Η επόμενη ημέρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας είναι ίσως το μεγαλύτερο ζήτημα των καιρών μας αν βάλεις για λίγο στην άκρη το έτσι και αλλιώς δυσβάστακτο και δραματικά επιτακτικό θέμα της αντιμετώπισης της πανδημίας.

Ήδη έχουν ξεκινήσει κάποιες συζητήσεις κι έχουν κιόλας καθυστερήσει, γιατί μόλις αρχίσεις να εξετάζεις τις συνθήκες που θα κληθούν οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν μόλις ανοίξουν, καταλαβαίνεις και τις δυσκολίες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι προφανές ότι θα το έχουν όσοι είναι επί πολλούς μήνες κλειστοί. Ο τουρισμός, το εμπόριο, η εστίαση είναι τέτοιοι κλάδοι και μιλάμε ειδικά για την Ελλάδα, για την πλειοψηφία των δυνάμεων της αγοράς.

Ένα βασικό πρόβλημα θα είναι το πώς θα διαχειριστούν τα βάρη που έχουν συσσωρευτεί. Δόσεις δανείων, λογαριασμοί, χρέη, είναι τέτοια βάρη. 

Μετά είναι οι άμεσες ανάγκες, από τις επιδιορθώσεις και τις εργασίες ως τις προμήθειες για πρώτες ύλες. Προς αυτήν την κατεύθυνση, χρήσιμες είναι οι χτεσινές ανακοινώσεις της κυβέρνησης για ενίσχυση στην εστίαση.

Επίσης, είναι άγνωστο ακόμα πώς θα λειτουργήσει η αγορά εργασίας που ναι μεν θα ζητά απασχόληση, αλλά από την άλλη θα πρέπει να ληφθούν γρήγορες αποφάσεις σε κλάδους που επείγονται, θα προκύψουν ίσως ελλείψεις στην εκπαίδευση και σε εξειδικευμένο προσωπικό κλπ.

Ένα κομμάτι της αγοράς πάντως συνέχισε να δουλεύει όλο το διάστημα, κυρίως στις υπηρεσίες, την τεχνολογία κλπ και αναμένεται να βρεθεί κι αυτό σε ένα νέο πλαίσιο μετά την πανδημία, με καλύτερους όρους ίσως, αλλά και μπροστά σε νέες ανάγκες που θα δημιουργεί η νέα κατάσταση. Θα χρειαστούν ίσως κι εκεί ειδικές παρεμβάσεις.

Το ερώτημα όμως αν η ανάπτυξη θα είναι δυναμική με το πού θα ανοίξει και η αγορά, προς το παρόν δεν μπορεί να απαντηθεί. Όλοι θα το ήθελαν, αλλά η πραγματικότητα θα δείξει. Και μία δυσκολία που θα κληθούμε ίσως να αντιμετωπίσουμε είναι να σέρνεται για καιρό ακόμα η οικονομία με εσωτερικές ανισότητες και διαφορετικές ταχύτητες. 

Γράφοντας ό,τι γνωρίζεις και όχι ό,τι φαντάζεσαι

Πριν από αιώνες, ρεπόρτερ μμε της Αθήνας, παίρνει τηλέφωνο και ρωτάει, χωρίς να έχουμε καν γνωριμία, τι ξέρω για ένα μεγάλο τότε γεγονός στην πόλη. Λέω "όχι", γιατί δεν μιλώ σε αγνώστους και σε μμε που δεν έχουν ανταποκριτές συνειδητά για να μειώνουν το κόστος. 

Η νέα ερώτηση, καπάκι με εξέπληξε: "Λέτε ότι δεν ξέρετε κάτι για το γεγονός που είναι σε εξέλιξη;". Ξαναείπα "όχι" και έκλεισα το τηλέφωνο, γιατί αυτό που ήθελε στην ουσία ο συνάδελφος ήταν να επιβεβαιώσει το γεγονός που δεν του επιβεβαίωνε κάποιος φορέας, ενώ το γνωρίζαμε όσοι ζούσαμε στην πόλη. Μετά θα έγραφε τη δική του ονειροφαντασία. 

Πέρασαν τα χρόνια κι αυτό που βλέπουμε πια σε ένα μεγάλο μέρος των μμε της Αθήνας ως κοινωνικό ρεπορτάζ είναι αφηγήσεις θεμάτων που δεν τις γνωρίζουν καλά όσοι τις αφηγούνται ή και μεταφορές δικογραφιών συχνά αυτούσιες. Είμαστε δηλαδή πολύ πιο πίσω και από το παλιό αστυνομικό ή κοινωνικό ρεπορτάζ που είχε μεν πολλά στερεότυπα και κλισέ, αλλά στηριζόταν σε γεγονότα.

Και θέλει πολλή δουλειά για να ξαναδούμε μια δημοσιογραφία που να στηρίζεται στα γεγονότα και στις ερμηνείες που προκύπτουν από βαθιά γνώση της πραγματικότητας.