ\u03adνος των Ρ\u03ceσων και παρ\u03ccτρυνε τους ομογενε\u03afς, λ\u03adγοντ\u03acς τους: «Στον \u03acνδρα αυτ\u03cc, ω Γραικο\u03af, πρ\u03adπει να δε\u03afχνετε μεγ\u03acλο σεβασμ\u03cc και να τον θεωρε\u03afτε ως κα\u03cdχημα τους Γ\u03adνους σας». Η βο\u03aeθεια του προς την πατρ\u03afδα αποδεικν\u03cdεται απ\u03cc την καταχ\u03ceρησ\u03ae του στον Κρυπτογραφικ\u03cc Κ\u03ceδικα της Φιλικ\u03aeς Εταιρε\u03afας, στον οπο\u03afο ο Ζ\u03ceης Ζωσιμ\u03acς εμφαν\u03afζεται με το συνθηματικ\u03cc \u03ccνομα «πατ\u03adρας».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟι δωρε\u03adς συνεχ\u03afζονται με το Νικ\u03ccλαο Ζωσιμ\u03ac ο οπο\u03afος δ\u03ceρισε στην Πρακτικο-Εμπορικ\u03ae Ακαδημ\u03afα 93.482 ρο\u03cdβλια, στο Ορφανοτροφε\u03afο 20.000 ρο\u03cdβλια, στο Γραικικ\u03cc Μοναστ\u03aeρι 10.000 ρο\u03cdβλια και οι δωρε\u03adς συνεχ\u03afζονται.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΑπ\u03adναντι σ’ αυτ\u03cc το μ\u03adγεθος της προσφορ\u03acς το Γ\u03adνος δεν μπορο\u03cdσε να με\u03afνει αδι\u03acφορο και γι’ αυτ\u03cc πριν ακ\u03ccμη αποκτ\u03aeσει την ανεξαρτησ\u03afα του \u03adστειλε, κατ\u03ac την Γ\u0384 Εθνοσυν\u03adλυση των Ελλ\u03aeνων, (Τριζ\u03afνα 5 Μα\u03caου 1827) επιστολ\u03ae «Προς τους Κυρ\u03afους αδελφο\u03cdς Ζωσιμ\u03acδας και τους ζητο\u03cdσε να ενισχ\u03cdσουν το σκοπ\u03cc της απ\u03ccκτησης βιβλιοθηκ\u03ceν, την αν\u03adγερση σχολε\u03afων και την επιστροφ\u03ae μορφωμ\u03adνων δασκ\u03acλων απ\u03cc την Ευρ\u03ceπη, καθ\u03ccσον το Γ\u03adνος, γρ\u03acφουν, «μ\u03acχεται δι\u03ac τα απαρ\u03acγραπτα δ\u03afκαι\u03ac του, και θριαμβε\u03cdει κατ\u03ac της τυρανν\u03afας, δι\u03ac ν’ αποκατασταθε\u03af \u03acξιον του πεπολιτισμ\u03adνου κ\u03ccσμου, να καυχηθ\u03ae ανεπαισχ\u03cdντως εις το ελληνικ\u03ccν \u03ccνομα». \u0388να χρ\u03ccνο αργ\u03ccτερα, το 1828, ο Ιω\u03acννης Καποδ\u03afστριας (Α\u03afγινα 23 Δεκεμβρ\u03afου 1828) αποστ\u03adλλει στο Νικ\u03ccλαο Ζωσιμ\u03ac, ως κληρον\u03ccμο της Αδελφ\u03ccτητας, στη Μ\u03ccσχα επιστολ\u03ae με την οπο\u03afα τον ευχαριστε\u03af για την αποστολ\u03ae 24 κιβωτ\u03ceν με βιβλ\u03afα για την εκπα\u03afδευση της ελληνικ\u03aeς νεολα\u03afας και ταυτ\u03ccχρονα εκφρ\u03acζει το α\u03afσθημ\u03ac του «προς την υμετ\u03adραν κορυφ\u03aeν, κληρον\u03ccμον της μεγαλοψ\u03cdχου φιλοπατρ\u03afας αδελφ\u03ceν εσαε\u03af αοιδ\u03afμων και μακαρ\u03afων».<\/span>\n<\/p>\n

\n\t \n<\/p>\n

\n\tΣτις 16 Σεπτεμβρ\u03afου 1829 ο Νικ\u03ccλαος Ζωσιμ\u03acς διαθ\u03adτει 100.000 ρο\u03cdβλια για τη σ\u03cdσταση κληροδοτ\u03aeματος με τον τ\u03afτλο «ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΖΩΣΙΜΑ». Το κληροδ\u03ccτημα αυτ\u03cc \u03aeταν (και ε\u03afναι;) \u03acγνωστο, \u03ccταν κατ\u03ac τ\u03cdχη το «ανακ\u03acλυψα», το 1997, \u03ccταν \u03aeμουν αντιδ\u03aeμαρχος Ιωανν\u03afνων, μ\u03adσω συναδ\u03adλφου μου στο Υπουργε\u03afο Οικονομικ\u03ceν, το οπο\u03afο διαχειρ\u03afζεται αυτ\u03cc. Το Υπουργε\u03afο Οικονομικ\u03ceν τροποπο\u03afησε τη διαθ\u03aeκη το 1989, μ\u03adσω του Εφετε\u03afου Αθην\u03ceν, χωρ\u03afς \u03ccμως καν\u03adνας φορ\u03adας της Ηπε\u03afρου να γνωρ\u03afζει, αφο\u03cd προορ\u03afζεται για τη χορ\u03aeγηση υποτροφι\u03ceν σε  μαθητ\u03adς απ\u03cc την \u0389πειρο, που για πρ\u03ceτη φορ\u03ac δημοσιε\u03cdτηκε η σχετικ\u03ae προκ\u03aeρυξη το 1997. Το χρηματικ\u03cc υπ\u03ccλοιπο του κληροδοτ\u03aeματος αυτο\u03cd ανερχ\u03ccταν το 1995 σε 32.022.000 δραχμ\u03adς, εν\u03ce το 1996 σε 36.000.000 δραχμ\u03adς. <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΣτην Αθ\u03aeνα ο Νικ\u03ccλαος \u03adστειλε και την περ\u03afφημη συλλογ\u03ae του για να συσταθε\u03af Μουσε\u03afο, ενθ\u03acρρυνε την \u03afδρυση της Εθνικ\u03aeς Τρ\u03acπεζας αγορ\u03acζοντας 500 μετοχ\u03adς. Ο βασιλι\u03acς \u038cθων βρ\u03acβευσε τις ευεργεσ\u03afες του με την απονομ\u03ae  στο Νικ\u03ccλαο του παρασ\u03aeμου του Σωτ\u03aeρος 2ου βαθμο\u03cd και στη συν\u03adχεια του 3ου βαθμο\u03cd.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ α\u03cdξηση του πλο\u03cdτου των Ζωσιμ\u03acδων δεν συν\u03adβαλε στην αλλο\u03afωση της ψυχ\u03aeς και του φρον\u03aeματ\u03ccς των. Δεν κατασκε\u03cdασαν πολυτελ\u03ae μ\u03adγαρα για τη διαμον\u03ae τους, ο\u03cdτε χρησιμοποιο\u03cdσαν πολυτελε\u03afς \u03acμαξες για τη μετακ\u03afνησ\u03ae τους. Στ\u03ccλισαν τον πλο\u03cdτο με αρετ\u03adς. Η συσσ\u03ceρευσ\u03ae του πλο\u03cdτου τους, αλλ\u03ac και η καλ\u03ae και χρηστ\u03ae διαχε\u03afρισ\u03ae του, αποσκοπο\u03cdσε στο καλ\u03cc του ανθρ\u03ceπου και της ιδια\u03afτερης πατρ\u03afδας τους.  <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ ασ\u03afγαστη επιθυμ\u03afα τους για προσφορ\u03ac βρ\u03afσκει την \u03adκφρασ\u03ae της στη χρηματοδ\u03ccτηση των ελληνικ\u03ceν βιβλ\u03afων που τυπ\u03ceνονται τη Βενετ\u03afα απ\u03cc τους Γλυκ\u03aeδες. Ο Αδαμ\u03acντιος Κορα\u03aeς συν\u03adδεσε το \u03ccνομ\u03ac του και την πνευματικ\u03ae του δραστηρι\u03ccτητα με τους Ζωσιμ\u03acδες. Με δαπ\u03acνες της Αδελφ\u03ccτητας των Ζωσιμ\u03acδων αν\u03acστησε την Ελληνικ\u03ae Βιβλιοθ\u03aeκη, \u03adναν ολ\u03ccκληρο πνευματικ\u03cc θησαυρ\u03cc που τον πρ\u03ccσφερε στο υπ\u03ccδουλο Γ\u03adνος. Στις εκδ\u03ccσεις απ\u03cc απλ\u03ae ευσυνειδησ\u03afα και απ\u03cc χρ\u03adος και \u03ccχι απ\u03cc κολακευτικ\u03cc \u03adπαινο τον οπο\u03afο ποτ\u03ad δεν απα\u03afτησαν οι Ζωσιμ\u03acδες, αναγραφ\u03ccταν σε κ\u03acθε τ\u03ccμο \u03ccτι η \u03adκδοση γ\u03afνεται «δαπ\u03acνη αδρ\u03ac της των Ζωσιμ\u03acδων Γεννα\u03afας Αυταδελφ\u03ccτητος», καθ\u03ceς  και «φιλοτ\u03afμω δαπ\u03acνη των αδελφ\u03ceν Ζωσιμ\u03acδων, παιδε\u03afας \u03adνεκα των την εν Ελλ\u03acδι φων\u03aeν διδασκομ\u03adνων Ελλ\u03aeνων».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΜε γενναι\u03ccδωρη επ\u03afσης δαπ\u03acνη της Αδελφ\u03ccτητας Ζωσιμ\u03acδων εκδ\u03afδονται  και η Ομ\u03aeρου Οδ\u03cdσσεια, βιβλ\u03afα του Ευγ\u03adνιο Βο\u03cdλγαρη, θρησκευτικ\u03ac βιβλ\u03afα, \u03adργα του Θουκυδ\u03afδη και πολλ\u03ceν \u03acλλων, τα οπο\u03afα διατ\u03afθενται «επ\u03af τω διανεμηθ\u03aeναι δωρε\u03acν τοις φιλεπιστ\u03aeμοσιν Ελλ\u03aeνων Νεαν\u03afσκοις». Με την ευρ\u03cdτατη χρηματοδ\u03ccτηση των βιβλ\u03afων, οι Ζωσιμ\u03acδες συν\u03adβαλαν στη δημιουργ\u03afα μιας κοινωνικ\u03aeς βαθμ\u03afδας Ελλ\u03aeνων Μορφωμ\u03adνων αστ\u03ceν, οι οπο\u03afοι υποστ\u03aeριξαν την παιδε\u03afα ως \u03adνα γενικ\u03cc κοινωνικ\u03cc αγαθ\u03cc που συμβ\u03acλει στην επ\u03adκταση του εμπορ\u03afου και στην μ\u03ccρφωση των υπ\u03ccδουλων Ελλ\u03aeνων, και καθ\u03ceς \u03adλεγε ο Αδαμ\u03acντιος Κορα\u03aeς, «το \u0388θνος για να λυτρωθε\u03af πρ\u03adπει πρ\u03ceτα να μορφωθε\u03af». Κ\u03acθε ελληνικ\u03cc βιβλ\u03afο που \u03adβλεπε το φως, οι Ζωσιμ\u03acδες συν\u03adτρεχαν και συν\u03adβαλαν στη \u03adκδοσ\u03ae του.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΤους πιο πλο\u03cdσιους καρπο\u03cdς της ευεργεσ\u03afας απ\u03ccλαυσαν τα Ιω\u03acννινα. Στα 1828 \u03acρχισε η σ\u03cdσταση «σχολε\u03afου φερ\u03ceνυμου» στα Ιω\u03acννινα με σκοπ\u03cc να γ\u03afνει και να αποτελ\u03adσει το σχολε\u03afο αυτ\u03cc την εκπαιδευτικ\u03ae πρωτοπορ\u03afα της π\u03ccλης. Η Ζωσιμα\u03afα Σχολ\u03ae, μαζ\u03af με τη Μεγ\u03acλη του Γ\u03adνους Σχολ\u03ae και την Ευαγγελικ\u03ae Σχολ\u03ae της Σμ\u03cdρνης αποτ\u03adλεσαν τα τρ\u03afα αξι\u03ccλογα πνευματικ\u03ac κ\u03adντρα της ελληνικ\u03aeς παιδε\u03afας. Η Ζωσιμα\u03afα Σχολ\u03ae απορρ\u03ccφησε τις \u03aeδη υπ\u03acρχουσες στην π\u03ccλη των Ιωανν\u03afνων, Μαρουτσα\u03afα και Καπλ\u03acνειο Σχολ\u03ae.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ Ζωσιμα\u03afα Σχολ\u03ae Ιωανν\u03afνων προσ\u03adφερε στους ν\u03adους ουσιαστικ\u03ae μ\u03ccρφωση και παρ\u03ac το γεγον\u03ccς \u03ccτι λειτουργο\u03cdσε στα χρ\u03ccνια της Τουρκοκρατ\u03afας, το νεωτερικ\u03cc πνε\u03cdμα επικρ\u03acτησε απ\u03adναντι στους «μισομαθε\u03afς, τους φωτοσβ\u03adστες και τους εχθρο\u03cdς της μ\u03acθησης», που κρατο\u03cdσαν τον Ελληνικ\u03cc λα\u03cc σε «παχυλ\u03ae αμ\u03acθεια». Ο Νικ\u03ccλαος Ζωσιμ\u03acς, \u03acλλωστε, επιθυμο\u03cdσε τη δημιουργ\u03afα σχολε\u03afου στα Ιω\u03acννινα που να λειτουργε\u03af στα πρ\u03ccτυπα των ευρωπα\u03caκ\u03ceν σχολε\u03afων, ανεξ\u03acρτητο απ\u03cc κ\u03acθε αρχ\u03ae, για να μπορ\u03adσουν οι διδ\u03acσκοντες να μεταφ\u03adρουν στη νεοελληνικ\u03ae νεολα\u03afα το μεταρρυθμιστικ\u03cc και νεωτερικ\u03cc ευρωπα\u03caκ\u03cc πνε\u03cdμα για την αναγ\u03adννηση του τ\u03ccπου. Επιθυμο\u03cdσε να γ\u03afνει το σχολε\u03afο «κατ’ \u03afχνος της πεφωτισμ\u03adνης Ευρ\u03ceπης».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΤο ελληνικ\u03cc \u03ccνομα, γρ\u03acφει ο ιστορικ\u03ccς Φιλ\u03aeμων, τιμο\u03cdν και εκε\u03afνοι \u03ccσοι συν\u03adδραμαν υλικ\u03ac στην \u03adκδοση βιβλ\u03afων, τη σ\u03cdσταση βιβλιοθηκ\u03ceν και την εκπα\u03afδευση πολλ\u03ceν ν\u03adων στην Ευρ\u03ceπη. Μεταξ\u03cd δε αυτ\u03ceν διαπρ\u03adπουν, προ π\u03acντων, οι αξι\u03ccτιμοι Ζωσιμ\u03acδες, οι οπο\u03afοι διαχειρ\u03afστηκαν ωφ\u03adλιμα τα πλο\u03cdτη τους.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟι Ζωσιμ\u03acδες, \u03acνθρωποι με δυναμισμ\u03cc, αλλ\u03ac και με θεοσ\u03adβεια περι\u03ccρισαν τις βιοποριστικ\u03adς δαπ\u03acνες στα πιο απαρα\u03afτητα, δεν παντρε\u03cdτηκαν, για εκπληρ\u03ceσουν το ιερ\u03cc χρ\u03adος προς την πατρ\u03afδα και τους συνανθρ\u03ceπους. Υιοθ\u03adτησαν τα ορφαν\u03ac και τα φτωχ\u03ac απιδι\u03ac των ομογεν\u03ceν, δι\u03adθεσαν χρ\u03aeματα για την αν\u03adγερση και επισκευ\u03ae των πυρπολημ\u03adνων να\u03ceν, για την φροντ\u03afδα και την προστασ\u03afα των φτωχ\u03ceν, των ορφαν\u03ceν, των χ\u03aeρων, των αρρ\u03ceστων και των φυλακισμ\u03adνων.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ τιτ\u03acνια προσφορ\u03ac των Ζωσιμ\u03acδων προς την πατρ\u03afδα δεν \u03acργησε να αναγνωριστε\u03af. Η Επτανησιακ\u03ae Πολιτε\u03afα δι\u03ccρισε τον Μιχα\u03aeλ Γενικ\u03cc της Πρ\u03ccξενο στο Λιβ\u03ccρνο και κατ\u03adγραψε αυτ\u03ccν, καθ\u03ceς και τους Νικ\u03ccλαο και Ζ\u03ceη στην ευγεν\u03ae της Σ\u03cdγκλητο το 1804, λ\u03ccγω των ευεργεσι\u03ceν τους προς την π\u03ccλη του Λιβ\u03ccρνο. Ο μητροπολ\u03afτης Ουγγροβλαχ\u03afας Ιγν\u03acτιος, με δ\u03cdο γρ\u03acμματ\u03ac του στις 10, 22 Ιουλ\u03afου 1821 απευθ\u03cdνεται προς τους Ζωσιμ\u03acδες και τους \u03acλλους Ηπειρ\u03ceτες της Ρωσ\u03afας και τους ζητ\u03ac να ενισχ\u03cdσουν τον απελευθερωτικ\u03cc αγ\u03ceνα. Ο Ιω\u03acννης Καποδ\u03afστριας στρ\u03adφεται, κυρ\u03afως, προς τον Ζ\u03ceη Ζωσιμ\u03ac και τους \u03acλλους Ηπειρ\u03ceτες και τους καλε\u03af λ\u03adγοντας: «Βοηθ\u03aeσατε ταχ\u03adως, χε\u03afρα γεννα\u03afαν ταχ\u03adως εκτε\u03afνατε…».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟ Ι Καποδ\u03afστριας επικαλε\u03afται την \u03cdπαρξη των τ\u03ccκων που προορ\u03afζονταν για τα σχολε\u03afα των Ιωανν\u03afνων και που \u03aeταν καταβεβλημ\u03adνοι στο Ταμε\u03afο του Νοσοκομε\u03afου της Μ\u03ccσχας, οι οπο\u03afοι πρ\u03adπει να χρησιμοποιηθο\u03cdν για την εθνικ\u03ae υπ\u03ccθεση, λεγοντας: «..Αλλ’ ιδο\u03cd καιρ\u03ccς να χρησιμοποιηθ\u03ceσι τα χρ\u03aeματα τα\u03cdτα εις εν\u03afσχυσιν της πατρ\u03afδος, εξ’ ης και τα σχολε\u03afα θα αποκατασταθο\u03cdν, τα προικισμ\u03adνα με κεφ\u03acλαια…» και το \u0388θνος. «…\u03acμα αναλαβ\u03ccν, θ\u03adλει αποδ\u03ceσει τα οφειλ\u03ccμενα…».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΤην ευγνωμοσ\u03cdνη προς την Ζωσιμα\u03afα Αδελφ\u03ccτητα για την προσφορ\u03ac τους προς την πατρ\u03afδα, εκφρ\u03acζουν με επιστολ\u03ae τους, το 1841, προς το Νικ\u03ccλαο Ζωσιμ\u03ac, και οι  επ\u03afτροποι των τεσσ\u03acρων εκκλησι\u03ceν και του Νοσοκομε\u03afου της π\u03ccλης των Ιωανν\u03afνων, γρ\u03acφοντας: «Πανευγεν\u03adστατε, φιλανθρωπ\u03ccτατε και ευεργ\u03adτα Νικ\u03ccλαε Ζωσιμ\u03ac.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ πατρ\u03afς ποτ\u03ad δεν ημπορε\u03af να σας προσφ\u03adρη την ικαν\u03ccτητα της ευχαριστ\u03aeσεως οπο\u03cd ακαταπα\u03cdστως απ\u03cc τα πλο\u03cdσια ελ\u03adη σας ευεργετε\u03afται, αι αδρα\u03af δαπ\u03acναι σας κατ\u03ac αιρο\u03cdς εις το μ\u03ccνον συστατικ\u03ccν της ανθρωπ\u03ccτητος λ\u03adγομεν το να ανο\u03afξετε σχολε\u03afα, να διανε\u03afμετε βιβλ\u03afα προς φωτισμ\u03ccν των τ\u03adκνων απ\u03acντων της πατρ\u03afδος μας και απ\u03acσας τας π\u03adριξ επαρχ\u03afας, εν ταυτ\u03ce δε τα πλο\u03cdσια ελ\u03adη σας εις ενδυμασ\u03afας ενδε\u03ceν γυμν\u03ceν, εις χρ\u03aeματα δεδ\u03ccμενα εκπεπτωκ\u03ccτων φαμηλι\u03ceν επρ\u03ccφθασαν, οπο\u03afα γλ\u03ceσσα; Οπο\u03afον στ\u03ccμα; Οποια χε\u03afλη \u03afστανται ακ\u03afνητα \u03ae αργ\u03ac; Αλλ’ ακαταπ\u03acυστως βο\u03ceντα, φων\u03acζοντα, αλλαλ\u03acζοντα αναπ\u03adμπουν \u03cdμνους και δοξασ\u03afας εις τον Υπερ\u03acγαθον Θε\u03ccν δι\u03ac την πολ\u03cdχρονον ζω\u03aeν, υγε\u03afαν και ευδαιμον\u03afαν της πανευγενε\u03afας σας».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ εφημερ\u03afδα «Αμ\u03acλθεια» της Σμ\u03cdρνης στις 23-11-1845, γρ\u03acφει, μεταξ\u03cd των \u03acλλων: «Η Σχολ\u03ae των Ζωσιμ\u03acδων δεν αν\u03aeκει εις τα Ιω\u03acννινα, ουδ’ εις την \u0389πειρον μ\u03ccνον, αλλ’ εις τας χ\u03ceρας \u03ccλας τας μεταξ\u03cd Α\u03afμου και \u038cρθυος, Αδριατικο\u03cd και Αιγα\u03afου… και εις \u03ccλας αυτ\u03acς τας χ\u03ceρας τα Ιω\u03acννινα προτ\u03afθενται να μεταδ\u03afδωσι φ\u03ceτα και εις το εξ\u03aeς, ως \u03acλλοτε μετ\u03adδιδον».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟ Ιω\u03acννης Λαμπρ\u03afδης αναφερ\u03ccμενος, κατ\u03ac το μνημ\u03ccσυνο των αοιδ\u03afμων Ζωσιμ\u03acδων στις 8-11-1879, λ\u03adγει, μεταξ\u03cd των \u03acλλων και τα εξ\u03aeς για την εκπαιδευτικ\u03ae δρ\u03acδη της Ζωσιμα\u03afας Σχολ\u03aeς: «…Το πνευματικ\u03ccν αυτ\u03ceν φυτ\u03ceριον ε\u03afναι πανελλ\u03aeνιον, πολλο\u03cdς πανταχ\u03ccθεν της Ηπε\u03afρου και πολλ\u03ceν \u03acλλων μερ\u03ceν εις τους αειθαλε\u03afς των Μουσ\u03ceν και Χαρ\u03afτων λειμ\u03ceνας ξεναγ\u03afσαν και ξεναγ\u03afζον». Ο Χρ\u03afστος Χριστοβασ\u03afλης (εφημερ\u03afδα Ελευθερ\u03afα 7-11-1929) γρ\u03acφει \u03ccτι «ΟΙ φιλ\u03ccμουσοι Ζωσιμ\u03acδες, ως απεκαλο\u03cdντο τ\u03ccτε ο\u03cdτοι παρ\u03ac σ\u03cdμπαντος του Ελληνισμο\u03cd, \u03adχυσαν το αφυπνιστικ\u03ccν φως της παιδε\u03afας εις τον κοιμ\u03ceμενον ακ\u03ccμη ελληνισμ\u03ccν…».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΕυεργ\u03adτες Ηπειρ\u03ceτες και διδ\u03acσκαλοι του Γ\u03adνους σφυρηλ\u03acτησαν μια στεν\u03ae σχ\u03adση. Οι πρ\u03ceτοι \u03acνοιξαν τους κρουνο\u03cdς του πλο\u03cdτου τους και οι δε\u03cdτεροι \u03acνοιξαν τους κρουνο\u03cdς του πνε\u03cdματος και συν\u03adβαλαν και οι δυο στη θεμελ\u03afωση του λαμπρο\u03cd οικοδομ\u03aeματος της παιδε\u03afας. Οι Ηπειρ\u03ceτες, αναφ\u03adρει ο Σπυρ\u03afδων Λ\u03acμπρος, \u03adχουν τρ\u03afα ταμε\u03afα. \u0388να για την π\u03ccλη που ζουν και δραστηριοποιο\u03cdνται, \u03adνα για την πατρ\u03afδα, την Ελλ\u03acδα και \u03adνα για την γεν\u03adτειρ\u03ac τους και \u03adνα χαρακτηριστικ\u03cc παρ\u03acδειγμα ε\u03afναι η διαχε\u03afριση του πλο\u03cdτου απ\u03cc τους Ζωσιμ\u03acδες και τον Ζ\u03ceη Καπλ\u03acνη (1736-20-12-1806). <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ οικογ\u03adνεια Καπλ\u03acνη \u03aeταν απ\u03cc τις πιο ε\u03cdρωστες του Γραμμ\u03adνου,ο δε πατ\u03adρας του Κωνσταντ\u03afνος Καπλ\u03acνης \u03aeταν \u03adνας απ\u03cc τους προ\u03cdχοντες του χωριο\u03cd. Ο Ζ\u03ceης Καπλ\u03acνης γενν\u03aeθηκε το 1736 στο Γραμμ\u03adνο, αλλ\u03ac ορφ\u03acνεψε απ\u03cc μικρ\u03ccς. Μετ\u03ac το δε\u03cdτερο γ\u03acμο του πατ\u03adρα του και τον θ\u03acνατ\u03cc του στη συν\u03adχεια, \u03adρχεται στα Ιω\u03acννινα σε ηλικ\u03afα 14 ετ\u03ceν, εργ\u03acζεται στα καταστ\u03aeματα γουνοποι\u03afας των συγγεν\u03ceν του και παρ\u03acλληλα βελτι\u03ceνει τις γν\u03ceσεις του. Το 1754 προσλαμβ\u03acνεται απ\u03cc τον Παναγι\u03ceτη Χατζην\u03afκο στο Βουκουρ\u03adστι και λ\u03ccγω  της εργατικ\u03ccτητας και της φιλοτιμ\u03afας του γ\u03afνεται συν\u03adταιρος μαζ\u03af του. Μετ\u03ac απ\u03cc αρκετ\u03ac χρ\u03ccνια συνεργασ\u03afας λ\u03cdεται η συνεργασ\u03afα με τον Χατζην\u03afκο και ο Ζ\u03ceης Καπλ\u03acνης εγκαθ\u03afσταται στη Μ\u03ccσχα.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΜε την εγκατ\u03acστασ\u03ae του στη Μ\u03ccσχα συντρ\u03adχει και βοηθ\u03ac τους φτωχο\u03cdς ομογενε\u03afς, εκδηλ\u03ceνοντας τη ροπ\u03ae του προς τα κοινωνικ\u03ac και θε\u03acρεστα \u03adργα, συνεχ\u03afζοντας \u03adτσι την ευποι\u03afα του Χατζην\u03afκου και των Ζωσιμ\u03acδων. Απ\u03cc  το 1797 καταθ\u03adτει στο Αυτοκρατορικ\u03cc Ορφανοτροφε\u03afο Μ\u03ccσχας 10.000 ρο\u03cdβλια για να ενισχ\u03cdεται με τους τ\u03ccκους το Νοσοκομε\u03afο των Ιωανν\u03afνων και απ\u03cc το επ\u03ccμενο \u03adτος αναλαμβ\u03acνει την οικονομικ\u03ae στ\u03aeριξη της νε\u03ccτευκτης Μαρουτσα\u03afας σχολ\u03aeς Ιωανν\u03afνων, εφοδι\u03acζοντ\u03acς την με «βιβλ\u03afα αρκετ\u03ac παντ\u03ccς ε\u03afδους και με \u03ccργανα μαθηματικ\u03ac». <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΤο 1806 με Πατριαρχικ\u03cc ο Ζ\u03ceης Καπλ\u03acνης ιδρ\u03cdει την Καπλ\u03acνειο Σχολ\u03ae, με σκοπ\u03cc τον «…φωτισμ\u03cc του πεπτωκ\u03ccτος φιλτ\u03acτου γ\u03adνους μου» και αναγνωρ\u03afζοντας ως καθ\u03aeκον του  «…να καταξοδε\u03cdει \u03ccλην του την περιουσ\u03afα δι\u03ac τα παιδι\u03ac της πατρ\u03afδος του». Η πρ\u03ceτη χρηματοδ\u03ccτηση με 100.000 αφορο\u03cdσε την αν\u03adγερσ\u03ae της και 24.500 χ. ρο\u03cdβλια διατ\u03adθηκαν για μισθ\u03cc δασκ\u03acλου ξ\u03adνων διαλ\u03adκτων και την εν\u03afσχυση απ\u03ccρων μαθητ\u03ceν. Πρ\u03ceτος αρχιδιδ\u03acσκαλος της Καπλανε\u03afου Σχολ\u03aeς υπ\u03aeρξε ο Αθαν\u03acσιος Ψαλ\u03afδας, ο οπο\u03afος συν\u03adδεσε τη δρ\u03acση της με το \u03ccνομ\u03ac του.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ Καπλ\u03acνειος Σχολ\u03ae αποτ\u03adλεσε τη συν\u03adχεια της Μαρο\u03cdτσειας Σχολ\u03aeς και μ\u03adσα σε μικρ\u03cc χρονικ\u03cc δι\u03acστημα καθιερ\u03ceθηκε ως Σχολ\u03ae στην οπο\u03afα διδασκ\u03ccταν με αποτελεσματικ\u03cc παιδαγωγικ\u03cc τρ\u03ccπο, τ\u03ccσο η κλασικ\u03ae γραμματε\u03afα, \u03ccσο και η νε\u03ceτερη επιστ\u03aeμη και η φιλοσοφ\u03afα. Ειδικ\u03ccτερα ο Α. Ψαλ\u03afδας δ\u03afδασκε «στοιχε\u03afα φιλοσοφ\u03afας κατ\u03ac τους νεωτ\u03adρους της Ευρ\u03ceπης,», μαθηματικ\u03ac, Πειραματικ\u03ae Φυσικ\u03ae, Μαθηματικ\u03ae Γεωγραφ\u03afα, σε αντ\u03afθεση με την \u03acλλη σχολ\u03ae των Ιωανν\u03afνων, την Μπαλανα\u03afα Σχολ\u03ae, που κυριαρχε\u03afτο απ\u03cc τον εκπαιδευτικ\u03cc συντηρητισμ\u03cc. Ο Ψαλ\u03afδας εισ\u03aeγαγε στην Καπλ\u03acνειο Σχολ\u03ae τη ν\u03adα μ\u03adθοδο διδασκαλ\u03afας, τη διδασκαλ\u03afα της νε\u03ceτερης ελληνικ\u03aeς και ευρωπα\u03caκ\u03aeς σκ\u03adψης, τη λατινικ\u03ae γλ\u03ceσσα, την ιστορ\u03afα, τη διδασκαλ\u03afα ξ\u03adνων γλωσσ\u03ceν και την εκμ\u03acθηση της «θεωρ\u03afας του εμπορ\u03afου», με πλ\u03aeρη σειρ\u03ac εμπορικ\u03ceν μαθημ\u03acτων.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΕισ\u03acγονται στην εκπαιδευτικ\u03ae δραστηρι\u03ccτητα της π\u03ccλης καινοτ\u03ccμες νεωτερικ\u03adς ιδ\u03adες και επιστ\u03aeμες, \u03ccπως η φυσικ\u03ae, η χημε\u03afα και η οπτικ\u03ae, η μεταφυσικ\u03ae και η κοσμολογ\u03afα, καθ\u03ccσον για πρ\u03ceτη φορ\u03ac εισ\u03acγεται η θεωρ\u03afα του Κοπ\u03adρνικου, «η οπο\u03afα μετακιν\u03ceντας τη γη απ\u03cc το κ\u03adντρο του κ\u03ccσμου και τοποθετ\u03ceντας την μεταξ\u03cd των πλανητ\u03ceν, υπον\u03ccμευσε αυτ\u03ac τα \u03afδια τα θεμ\u03adλια της παραδοσιακ\u03aeς παγκ\u03ccσμιας τ\u03acξης». Οι εκπαιδευτικ\u03adς αυτ\u03adς τομ\u03adς συνιστο\u03cdσαν \u03adνα πραγματικ\u03ac μεγ\u03acλο β\u03aeμα στο πνευματικ\u03cc και εκπαιδευτικ\u03cc γ\u03afγνεσθαι της π\u03ccλης των Ιωανν\u03afνων. Η ρηξικ\u03adλευθη, καινοτ\u03ccμα και νεωτερικ\u03ae  διδασκαλ\u03afα του Ψαλ\u03afδα μ\u03adσα απ\u03cc την Καπλ\u03acνειο Σχολ\u03ae ε\u03afχε σαν αποτ\u03adλεσμα την \u03adχθρα των Μπαλ\u03acνων και των συντηρητικ\u03ceν κ\u03cdκλων της π\u03ccλης των Ιωανν\u03afνων. Ο Ψαλ\u03afδας κατηγορ\u03aeθηκε ως «\u03acθεος, \u03acσοφος, ανεπιστ\u03aeμων και αμαθ\u03adστατος». Οι περιηγητ\u03adς που επισκ\u03adφθηκαν τα Ιω\u03acννινα και συνομ\u03afλησαν μαζ\u03af του τον χαρακτ\u03aeρισαν ως «\u03adναν απ\u03cc τους πνευματικο\u03cdς ηγ\u03adτες της Ν\u03adα Ελλ\u03acδας», εν\u03ce η  ιστορ\u03afα  κατ\u03adταξε τον Ψαλ\u03afδα στους κορυφα\u03afους εκπροσ\u03ceπους του νεοελληνικο\u03cd Διαφωτισμο\u03cd και η φ\u03aeμη του «απ\u03adβη παροιμι\u03ceδης εν τε Ιωανν\u03afνοις και π\u03adραν αυτ\u03ceν».<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΤην προσφορ\u03ac και τις αρετ\u03adς των Ζωσιμ\u03acδων, του Ζ\u03ceη Καπλ\u03acνη και \u03ccλων των Ηπειρωτ\u03ceν Ευεργετ\u03ceν, δεν μπορε\u03af να τη σβ\u03aeσει ο χρ\u03ccνος και \u03ccπως \u03adλεγε και ο Ευρυπ\u03afδης «ου τα λε\u03afψανα των αγαθ\u03ceν ανδρ\u03ceν αφαιρε\u03afται χρ\u03ccνος, α δ’ αρετ\u03ac και θανο\u03cdσα λ\u03acμπει». (Τα \u03adργα των καλ\u03ceν ανθρ\u03ceπων δεν εξαφαν\u03afζει ο χρ\u03ccνος, η δε αρετ\u03ae λ\u03acμπει και \u03ccταν εκλ\u03adιψει).<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΗ ευεργετικ\u03ae  αποτ\u03afμηση των Ζωσιμ\u03acδων και του Ζ\u03ceη Καπλ\u03acνη αν δεν συνοδευτε\u03af και απ\u03cc την οικονομικ\u03ae αποτ\u03afμηση των δωρε\u03ceν και των προσφορ\u03ceν τους θα φανε\u03af ελλιπ\u03aeς, γιατ\u03af τα οικονομικ\u03ac μεγ\u03adθη, χωρ\u03afς σ\u03cdγκριση πολλ\u03adς φορ\u03adς παραπλανο\u03cdν. \u0388τσι προβα\u03afνοντας σε μια αποτ\u03afμηση του 70% περ\u03afπου των  χρημ\u03acτων που δι\u03adθεσαν για ευεργεσ\u03afες διαπιστ\u03ceνουμε \u03ccτι:<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟι Ζωσιμ\u03acδες δι\u03adθεσαν 194.284 αργυρ\u03ac ρο\u03cdβλια αξ\u03afας 3.860.423 δραχμ\u03adς της εποχ\u03aeς τους. Εδ\u03ce δεν υπολογ\u03afστηκαν τα ποσ\u03ac που χορηγ\u03aeθηκαν για τις εκδ\u03ccσεις βιβλ\u03afων.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟ Ζ\u03ceης Καπλ\u03acνης δι\u03adθεσε 236.000 χ\u03acρτινα ρο\u03cdβλια αξ\u03afας 401.200 δραχμ\u03adς της εποχ\u03aeς εκε\u03afνης. <\/span>\n<\/p>\n

\n\tΓια σ\u03cdγκριση με την αξ\u03afα της εποχ\u03aeς εκε\u03afνης μπορο\u03cdμε να υπολογ\u03afσουμε \u03ccτι:<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΤο οικ\u03ccπεδο του Αρσακε\u03afο 8.000 μ2 στο\u03afχισε το 1867 200.000 δραχμ\u03adς.<\/span>\n<\/p>\n

\n\t\u0388νας δ\u03acσκαλος \u03adπαιρνε 500 δραχμ\u03adς το χρ\u03ccνο.<\/span>\n<\/p>\n

\n\t\u0388νας μ\u03acστορας \u03adπε]αιρνε 450 δραχμ\u03adς το χρ\u03ccνο<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟ υπουργ\u03ccς \u03adπαιρνε 9.600 δραχμ\u03adς το χρ\u03ccνο<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΟ στρατηγ\u03ccς \u03adπαιρνε 8.196 δραχμ\u03adς το χρ\u03ccνο.<\/span>\n<\/p>\n

\n\t \n<\/p>\n

\n\tΜ\u03adχρι το 1924 οι Ηπειρ\u03ceτες Ευεργ\u03adτες δι\u03adθεσαν για ευεργεσ\u03afες 143.711.817,30 δραχμ\u03adς (υπολογισμ\u03ccς στο 70% περ\u03afπου), \u03ccταν το 1879 \u03ccταν ο Ισολογισμ\u03ccς  της Ελλ\u03acδας \u03aeταν 40.000.000 δραχμ\u03adς και το ενεργητικ\u03cc της Εθνικ\u03aeς Τρ\u03acπεζας \u03aeταν 2.707.150 δραχμ\u03adς, το δε παθητικ\u03cc της \u03aeταν 1.710.799 δραχμ\u03adς.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΜ\u03adχρι το 1915 οι Ζωσιμ\u03acδες και ο Ζ\u03ceης Καπλ\u03acνης \u03aeταν κατατεθειμ\u03adνα στο Θησαυροφυλ\u03acκιο της Πετρο\u03cdπολης, τα παρακ\u03acτω ποσ\u03ac που προορ\u03afζονταν για την εκπλ\u03aeρωση των σκοπ\u03ceν τους και των επιθυμι\u03ceν τους:<\/span>\n<\/p>\n

\n\tZωσιμ\u03acδες= 118.657 αργυρ\u03ac ρο\u03cdβλια, αξ\u03afας 2.357.714,59 δραχμ\u03adς τ\u03ccτε.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΖ\u03ceης Καπλ\u03acνης= 80.661 αργυρ\u03ac ρο\u03cdβλια, αξ\u03afας 1.602.734,07 δραχμ\u03adς τ\u03ccτε.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΜε τα χρ\u03aeματα των Ηπειρωτ\u03ceν Ευεργετ\u03ceν στ\u03aeθηκαν οικοδομ\u03aeματα που στολ\u03afζουν κυρ\u03afως την Αθ\u03aeνα (Ζ\u03acππειο, Σινα\u03afα Ακαδημ\u03afα, Πολυτεχνε\u03afο, Οφθαλμιατρε\u03afο, Αστερισκοπε\u03afο, κ.λ.π) και στα Ιω\u03acννινα \u03ccπως η Ζωσιμα\u03afα Σχολ\u03ae το Καπλ\u03acνειο, το Γεωργ\u03afου Στα\u03cdρου, το Χατζηκ\u03ceνστα, κ.λ.π.<\/span>\n<\/p>\n

\n\t \u038cμως αυτ\u03ac τα τρ\u03ccπαια χτ\u03afστηκαν \u03ccχι μ\u03ccνο για να τα βλ\u03adπουμε και να τα θαυμ\u03acζουμε, αλλ\u03ac και για να μιμο\u03cdμαστε τις αρετ\u03adς και τις πρ\u03acξεις εκε\u03afνων που τα \u03adστησαν.<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΒαρ\u03cd χρ\u03adος, και βαρι\u03ac  παρακαταθ\u03aeκη λοιπ\u03ccν \u03adχουμε, να νοι\u03ceσουμε μ\u03adσα μας το \u03adργο των ευεργετ\u03ceν προγ\u03ccνων μας, να το συνεχ\u03afσουμε και να τους ξεπερ\u03acσουμε και \u03ccπως \u03adλεγε ο Επ\u03afκουρος «υπ\u03ccχρεως ων τινι αγν\u03ceμων μη γ\u03afγνου· ανελε\u03cdθερον γαρ». (Αν \u03adχεις υποχρ\u03adωση σε κ\u03acποιον, μη φανε\u03afς αγν\u03ceμων, γιατ\u03af ε\u03afναι γν\u03ceρισμα ταπεινο\u03cd ανθρ\u03ceπου).<\/span>\n<\/p>\n

\n\tΜπορο\u03cdμε; <\/span>\n<\/p>\n

\n\t \n<\/p>\n

\n\tΤο κε\u03afμενο αποτελε\u03af <\/span>\n<\/p>\n

\n\tομιλ\u03afα σε επιμνημ\u03ccσυνη δ\u03adησ\u03ae τους, <\/span>\n<\/p>\n

\n\tστο Γραμμ\u03adνο Ιωανν\u03afνων <\/span>\n<\/p>\n

\n\tστις 8 Νοεμβρ\u03afου 2019<\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΦΑΡΜΑΚΗ Η σημεριν\u03ae ημ\u03adρα (8 Νοεμβρ\u03afου 2019) ε\u03afναι ημ\u03adρα μν\u03aeμης-χρ\u03adους και αναστοχασμο\u03cd, \u03ccχι μ\u03ccνο για το ιστορικ\u03cc Γραμμ\u03adνο, αλλ\u03ac και για \u03ccλο τον ελληνισμ\u03cc. Και το\u03cdτο γιατ\u03af στη μν\u03aeμη μας \u03adρχονται οι μεγ\u03acλες μορφ\u03adς της ευγενικ\u03aeς προσφορ\u03acς των Ηπειρωτ\u03ceν Ευεργετ\u03ceν, που συν\u03adβαλαν στην αναζωογ\u03ccνηση του ελληνικο\u03cd πνε\u03cdματος και στην αναγ\u03adννηση του «πεπτωκ\u03ccτος Γ\u03adνους»….<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":47421,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[2],"tags":[],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/47420"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcomments&post=47420"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/47420\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":47422,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/47420\/revisions\/47422"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/media\/47421"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fmedia&parent=47420"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcategories&post=47420"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Ftags&post=47420"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}