Αν ρωτήσεις τον μέσο πολίτη δεν ξέρει να σου πει με ακρίβεια τι εμπεριέχει η θεσμοθέτηση των «ανταποδοτικών τελών». Ξέρει όμως καλά ότι τα χρυσοπληρώνει μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Όπως συμβαίνει συχνά στο δημόσιο βίο και τα δημοτικά τέλη είναι τελικά κομμάτια μιας σιωπηρής συμφωνίας και συναίνεσης και όχι απλώς μία θεσμική κατοχύρωση της υποχρέωσης του δήμου να «ανταποδίδει» τις βασικές υπηρεσίες προς τους δημότες. 

Όταν ο κάτοικος της πόλης αντιλαμβάνεται έστω και με την εντύπωση και μόνο ότι η πόλη λειτουργεί σχετικά καλά, μειώνει και το ενδιαφέρον του για τα δημοτικά τέλη. Όταν νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά, αυξάνει το ενδιαφέρον του. Είναι μία λογική στάση γιατί ο καθένας έχει και πολλά ακόμα στο κεφάλι του.

Τα τελευταία χρόνια όμως, έχει ανέβει ψηλά στην ατζέντα το ζήτημα της διαχειριστικής επάρκειας των υπηρεσιών, με τους φιλελεύθερους να θέτουν θέμα για την ανεπάρκεια του κράτους ζητώντας να περάσουν δημόσιες υπηρεσίες σε ιδιώτες. Μάλιστα χωρίς βαθύτερες αναλύσεις, αναπτύσσεται και ένας λαϊκισμός του τύπου, «δώστα όλα στους ιδιώτες». Συχνά μάλιστα τα λένε και κάποιοι που επιδιώξουν να διορίσουν τα παιδιά τους στο Δημόσιο ή και οι ίδιοι αναζητούν μονίμως κρατικά συμβόλαια και θέσεις για να βιοποριστούν.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αυτό που κυρίως δεν λέγεται είναι ότι έχουν αλλάξει και οι συνθήκες ζωής. Το ζήτημα της ενεργειακής εξοικονόμησης και της πράσινης πολιτικής ανεβαίνει όλο και πιο πολύ. Επίσης η τεχνολογική πρόοδος δίνει διεξόδους που τις διαθέταμε παλιά. Τέτοιες συνδέσεις με το θέμα των ανταποδοτικών τελών διαβάσαμε και στην εισήγηση της Τ. Καλογιάννη.

Και πρέπει να μας βάζουν σε σκέψεις για το τι και πώς κάτι είναι «ανταποδοτικό» σήμερα. Είμαστε έτοιμοι ως πόλη σήμερα να την κάνουμε αυτή τη συζήτηση και να φύγουμε από την κόντρα του πώς γεμίζουν ή όχι τα δημοτικά ταμεία κάθε χρόνο.

Ανακαλύπτοντας τα βιβλία

Επειδή μεγάλωσα σε σπίτι χωρίς βιβλιοθήκη και τώρα στο δικό μου σπίτι δεν έχουμε άλλους τοίχους για νέα ράφια, έχω διανύσει όλη αυτή τη διαδρομή του να ανακαλύπτεις το βιβλίο και την ανάγνωση και να στήνεις μεθοδικά με τις δεκαετίες μία βιβλιοθήκη που να αποτελεί κομμάτι της ταυτότητάς σου. 

Μεγάλωσα όμως και σε ένα σπίτι που μας παρότρυνε να διαβάζουμε, σε ένα σπίτι αριστείας που θα έλεγαν και οι σημερινοί, νεόκοποι οπαδοί της «κανονικότητας». Και το συμπλήρωνε η προσπάθεια των σχολείων και των δασκάλων μας να μας δώσουν ερεθίσματα.

Κι όσοι μεγαλώσαμε και τη δεκαετία του ’80 ξέρουμε εκείνη την έκρηξη που συνέβη στα σχολεία όταν ανοίχτηκαν περισσότερο και έσπασε η οροφή του καθηλωτικού συντηρητισμού που είχε απομείνει από την εμφυλιοπολεμική πειθάρχηση. Οπότε και τα διαβάσματα έγιναν πιο πολύπλοκα, πιο «δύσκολα». 

Κι είχε και ένα νόημα η ανακάλυψη, να μάθεις να ψάχνεις και να ρωτάς. Θυμάμαι και τη Μαρία Λάζου στην παλιά παλιά «Δωδώνη» που με πήρε από το χέρι και μου έδωσε να διαβάσω Καζαντζάκη χωρίς να με ξέρει. Αυτό πίστευε ότι έπρεπε να κάνει μέσα από τη δουλειά της.

Σήμερα που οι εποχές έχουν τη δυνατότητα να είναι καλύτερες, μπορούμε να επιταχύνουμε περισσότερο και να είμαστε ακόμα πιο ανοιχτοί στις αναζητήσεις μας. Και οι νέοι θα μας ακολουθούν πάντα μέσα από τη δική τους ματιά και αναζήτηση.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr