«Κολλημένες» στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και στις αλλαγές της νομοθεσίας, εξακολουθούν να βρίσκονται οι οριστικές μελέτες για τη συντήρηση και αναστήλωση της ιστορικής Μονής Διχουνίου στο δήμο Ζίτσας. 

Ένα εμβληματικό μνημείο της τοπικής ιστορίας που περιμένει και αυτό τη δική του σειρά προκειμένου να αναστηλωθεί, δεν είχε την τύχη άλλων μνημείων της Ηπείρου, όπου οι διαδικασίες έτρεξαν περισσότερο γρήγορα. Αυτή τη φορά, εάν δεν προκύψουν νέες αλλαγές στη νομοθεσία φαίνεται πως θα φτάσουμε στο τέλος ή λίγο πριν από την αρχή της αναστήλωσης της Μονής Διχουνίου, αφού ως τον Οκτώβριο το αργότερο, θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των αρχιτεκτονικών και στατικών μελετών και η μελέτη συντήρησης, ενώ μέχρι το τέλος του έτους εκτιμάται, ότι θα έχει ολοκληρωθεί η οριστική αρχιτεκτονική μελέτη.

Οι υπηρεσίες του υπ. Πολιτισμού, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο με τη συνεργασία της Περιφέρειας Ηπείρου και της Μητρόπολης έχουν συνεργαστεί σε δεκάδες περιπτώσεις για την αναστήλωση μνημείων της Ορθοδοξίας (και όχι μόνον αυτής) στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, οι ρυθμοί δεν έτρεξαν ποτέ γρήγορα.

Η βασική αιτία γι’ αυτό πάντως φαίνεται πως τουλάχιστον την τελευταία διετία ήταν οι συνεχείς αλλαγές της νομοθεσίας και οι τροποποιήσεις που υποχρέωναν τους μελετητές να προσαρμοστούν σε νέες απαιτήσεις, ανάλογα με το τι όριζε η υπηρεσία, με βάση τις αλλαγές της νομοθεσίας.

Πριν από τρία χρόνια ξεκίνησε εντατικά μία προσπάθεια με τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων και με την συμβολή της επίκουρης καθηγήτριας της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ κας Τσακανίκα, που έλκει την καταγωγή της από το δήμο Ζίτσας. Παρά τις γραφειοκρατικές αβελτηρίες, τον περασμένο χειμώνα οι μελετητές βρέθηκαν σε δύσκολες καιρικές συνθήκες στη Μονή Διχουνίου προκειμένου να συλλέξουν τα στοιχεία, για την ολοκλήρωση των μελετών. 

Ο δήμαρχος Ζίτσας Μιχ. Πλιάκος σε δηλώσεις του παραδέχθηκε τη σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των μελετών, για ένα μνημείο μάλιστα, το οποίο λόγω των σημαντικών φθορών, διατρέχει και σοβαρούς κινδύνους ακόμη και για την κατάρρευση του εκκλησιαστικού οικοδομήματος.

«Θέλω να πιστεύω, ότι αυτή τη φορά βρισκόμαστε περισσότερο κοντά στην ολοκλήρωση των μελετών, ώστε με τη συνεργασία του υπουργείου και της Περιφέρειας Ηπείρου, να δημοπρατηθεί το έργο, να χρηματοδοτηθεί και να ξεκινήσει η υλοποίησή του», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ζημιές στη Μονή Πατέρων

Έντονος τέλος, είναι ο προβληματισμός στο δήμο Ζίτσας, στην Περιφέρεια Ηπείρου και φυσικά στους κατοίκους και φορείς της ευρύτερης περιοχής για την τύχη ενός άλλου ιστορικού και θρησκευτικού μνημείου, της Μονής Πατέρων στο Λίθινο. Ο σεισμός του 2016 προκάλεσε επιπλέον φθορές στο ήδη ταλαιπωρημένο κτήριο, ακολούθησαν κάποιες στερεωτικές εργασίες, προσωρινού χαρακτήρα, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ακόμη και ολοκληρωτικής κατάρρευσης, ωστόσο απαιτούνται πολλά ακόμη βήματα για να διασωθεί το μνημείο και σε δεύτερη φάση να συντηρηθεί και να αναστηλωθεί.

Εργασίες στην Αγ. Τριάδα Ροδοτοπίου

Σε αντίθεση πάντως με την καθυστέρηση και την πορεία απαξίωσης της Μονής Διχουνίου, ένα άλλο εμβληματικό θρησκευτικό τοπόσημο του δήμου Ζίτσας έχει καλύτερη τύχη. Εδώ και 20 περίπου ημέρες έχουν ξεκινήσει οι εργασίες συντήρησης και στερέωσης των αγιογραφιών και του τέμπλου στον Ι.Ν Αγίας Τριάδας Ροδοτοπίου, με προϋπολογισμό 400.000 ευρώ στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του υπ. Πολιτισμού, της Περιφέρειας Ηπείρου, της Μητρόπολης Ιωαννίνων και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Η εκκλησία αντιμετώπιζε συνολικότερα προβλήματα, ακόμη και στατικής επάρκειας, τα οποία αντιμετωπίστηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Οι εργασίες βρίσκονται στο πρώτο τους στάδιο και ήδη έχουν αποκαλυφθεί σημαντικές πτυχές, άγνωστες εν πολλοίς για το παρελθόν του Ιερού Ναού, που εκτιμάται, ότι χτίστηκε σε τρεις διαφορετικές φάσεις, ξεκινώντας από τα τέλη του 1500.

Τα περισσότερο σημαντικά όμως, που αναφέρονται στον εντοπισμό των τοιχογραφιών – αγιογραφιών, σχετίζονται με τους αγιογράφους, που εκτιμάται ότι είναι ο Θεοδόσιος και ο Κωνσταντίνος, που έχουν αφήσει μοναδικά έργα αγιογραφίας στην περιοχή των Ιωαννίνων.

Την ικανοποίηση του δήμου Ζίτσας και των κατοίκων του Ροδοτοπίου για την υλοποίηση του έργου αποκατάστασης εξέφρασε σε δηλώσεις του ο δήμαρχος Ζίτσας Μιχ. Πλιάκος, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου, που διέθεσε ένα σημαντικό ποσό για την συντήρηση των αγιογραφιών και του τέμπλου.

«Αποτελούσε μία βασική επιδίωξή μας από την πρώτη χρονιά που αναλάβαμε τη διοίκηση του δήμου Ζίτσας. Αισθανόμαστε διπλή ικανοποίηση, όταν βλέπουμε τις εργασίες να εξελίσσονται και όταν βλέπουμε στα πρόσωπα των κατοίκων του Ροδοτοπίου, ειδικά των μεγαλύτερων σε ηλικία, την δική τους ικανοποίηση και συγκίνηση, γιατί αποκαλύπτεται ξανά μπροστά τους ένα μνημείο, που είτε το είχαν ξεχάσει είτε δεν το είχαν γνωρίσει ποτέ στην πραγματική του μορφή», ανέφερε ο κ. Πλιάκος.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ