Ηθική υποχρέωση η διαχείριση των σκουπιδιών

Οι στόχοι που μπαίνουν στην Ευρώπη μας φαίνονται στην Ελλάδα εξωφρενικοί, αν και δεν είναι: Μέχρι το 2025, το 55% των αστικών αποβλήτων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα πρέπει να ανακυκλώνεται. Το 65% των υλικών συσκευασίας θα πρέπει να ανακυκλώνεται ως το 2025, και το 70% έως το 2030. 

Στους ΧΥΤΑ το 10% μέχρι το 2035. Όταν ανακυκλώνεις το 20% των σκουπιδιών και τα υπόλοιπα πάνω κάτω τα στέλνεις για θάψιμο, όντως τέτοια νούμερα σου φαίνονται πολύ μακρινά.

Γιατί δεν είναι; Γιατί τα πέτυχαν άλλες χώρες. Προηγμένες χώρες, βέβαια, όχι όμως γιατί έχουν κάτι στο DNA τους ή γιατί κληρονόμησαν κάτι από αριστοκρατικούς οίκους. Αλλά γιατί κατάλαβαν το πρόβλημα και άρχισαν να το διαχειρίζονται. Η διαχείριση δεν σημαίνει ότι έγιναν κι όλα καλώς. Για παράδειγμα, δεν είναι σίγουρο ότι ήταν μια καλή λύση τα εργοστάσια καύσης. Σταδιακά όμως αυξήθηκε η ανακύκλωση και εκσυγχρονίστηκαν και αυτά τα εργοστάσια. Την ώρα πάντως που πολλές ευρωπαϊκές χώρες δοκίμαζαν λύσεις εμείς πετάγαμε τα σκουπίδια μας σε ρέματα και οροπέδια πίσω από το βουνό. Να τα λέμε κι αυτά.

Όταν στην Ελλάδα ένας ΧΥΤΑ φαντάζει ακόμα εκσυγχρονιστικό μέτρο που λείπει από αρκετές περιοχές της χώρας, είναι κατανοητό ότι το να υπάρχουν χώρες που δεν θάβουν τίποτα μοιάζει όντως λίγο εξωγήινο. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτές οι χώρες δεν αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα. Συχνά, η ποιότητα του αέρα και των υδάτων σε μεγάλα αστικά κέντρα έχει θέματα, αλλά αυτό οφείλεται στη μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη. Όμως και οι πολιτικές που ασκούν για να επιφέρουν βελτιώσεις είναι συνεχείς. Αντίθετα στην Ελλάδα, όπου μέρος του φυσικού περιβάλλοντος είναι όντως ακόμα καθαρό λόγω της μειωμένης ανάπτυξης, δεν σημαίνει ότι έχουμε και καλή ποιότητα ζωής στις πόλεις. 

Η λειτουργία δομών όπως τα «εργοστάσια», οι Μονάδες Αστικών Αποβλήτων, θα επιταχύνει τον ρυθμό διαχείρισης. Σύντομα θα δούμε αποτελέσματα στην ανακύκλωση και στην Ήπειρο. Το κύριο ζήτημα όμως δεν είναι ούτε η τεχνολογία, ούτε ίσως καν οι πολιτικές. Το ζήτημα είναι η ηθικοποίηση των επιλογών μας, να αντιληφθούμε ως πολίτες ατομικά και συλλογικά, ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι ένα ζήτημα ηθικής τάξεως πρωτίστως, μία ηθική προτεραιότητα. Κι εκεί πάσχουμε πολύ περισσότερο από όσο νομίζουμε. 

Όταν το life style παράγει αποτυχίες

Επειδή στα social media άνοιξε μία συζήτηση για το πόσο εκσυγχρονίστηκαν οι Έλληνες μέσα από το life style, από εδώ δεν θα την αναπαράγουμε γιατί είναι κενή περιεχομένου, αλλά θα θέσουμε ένα άλλο ζήτημα: Οι νέοι της χώρας, της δεκαετίας του ’90 και του 2000, η «χρυσή νεολαία», πόσο αναβάθμισε την Ελλάδα, οικονομικά, πολιτικά, ιδεολογικά;

Η απάντηση είναι εύκολη σχετικά. Όσοι είναι σήμερα πάνω από 40 χρονών για να το πούμε σχηματικά, έχουν βαρύτατες ευθύνες για την κρίση και για την αδυναμία σήμερα και του κράτους, αλλά κυρίως της κοινωνίας, να ανασυνταχθεί. Τα αποτελέσματα της δράσης, ειδικά εκείνων που βρέθηκαν στα χέρια και με χρήματα- κυρίως περιουσίες των γονιών τους- και εξουσία, μέσα από τις σχέσεις τους με κόμματα, είναι ολοφάνερα.

Τα αίτια δεν τα ξέρουμε ακόμα, αλλά τα αποτελέσματα τα ξέρουμε. Νέοι άνθρωποι με καλές σπουδές, με εμπειρίες από το εξωτερικό, με δυνατότητες, δεν πήγαν τη χώρα μακρύτερα από ό,τι την πήγαν οι προηγούμενοι από αυτούς. Μήπως αυτό οφείλεται στο ότι η ευζωία τύπου life style των «επιτυχημένων» δεν είναι και τόσο παραγωγική όσο νομίζουν και νομίζουμε; Μήπως η ατομική ευημερία ήταν μεγαλύτερος στόχος από την συλλογική;

Είπαμε όμως ότι θέλουν μελέτη τα αίτια. Προς το παρόν, το μόνο σίγουρο είναι ότι την κρίση θα την πληρώσουν οι επόμενες γενιές που σίγουρα δεν ευθύνονται και για τίποτα. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr