\n\t\u0386ρθρο Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΝΟΥΤΣΟΥ <\/span>\n<\/p>\n \n\tΜν\u03aeμη Αλ\u03adκου Σ\u03ccφη (1938-2020)<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\tΤο 1952 εμφαν\u03afζεται η πενταμερ\u03aeς ποιητικ\u03ae σ\u03cdνθεση του Τ\u03acσου Λειβαδ\u03afτη: Αυτ\u03cc το αστ\u03adρι ε\u03afναι για \u03ccλους μας, λ\u03afγους μ\u03aeνες νωρ\u03afτερα η Μ\u03acχη στην \u03acκρη της ν\u03cdχτας και το επ\u03ccμενο \u03adτος το: Φυσ\u03acει στα σταυροδρ\u03ccμια του κ\u03ccσμου. <\/span>\n<\/p>\n \n\tΟ ποιητ\u03aeς κατ\u03ac το δι\u03acστημα της τριετο\u03cdς εξορ\u03afας του (στον Μο\u03cdδρο, στη Μακρ\u03ccνησο και ιδ\u03afως στον Αη Στρ\u03acτη) τις ε\u03afχε συγκροτ\u03aeσει.<\/span>\n<\/p>\n \n\tΜετ\u03ac την απελευθ\u03adρωσ\u03ae του αντιμετωπ\u03afζει την κατ\u03acσχεση, με τον Α.Ν. 509, του τρ\u03afτου του βιβλ\u03afου, δικ\u03acζεται και απαλλ\u03acσσεται «λ\u03ccγω αμφιβολι\u03ceν», εν\u03ce \u03aeδη απ\u03cc το 1954 αρθρογραφε\u03af στην «Αυγ\u03ae» και συντ\u03acσσεται με τον κ\u03cdκλο των διανοουμ\u03adνων που διαμορφ\u03ceνουν το ιδεολογικ\u03cc περ\u03afγραμμα και τη νομιμοποιητικ\u03ae γε\u03afωση της εγχ\u03ceριας Αριστερ\u03acς, σε συνδυασμ\u03cc με το αγωνι\u03ceδες εγχε\u03afρημ\u03ac της να ορθοποδ\u03aeσει μετ\u03ac την \u03aeττα και να αντιμετωπ\u03afσει με επ\u03acρκεια τα προβλ\u03aeματα της μεταπολεμικ\u03aeς εποχ\u03aeς, ιδ\u03afως στο σημε\u03afο \u03ccπου διασταυρ\u03ceνονται οι ελληνικ\u03adς με τις διεθνε\u03afς εξελ\u03afξεις.<\/span>\n<\/p>\n \n\tΣτο πρ\u03ceτο μ\u03adρος του πρ\u03ceτου τ\u03ccμου της Πο\u03afησης του Λειβαδ\u03afτη, \u03ccπου περιλαμβ\u03acνονται τα ποι\u03aeματα των ετ\u03ceν 1950-1955, παρ\u03ac τις κ\u03acποιες «προσαρμογ\u03adς» που αυτ\u03ac \u03adχουν υποστε\u03af, δεν αποκρ\u03cdπτονται οι κοσμοθεωρητικ\u03adς βεβαι\u03ccτητες του ποιητ\u03ae που θα μπορο\u03cdσαν να συνοψισθο\u03cdν στη διατ\u03cdπωση: «η πολιτικ\u03ae στην υπηρεσ\u03afα της προλεταριακ\u03aeς επαν\u03acστασης». Το υποκε\u03afμενο αυτ\u03aeς της ιδεολογικ\u03aeς στ\u03acσης αυτοπαρουσι\u03acζεται χωρ\u03afς αναστολ\u03adς:<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\t«Δεν ε\u03afμαστε πια ποιητ\u03adς<\/span>\n<\/p>\n \n\tπαρ\u03ac μον\u03acχα<\/span>\n<\/p>\n \n\tσ\u03cdντροφοι<\/span>\n<\/p>\n \n\tμε μεγ\u03acλες πληγ\u03adς και πιο μεγ\u03acλα \u03ccνειρα».<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\tΠαρ\u03ac την επ\u03ceδυνη β\u03afωση των δι\u03ceξεων του μετεμφυλιακο\u03cd κρ\u03acτους, στους τ\u03ccπους εξορ\u03afας και κατοικ\u03afας, και των συναφ\u03ceν δι\u03ceξεων \u03ccπου γης, ο ποιητ\u03aeς -με ακλ\u03ccνητη τη βεβαι\u03ccτητα για την \u03adκβαση της παγκ\u03ccσμιας επαν\u03acστασης («Θα συνεχ\u03afζεται ο αγ\u03ceνας μ\u03adχρι που θα νικ\u03aeσουν \u03ccλοι οι λαο\u03af»)- αντιλαμβ\u03acνεται το \u03adργο του ως \u03adνα «μικρ\u03cc ψηφ\u03afο μες στην παγκ\u03ccσμια λ\u03adξη: Λευτερι\u03ac».<\/span>\n<\/p>\n \n\tΕιδικ\u03ccτερα, στη δε\u03cdτερη ποιητικ\u03ae σ\u03cdνθεση ο Λειβαδ\u03afτης με αφετηριακ\u03cc σημε\u03afο τη δυαδικ\u03ae πληρ\u03ccτητα κατ\u03ac τα βρ\u03acδια με τη σ\u03cdντροφ\u03cc του Μαρ\u03afα οδηγε\u03afται στην αφ\u03aeγηση του εγκλεισμο\u03cd του, \u03ccταν δηλαδ\u03ae «βρ\u03acδιαζε σ’ \u03ccλο το στρατ\u03ccπεδο» και «\u03ccλο και πιο πολ\u03cd μ\u03acκραινε ο κ\u03ccσμος». Με την υπ\u03ccσχεση \u03ccμως εντελ\u03ceς ζωηρ\u03ae:<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\t«Θα ξαναβρεθο\u03cdμε μια μ\u03adρα.<\/span>\n<\/p>\n \n\tΚαι τ\u03ccτε<\/span>\n<\/p>\n \n\t\u03ccλα τα βρ\u03acδια κι \u03ccλα τ’ \u03acστρα <\/span>\n<\/p>\n \n\tκι \u03ccλα τα τραγο\u03cdδια<\/span>\n<\/p>\n \n\tθα ’ναι δικ\u03ac μας».<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\tΑκ\u03ccμη κι \u03ccταν πεθ\u03acνουν, «θα ’μαστε πιο ζωντανο\u03af απ\u03cc κ\u03acθε \u03acλλη φορ\u03ac» αφο\u03cd \u03ccλοι θα «κοιτ\u03acζουν το \u03afδιο αστ\u03adρι που κοιτ\u03acξαμε» και «θ’ ανασα\u03afνουν σ’ \u03adναν κ\u03ccσμο, που εγ\u03ce κ’ εσ\u03cd ονειρευτ\u03aeκαμε».<\/span>\n<\/p>\n \n\tΑπ\u03cc την εξ\u03adταση του συνολικο\u03cd \u03adργου του Τ\u03acσου Λειβαδ\u03afτη προκ\u03cdπτουν τα εξ\u03aeς:<\/span>\n<\/p>\n \n\tα) διακρ\u03afνονται δ\u03cdο σταθμο\u03af (1956, 1966) που καθιστο\u03cdν αναγνωρ\u03afσιμη την ασυνεχ\u03ae συν\u03adχεια στο πεδ\u03afο του σημα\u03afνοντος και ιδ\u03afως του σημαινομ\u03adνου\u0387 <\/span>\n<\/p>\n \n\tβ) η συν\u03adχεια αυτ\u03ae αφορ\u03ac την πολιτικ\u03ae δι\u03acσταση που ενυπ\u03acρχει στο σ\u03cdνολο του \u03adργου και η σ\u03cdστοιχη ασυν\u03adχεια στον τρ\u03ccπο εκφορ\u03acς αυτ\u03aeς της πολιτικ\u03aeς και στις διαφορετικ\u03adς βεβαι\u03ccτητες που προσκομ\u03afζει\u0387<\/span>\n<\/p>\n \n\t γ) στην αρχικ\u03ae περ\u03afοδο, με τα ποι\u03aeματα των ετ\u03ceν 1949-1955, \u03ccταν δηλαδ\u03ae ο ποιητ\u03aeς για την \u03adνταξ\u03ae του στην Αριστερ\u03ac υφ\u03afσταται τις δι\u03ceξεις του μετεμφυλιακο\u03cd κρ\u03acτους, προ\u03adχει η «πολιτικ\u03ae στην υπηρεσ\u03afα της προλεταριακ\u03aeς επαν\u03acστασης»\u0387<\/span>\n<\/p>\n \n\t δ) το 1956, με τη βασανιστικ\u03ae β\u03afωση της «αποσταλινοπο\u03afησης» και των εκδοχ\u03ceν της στους κ\u03ccλπους του εγχ\u03ceριου κομμουνιστικο\u03cd κιν\u03aeματος, εγκαινι\u03acζεται μια διαφορετικ\u03ae \u03ceσμωση της πολιτικ\u03aeς που θα μπορο\u03cdσε να ονομαστε\u03af: πολιτικ\u03ae για την απεμπλοκ\u03ae απ\u03cc την «καθολικ\u03ae ενοχ\u03ae του κιν\u03aeματος», καλ\u03cdπτοντας τα ποι\u03aeματα των ετ\u03ceν 1956-1962\u0387<\/span>\n<\/p>\n \n\tε) \u03aeδη απ\u03cc τα μ\u03adσα της δεκαετ\u03afας του ’60 προαναγγ\u03adλλεται η στροφ\u03ae του ποιητ\u03ae προς μια πολιτικ\u03ae α\u03afσθηση των πραγμ\u03acτων που θα προκ\u03cdπτει απ\u03cc τα βι\u03ceματα μιας συγκεκριμ\u03adνης ανθρωπολογ\u03afας και θα εμποτ\u03afζεται καθοριστικ\u03ac απ\u03cc την αναζ\u03aeτηση των οδ\u03ceν υπ\u03adρβασης, περιλαμβ\u03acνοντας τα ποι\u03aeματα των ετ\u03ceν 1972-1977\u0387<\/span>\n<\/p>\n \n\t στ) μια περισσ\u03ccτερο ισορροπημ\u03adνη σ\u03cdλληψη αυτ\u03aeς της συζυγ\u03afας, με την αν\u03acδειξη ξαν\u03ac της πολιτικ\u03aeς σε σημε\u03afο αναφορ\u03acς του υποκειμ\u03adνου που εξακολουθε\u03af να ανταλλ\u03acσσει τη μαται\u03ccτητα του κ\u03ccσμου με την αν\u03acγκη υπ\u03adρβασ\u03aeς του, εντοπ\u03afζεται στα ποι\u03aeματα της \u03cdστατης περι\u03ccδου του Λειβαδ\u03afτη, απ\u03cc το 1979 ως τον θ\u03acνατ\u03cc του\u0387<\/span>\n<\/p>\n \n\t ζ) σ’ αυτ\u03aeν ακριβ\u03ceς τη συστο\u03afχηση βρ\u03afσκουν τη δικα\u03afωσ\u03ae τους οι παλιο\u03af σ\u03cdντροφοι με τα ν\u03adα τους πρ\u03ccσωπα, \u03ccπως αυτ\u03ac αναδ\u03cdονται στον ευρ\u03cd δακτ\u03cdλιο των «κοινωνικ\u03ac αποκλεισμ\u03adνων», \u03ccσοι επ\u03afσης \u03adχουν διαφυλαχθε\u03af «ωρα\u03afοι απ\u03cc την ανωνυμ\u03afα της Ιστορ\u03afας» (Γ\u0384 117) και αντ\u03afστοιχα ο γερο-Μαρξ και ο Λ\u03adνιν, εν\u03ce ο \u03afδιος ο ποιητ\u03aeς περιδιαβ\u03acζει στη «φτωχ\u03ae λυπημ\u03adνη» γειτονι\u03ac του «μ’ \u03adναν Σοπεν\u03acουερ στην τσ\u03adπη» (Γ\u0384 383)\u0387<\/span>\n<\/p>\n \n\tη) \u03afσως απ\u03cc τις διαδοχικ\u03adς απ\u03ccπειρες «αυτοπροσωπογραφ\u03afας» ο Λειβαδ\u03afτης να ικανοποι\u03aeθηκε με τους εξ\u03aeς στ\u03afχους:<\/span>\n<\/p>\n \n\t«Κ\u03acθε στιγμ\u03ae αμ\u03aeχανος κι αδ\u03adξιος, σαν μ\u03ccλις να ερχ\u03ccμουν<\/span>\n<\/p>\n \n\tκ\u03acθε στιγμ\u03ae –<\/span>\n<\/p>\n \n\tαπ\u03cc μιαν \u03acλλη ζω\u03ae…» (Γ\u0384 198).<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\t(Βλ. και το βιβλ\u03afο μου: Τ\u03acσος Λειβαδ\u03afτης. Ο κ\u03ccσμος της πο\u03afησ\u03aeς του, Αθ\u03aeνα, «Κ\u03adδρος» 2008, passim).<\/span>\n<\/p>\n \n\t \n<\/p>\n \n\t* Ο Παναγι\u03ceτης Νο\u03cdτσος ε\u03afναι ομ\u03ccτιμος <\/span>\n<\/p>\n \n\tκαθηγητ\u03aeς Κοινωνικ\u03aeς και Πολιτικ\u03aeς <\/span>\n<\/p>\n \n\tΦιλοσοφ\u03afας του Πανεπιστημ\u03afου Ιωανν\u03afνων. <\/span>\n<\/p>\n \n\tΤο \u03acρθρο του δημοσιε\u03cdτηκε την Τρ\u03afτη στην Εφημερ\u03afδα των Συντακτ\u03ceν και αναδημοσιε\u03cdεται εδ\u03ce με την \u03acδει\u03ac του.<\/span>\n<\/p>\n \n\t <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" \u0386ρθρο Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΝΟΥΤΣΟΥ Μν\u03aeμη Αλ\u03adκου Σ\u03ccφη (1938-2020) Το 1952 εμφαν\u03afζεται η πενταμερ\u03aeς ποιητικ\u03ae σ\u03cdνθεση του Τ\u03acσου Λειβαδ\u03afτη: Αυτ\u03cc το αστ\u03adρι ε\u03afναι για \u03ccλους μας, λ\u03afγους μ\u03aeνες νωρ\u03afτερα η Μ\u03acχη στην \u03acκρη της ν\u03cdχτας και το επ\u03ccμενο \u03adτος το: Φυσ\u03acει στα σταυροδρ\u03ccμια του κ\u03ccσμου. Ο ποιητ\u03aeς κατ\u03ac το δι\u03acστημα της τριετο\u03cdς εξορ\u03afας του (στον Μο\u03cdδρο,…<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":21395,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[6],"tags":[],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/56572"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcomments&post=56572"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/56572\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":56573,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/56572\/revisions\/56573"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/media\/21395"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fmedia&parent=56572"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcategories&post=56572"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ele.gr\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Ftags&post=56572"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}