Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα για να «τρέξει» η οικονομία της χώρας, αλλά και για να κινηθεί οτιδήποτε στη ζωή μας, από τον δήμο ως τις πρωτοβουλίες της γειτονιάς, είναι αυτή η σκοτεινή σκέψη, αυτό το στριφνό ερώτημα που έχει εγκαθιδρυθεί στο μυαλό μας για να μπαίνει μπροστά κάθε φορά που κάνουμε λόγο για ένα μεγάλο έργο ή ένα σχέδιο: «Ποιος θα ωφεληθεί;».

Δεν θεωρούμε αυτονόητο ότι το όφελος θα είναι το δημόσιο συμφέρον, το κοινό καλό, αλλά κάποιος με ιδιοτελές ενδιαφέρον. Και δεν έχουμε πάντα άδικο, μάλλον έχουμε δίκιο τις περισσότερες φορές. Γιατί η Ελλάδα είναι ιστορικά το κράτος που δίνει τον ορισμό στις πελατειακές σχέσεις και στις συγκρούσεις των ομάδων συμφερόντων. Δεν είναι η μόνη χώρα στον κόσμο, αντίθετα η σύγκρουση σκληρών συμφερόντων είναι το χαρακτηριστικό της παγκόσμιας αγοράς. Εδώ όμως έχει γίνει χρόνια παθογένεια η σχέση με την πολιτική και τη δημοκρατία.

Και το πρόβλημα δεν είναι τόσο μια εγκληματική υπόθεση. Δεν είναι οι δωροδοκίες ή τα σκάνδαλα. Αυτά είναι λιγότερα από όσα νομίζουμε και πολλά από αυτά στο τέλος αποκαλύπτονται από τη Δικαιοσύνη. Το πρόβλημα είναι ο εθισμός της σκέψης μας σε ένα κλειστό σύστημα μέσα στο οποίο έχει σημασία με το ποιον είσαι και για ποιον δουλεύεις και όχι η ίδια η δουλειά σου. Αυτός ο αυτοματισμός να σκέφτεσαι πάντα κάτι αρνητικό πίσω από κάθε ανακοίνωση ή εξαγγελία.

Πρόκειται στην ουσία για ένα υπόδειγμα κλειστής κοινωνίας που δεν παρουσιάζει ρήγματα παρά μόνο λόγω αντικειμενικών συνθηκών. Κι ευτυχώς αυτές οι συνθήκες πλέον υπάρχουν. Οι φορολογικοί έλεγχοι γίνονται όλο και πιο αυτόματοι, τα πολλά παράθυρα στο βόλεμα ημετέρων έκλεισαν με τους περιορισμούς που έθεσαν τα μνημόνια και σίγουρα είναι πολύ αυξημένος ο έλεγχος των κεφαλαίων που δίνονται μέσα από προγράμματα κλπ. Φυσικά, τον κόσμο τον διαφεντεύουν οι ισχυροί, αυτό δεν έχει αλλάξει μέσα στους αιώνες. Μπορεί όμως να αλλάξει αυτή η αίσθηση της ανωμαλίας, αυξάνοντας το πεδίο της κανονικότητας. Κι αυτή η λέξη μας θυμίζει κάτι, ας την αποδώσουμε στην κυβέρνηση που την είχε κάνει προεκλογικό σλόγκαν. Και ας την καλέσουμε να την υλοποιήσουμε, ανοίγοντας το δρόμο για μια ανοιχτή κοινωνία. Το έχουν δοκιμάσει και προηγούμενες κυβερνήσεις και είναι ένας ευγενικός στόχος για κάθε πολιτικό. Είθε να έχει και αποτέλεσμα. 

Θέλει πολλή δουλειά στις σκοτεινές γωνιές της πόλης

Η πόλη έχει και τις σκοτεινές της πλευρές. Ακάλυπτοι χώροι δίπλα μας γεμάτοι προφυλακτικά και μπουκάλια από αλκοόλ, σημάδια από νύχτες πολύ πιο έντονες από όσο νομίζουμε. Και δεν είναι και πρωτότυπο φυσικά, ούτε θέμα για να ανασύρουμε τις ηθικολογίες μας. Και χρήστες ναρκωτικών υπάρχουν που ψάχνουν μια γωνιά για χρήση σε ένα κτίριο που δεν χρησιμοποιείται και πορνεία και αλκοολισμός στα έσχατα όρια αντοχής του σώματος. Έτσι είναι οι πόλεις. Και το μικρότερο πρόβλημα είναι ίσως οι βρώμικες απόμερες γωνίες και χώροι.

Που όμως θα έπρεπε να μας κινητοποιούν και με έναν άλλο εναλλακτικό τρόπο. Όχι κουνώντας το δάχτυλο της ψευτοαξιοπρέπειας σε όσους «αμαρτάνουν» και βγαίνουν στο «περιθώριο», αλλά αναζητώντας τρόπους να έχουν την αξιοπρέπειά τους όλοι οι άνθρωποι. Κι αυτό είναι που θέλει πολλή δουλειά.

Θέλει πολλή δουλειά από την πόλη να βρεθεί δίπλα στον χρήστη. Θέλει πολλή δουλειά για να δώσει μια επιλογή ελευθερίας σε μία γυναίκα που είναι θύμα τεράστιων, διεθνών δικτύων εμπορίας ανθρώπων. Θέλει πολλή δουλειά να δίνεις επιλογές σε ανθρώπους που ίσως να νιώθουν ότι δεν τις έχουν.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr