Σε περίπου δέκα χρόνια από τώρα, θα είναι λίγο αστείο που κάποιος θα οδηγεί από την Αθήνα στο Καλπάκι σε έναν σύγχρονο οδικό άξονα, και θα μετά θα μπαίνει σε έναν μικρότερο δρόμο για ένα δεκάλεπτο για να περάσει τα σύνορα. Θα αναρωτιέται ο άνθρωπος τι κράτος είναι αυτό που κάνει… οικονομία στις διεθνείς εξόδους. Θα μπορούσε κάποιος άλλος να του απαντήσει ότι από το 2009 η Ελλάδα ήταν σε οικονομική κρίση επί πολλά χρόνια και ήταν λογικό να έχει περιορισμούς πόρων. Και αυτό θα είναι ένα σωστό και ηθικό επιχείρημα. Στην κρίση όλοι μας πρέπει να είμαστε και πιο ρεαλιστές και πιο υπομονετικοί.

Αναρωτιέσαι πάντως για γυρίσουμε στο παρόν, και κατά πόσο είμαστε σε κρίση ή έχουμε συναίσθηση του παρόντος. Δύο μέρες τώρα για παράδειγμα η χώρα έχει διχαστεί με κάτι ακατανόητες σε μεγάλο βαθμό πολιτικές πρωτοβουλίες και διάφορα κομματικά θέματα της κυβέρνησης για το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Πρώτο θέμα συζήτησης στις ανά την επικράτεια εκδηλώσεις για την κοπή πίτας χιλιάδων συλλόγων και οργανισμών, κάποιες εκ των οποίων μάθαμε ότι κοστίζουν και μερικές χιλιάδες ευρώ. Δέκα χρόνια σε κρίση, αλλά μια χαρά περνάει από ό,τι φαίνεται ένα μεγάλο μέρος της χώρας. Μπάλα και έξοδοι…

Αλλά ας κλείσουμε και αυτήν την παρένθεση κι ας συνεχίσουμε να κρατάμε την υπομονή μας. Τα Γιάννενα και η Ήπειρος χρειάζονται σύγχρονους οδικούς άξονες, όπως χρειάζονται και σιδηροδρομική σύνδεση. Όπως και τα Γιάννενα χρειάζονται και Τραμ. Και ας μην βγει πάλι κάποιος αρμόδιος και ειδικός και μας πει ότι όλα αυτά κοστίζουν και ότι είναι πολυτέλεια και να είμαστε ρεαλιστές κι άλλα τινά. Τα ξέρουμε όλα. Όπως ξέρουμε ότι και στα χρόνια της ευημερίας όταν η χώρα γέμιζε με στάδια και γήπεδα που στη συνέχεια ερήμωσαν και εγκαταλείφθηκαν αν και πληρώθηκαν πανάκριβα, στα χρόνια της ευημερίας που το ελληνικό κράτος εγκατάλειψε το κτίριο που στέγαζε ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμιά του, στα χρόνια της ευημερίας η μισή Ελλάδα είχε γίνει «επενδυτής στο Χρηματιστήριο», ναι, σε εκείνη την Ελλάδα που όλοι τη θυμόμαστε, στην Ήπειρο έφτιαξαν τα λιγότερα από όσα είχαν σχεδιαστεί και σε δρόμους και σε υποδομές και μόνο στα χαρτιά είχαν και τότε και τα τρένα και το τραμ και τα μεγάλα λιμάνια και τα μεγάλα αεροδρόμια. 

Ε, τώρα που ήρθαμε στα ίσια μας, ας κάτσουμε να οικοδομήσουμε σιγά σιγά ένα σοβαρό σχέδιο ανάπτυξης χωρίς κανένας να τρέχει να προλάβει τι είναι το καλύτερο «για το καλό μας».

Η γνώση ότι όλα πήγαν πολύ χάλια

Επειδή κανείς δεν θα κάτσει να μάσει το νου του, όπως λέμε στα χωριά μας, για να κάνει τη δουλειά του, βλέπουμε όλο αυτό το άπλωμα του δημόσιου λόγου και το ξεχείλωμα κάθε δημόσιας συζήτησης. Τα έχουμε πει και θα τα ξαναπούμε κι άλλες πολλές φορές γιατί τίποτα δεν φαίνεται να αλλάζει. Ο καθένας λέει ό,τι θέλει και την επόμενη στιγμή κάνει το ακριβώς ανάποδο. Και κάθε φορά νιώθει ότι είναι και δικαιωμένος.

Η ηθική επιταγή να ζεις όπως μιλάς και να μιλάς ανάλογα με το πώς ζεις, μοιάζει να έρχεται από μία εξωγήινη προέλευση σε τούτο τον πλανήτη που είναι η χώρα μας. Κι αν έχει μια κοινωνική εξήγηση είναι ότι ο κόσμος μας, αυτός ο ελληνικός του σήμερα, βασίζεται στην ατομική και μόνο επιτυχία, σε μία πολύ βαθιά εξατομικευμένη λογική για το καλό, το σωστό και το επιθυμητό. Το συλλογικό και το κοινωνικό είναι εξορισμένα.

Μόνο μία αίσθηση ότι κάτι κυοφορείται πολύ καιρό τώρα, κάτω από την επιφάνεια, μοιάζει να έχει ενδιαφέρον. Η αίσθηση ότι όλο και περισσότεροι νιώθουν ότι όλοι οι κύκλοι έχουν κλείσει και ότι δεν πήγε τίποτα καλά. Η γνώση ότι όλα πήγαν πολύ χάλια σε αυτόν τον τόπο, ίσως να είναι η αφετηρία να ξεκολλήσουμε. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr