Χρειάστηκε να περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα για να γίνει αποδεκτό το γεγονός ότι πολλά μεγάλα έργα δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν παρά μόνο μέσα από συνέργειες δημοσίων και ιδιωτικών κεφαλαίων. Και στο μεσοδιάστημα άνοιξαν έντονες συζητήσεις και διαμάχες. 

Δεν είχαν όλο το δίκιο με το μέρος τους οι υπέρμαχοι των ΣΔΙΤ. Υπάρχουν αρνητικές εμπειρίες στην Ελλάδα από ιδιωτικά έργα και ιδιωτικοποιήσεις. Ούτε είναι «ιδιωτικοποίηση» το να περνάς υπηρεσίες του Δημοσίου σε ιδιώτες απλώς για να εμφανίζεις περικοπές και οικονομία στα δημόσια λογιστικά.

Όπως υπάρχει και δυσπιστία προς όσους θέλουν να αξιοποιούν δημόσια αγαθά μόνο προς όφελός τους, αφού υπάρχουν τέτοιες εμπειρίες. Επίσης, διαχρονικά ο Έλληνας έχει εμπιστοσύνη στο κράτος. «Πού είναι το κράτος;» είναι το κοινό ερώτημα, κάθε φορά που πάει κάτι στραβά, κάτι που δείχνει εξ αντιθέτου ότι το χρειαζόμαστε το κράτος. Η κρίση όμως άλλαξε πολλά, μεταξύ αυτών και τη σχέση εμπιστοσύνης πολίτη – κράτους.

Παρ’ όλα αυτά, ήταν και μία «μετα- συζήτηση» αυτή που έγινε. Θα τη χαρακτηρίζαμε έτσι γιατί δεν γινόταν πάντα στο έδαφος της πραγματικότητας και φορτωνόταν συχνά με ιδεολογικά βάρη. Για έναν οδικό άξονα, έμοιαζε η μάχη να είναι συμβολική μεταξύ των υπερασπιστών του Δημοσίου και των υπέρμαχων του ιδιωτικού κεφαλαίου. Την ίδια ώρα ο κόσμος ήθελε επιτακτικά, είχε ανάγκη το δρόμο.

Κάποια στιγμή έγινε αντιληπτό ένα δίπτυχο: Από τη μία, τα κρατικά ταμεία έμειναν από πόρους κι από την άλλη υπήρχαν ιδιωτικά κεφάλαια που ήθελαν να επενδύσουν σε υποδομές και υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος. Ακριβώς αυτό το δίπτυχο είναι που αλλάζει και την εικόνα.

Γιατί τώρα πια, λίγο πολύ ξέρουμε τι ανάγκες έχει η χώρα. Ξέρουμε ποια έργα υποδομής μας λείπουν και ποιες υπηρεσίες πρέπει να αναπτυχθούν. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι πού θα βρούμε τους πόρους για να τα χρηματοδοτήσουμε. Κι εκεί είναι που πρέπει να βλέπουμε και τι είναι πάνω στο τραπέζι. Αν όλα είναι διάφανα – στόχοι, πηγές, οφέλη- τότε μπορεί ο καθένας μας να καταλήξει και σε ένα συμπέρασμα. Κι όσο κι αν ακούγεται ιδεατό, μπορεί να λειτουργήσει ένα διάφανο πλαίσιο αποφάσεων για μεγάλα έργα που οι περισσότεροι θα συμφωνούμε ότι τα έχουμε ανάγκη. 

Ο κόσμος που μένει εκτός πλάνου

Ο Επιβιώνει ακόμα η πεποίθηση ότι κάτι που «είπε η τηλεόραση» έχει κύρος και σημασία. Είναι τόσο μεγάλη η δύναμη αυτού του μέσου, έχει μπει τόσο στη ζωή μας που αναπόφευκτα την επηρεάζει. Άλλωστε, γι’ αυτό και της δώσαμε τέτοια θέση στο σαλόνι μας, στο κέντρο, να μην μπορούμε ποτέ να την παραβλέψουμε. 

Όσοι πιστεύουν ότι όλα θα αντικατασταθούν σύντομα από τις μικρές οθόνες των κινητών ή τις διαδικτυακές πλατφόρμες υποτιμούν τη δύναμη της εικόνας, αλλά και υπερτιμούν την ανάγκη για ψηφιακή ενασχόληση των χρηστών. Πολλές φορές σου αρκεί απλώς να ανοίξεις την τηλεόραση και να την αφήσεις να παίζει.

Αυτός που αδικείται όμως κυρίως, από τη δύναμη της τηλεόρασης είναι όλος αυτός ο ζωντανός κόσμος που δεν χωράει ποτέ στα δελτία ειδήσεων και το ενδιαφέρον όσων δεν κάνουν ούτε ένα κλικ δεξιά ή αριστερά για να δουν τι συμβαίνει γύρω τους. Και είναι πολύς αυτός ο κόσμος εκτός πλάνου, που παράγει, ερευνά, δημιουργεί. Κι ίσως τελικά εκεί να οφείλεται και η αποτυχία των περισσότερων ελληνικών ΜΜΕ σε όλες τις εκδοχές από το χαρτί ως την οθόνη και τα ψηφιακά μέσα: Άφησαν απ’ έξω ολόκληρους κόσμους. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr