Η σχέση των ταξιδιών με τη μετάδοση του κορωνοϊού έχει δύο όψεις. Η πρώτη είναι να δαιμονοποιήσεις το ταξίδι και να στιγματίσεις τους ταξιδιώτες. «Γιατί δεν κάθονταν σπίτι τους;» λένε πολλοί αυτές τις μέρες. Η άλλη είναι να κατανοήσεις ότι ο κόσμος μας σήμερα, η οικονομία, ο πολιτισμός, ο τρόπος ζωής μας είναι συνυφασμένος αδιάλυτα με το ταξίδι. Από τον εργάτη του πνεύματος ή των αγορών (ο μάνατζερ, ο πανεπιστημιακός, αλλά και ο τεχνίτης κ.α.) που ταξιδεύουν για το μεροκάματο μέχρι το δέμα που λαμβάνουμε με κάτι φτηνό που αγοράσαμε από ένα μακρινό εργοστάσιο της Κίνας ή της Μαλαισίας, όλος αυτός ο κόσμος των ταξιδιών  και των μεταφορών,  δεν είναι η παρά η ζωή μας σήμερα. 

Δεν ισχυρίζομαι κάτι πρωτότυπο, έχει γραφτεί εδώ και πολλά χρόνια και αναπαράγεται ξανά και σε αυτήν τη συγκυρία: Ζούμε μέσα στην παγκοσμιοποίηση, είμαστε μέρος της. Όλοι μας, ακόμα και αυτοί που της αντιτίθενται ιδεολογικά. Που σημαίνει ότι δεν μπορούμε να βρούμε κάποια ζώνη εξαίρεσης και να κρυφτούμε για να τη γλυτώσουμε, μόνο εμείς. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πάρουμε μέτρα, ότι δεν θα χρειαστεί να περιορίσουμε τα ταξίδια τώρα με τον νέο ιό, ή ότι δεν θα πρέπει να πάρουμε μέτρα ασφαλείας σε χώρες με κακό σύστημα υγείας. Προφανώς και θα πρέπει να πάρουμε μέτρα όπως κάναμε και παλιότερα με άλλες αφορμές.

Αυτό που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε όμως μέσα μας είναι ότι δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε κυνικά και με σκοπό μόνο την ατομική μας ασφάλεια και να νομίζουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Δεν θα πάνε καλά, αν ο καθένας μας σκέφτεται μόνο το τομάρι του. Κι αυτό γιατί αποδειγμένα, αρκεί μόνο ένας απλός ιός, ένα τίποτα μάζας, για να διαλύσει και θωρακίσει και σχέδια και πολιτικές προστασίας και ατομικές βεβαιότητες.

Κι εδώ είναι ένα από τα κλειδιά της παγκοσμιοποίησης. Μας επιτρέπει να κολυμπάμε ελεύθερα στη βούληση της ατομικής μας ελευθερίας, αλλά μας μετατρέπει και σε απλά υποσωματίδια ενός τεράστιου οργανισμού, της παγκόσμιας κοινότητας στην οποία κυριαρχεί μία πολύ σκληρή αντίληψη για την οικονομία, η οποία και λειτουργεί δεσμευτικά για όλους. 

Το ενδιαφέρον που έχουν αυτές οι εξάρσεις των  παγκόσμιων ιώσεων είναι ότι δοκιμάζουν τις δυνατότητες του ατομικού μας σύμπαντος και ορίζουν πλαίσια στα οποία αποκαλύπτεται η αδυναμία μας τελικά να ορίσουμε εμείς μόνοι μας και τον χώρο της ελευθερίας μας. Υπό κάποια έννοια ο ιός είναι σοφός, αλλά μάλλον δεν έχουμε και πολλή όρεξη να το συζητήσουμε. 

Homeland: Στο σκοτάδι ενός κόσμου που δεν αντέχεται

Στον 8ο κύκλο του Homeland που παίζεται κάθε Δευτέρα στο FOX, το διακύβευμα είναι μία συμφωνία των ΗΠΑ με τους Ταλιμπάν ώστε να επέλθει ειρήνη που θα βοηθήσει όλες τις πλευρές να προχωρήσουν αφού κανείς δεν πρόκειται να νικήσει οριστικά. Δεν θα αποκαλύψω προφανώς τι έχει γίνει στα πρώτα τέσσερα επεισόδια, γράφω όμως για να αποθεώσω μία τηλεοπτική σειρά που επί μία δεκαετία σχεδόν περιγράφει με συναρπαστικό ενίοτε τρόπο το σοκ από την 11η Σεπτέμβρη στην αμερικάνικη κοινωνία και το πολιτικό πλαίσιο που έχει μεταβάλλει για πάντα το περιεχόμενο της δημοκρατίας όπως την ξέραμε σε όλον τον κόσμο.

Μπορεί σε αυτόν τον νέο και τελευταίο κύκλο όλα να μοιάζουν λίγο ή πολύ οικεία και να έχουμε εξοικειωθεί με ήρωες όπως η Κάρι και ο Σολ σε βαθμό που να μην προκαλούνται και πολλές εκπλήξεις, δεν μπορούμε όμως να μην επιβραβεύσουμε τους παραγωγούς μίας σειράς που τολμά να λέει στο πιο μεγάλο κοινό του πλανήτη ότι η δημοκρατία πονά και ότι οι «θεραπείες» της εξουσίας δεν οδηγούν σε λύσεις, αλλά σε επιδείνωση. 

Μπορεί κάποιος να αντιτείνει ότι τίποτα νέο δεν υπάρχει σε αυτά, όμως αφενός έχει μεγάλη σημασία να λέγονται μέσα από στο σύμπαν του θεάματος και της μαζικής κουλτούρας και αφετέρου μόνο η δραματοποίηση της πραγματικότητας μπορεί να την κάνει πιο ανεκτική, πιο υποφερτή σήμερα. 

Ζούμε μέσα στις αντιφάσεις μας όπως η ηρωίδα μας και προσπαθούμε να βρούμε ένα φως εκεί που το σκότος του πολέμου, της εξουσίας και της κάθε λογής βίας προσπαθούν να το αποσβήσουν. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr