Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πολυβραβευμένος, αναγνωρισμένος διεθνώς, με ενεργή παρουσία στα δρώμενα της χώρας μας.

Ο Βασίλης Βασιλικός γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1934 στη συνοικία των Ποταμουδίων Καβάλας. Οι γονείς του κατάγονταν από τη Θάσο. Πατέρας του ήταν ο δικηγόρος Νικόλαος Βασιλικός, που πολιτεύθηκε και εξελέγη βουλευτής Καβάλας το 1936 και μητέρα του η Καίτη Βασιλικού. Αποφοίτησε από το Λύκειο Καρυωτάκη στην Καβάλα, τη Σχολή Βαλαγιάννη (Θεσσαλονίκη) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια. Στη συνέχεια σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και σκηνοθεσία τηλεόρασης στη δραματική σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ (Drama School – SRT) στο Νιού Χέιβεν του Κονέκτικατ (ΗΠΑ). Από το 1967 μέχρι το 1994 έζησε και εργάστηκε στο εξωτερικό (Ιταλία, Γαλλία, Νέα Υόρκη, τα πρώτα επτά χρόνια εξόριστος από τη χούντα), με ένα τριετές διάλειμμα (1981-1984), κατά το οποίο ανέλαβε καθήκοντα αναπληρωτή γενικού διευθυντή της ΕΡΤ. Εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής (Dr.) σεναρίων, εισηγητής σεναρίων στην Arte (1990-1993), δημοσιογράφος και συγγραφέας. Συνεργάστηκε με τον Νίκο Κούνδουρο και διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO. Ο Βασιλικός τοποθετήθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας της εκλογικής συνεργασίας Πράσινοι-Δημοκρατική Αριστερά στις βουλευτικές εκλογές του 2015, καθώς και στις βουλευτικές εκλογές του 2019, με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με τον οποίο και εξελέγη.

Ο Βασιλικός έγραψε μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, θεατρικά έργα και ποίηση. Από τα πεζογραφικά έργα του γνωστότερα είναι: Η Μυθολογία της Αμερικής, Το ψαροντούφεκο, Θύματα ειρήνης, Οι φωτογραφίες, Ζ, Ο Ιατροδικαστής, Ο Θάνατος του Αμερικάνου. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 33 γλώσσες ανά τον κόσμο, καθώς και στη γραφή Μπράιγ.

Το μυθιστόρημά του Ζ μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά.

Στις διακρίσεις του ξεχωρίζουν:

Μέλος του Διεθνούς Κοινοβουλίου των Συγγραφέων με έδρα το Στρασβούργο

Μέλος του Δ.Σ. των Γάλλων συγγραφέων (Maison des Ecrivains) Γαλλία, (1990-1993)

Βραβεία των 12 (1954, 1962)

Κρατικό βραβείο διηγήματος (1980) – Δεν το αποδέχθηκε

Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (1 Δεκεμβρίου 2017).

Πληροφορούμενη τον θάνατο του Βασίλη Βασιλικού η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

Με οδύνη πληροφορήθηκα τον θάνατο του σπουδαίου συγγραφέα και αγαπητού φίλου Βασίλη Bασιλικού. Κοσμοπολίτης, με κοινωνική συνείδηση και ενεργό δράση στην πολιτική ζωή του τόπου, έγραψε μυθιστορήματα στα οποία καθρεφτίστηκε η μεταπολεμική ελληνική περιπέτεια. Ανάμεσά τους το «Ζ», που έγινε παγκόσμια κινηματογραφική επιτυχία από τον Κώστα Γαβρά. Δεινός αφηγητής, τεχνίτης της ελληνικής γλώσσας, προσέγγιζε την ελληνική κοινωνία με δημοσιογραφική οξυδέρκεια, διεισδύοντας στις πολιτικές καταστάσεις, αναλύοντας, με δεινότητα τα κοινωνικά προβλήματα, με αποτέλεσμα τα βιβλία του να χρησιμεύουν εσαεί ως μαρτυρίες εποχών πολιτικής ανωμαλίας.

Η είσοδος του στα γράμματα με την πολύτιμη Τριλογία του, «Το φύλλο», «Το πηγάδι», «Τ´ αγγέλιασμα», αποτέλεσε το δικαίωμα του να πολιτογραφηθεί στων ιδεών την πόλη. Έδειξε αξιοζήλευτη στοχαστικότατα στην διαμόρφωση του χαρακτήρα των ηρώων του, κρατώντας «νυστέρι» στους κοινωνικούς λόγους που τους διαμόρφωσαν. Πολιτικός, κατά βάση, συγγραφέας, υπηρέτησε με την τέχνη του τα πιστεύω του, για τα οποία στρατεύτηκε, έχοντας και αξιοσημείωτη πολιτική δράση.

Η απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στα ελληνικά γράμματα. Τα βιβλία του θα βρίσκουν πάντα αναγνώστες και πολλά από αυτά θα διαβάζονται ως τεκμήρια της νεοελληνικής ιστορίας.

Έζησε μία ελεύθερη και πλούσια ζωή σε εμπειρίες, που του έδωσαν έμπνευση κάνοντας τον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του καιρού μας. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στη Βάσω Παπαντωνίου, στην Ευρυδίκη και σε εκείνους που τον αγάπησαν.

Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνος Τασούλας, προέβη στην ακόλουθη δήλωση για την εκδημία του συγγραφέα και πρώην βουλευτή Επικρατείας, Βασίλη Βασιλικού:

«Με θλίψη πληροφορήθηκα τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα και βουλευτή Επικρατείας από το 2019 έως το 2023, Βασίλη Βασιλικού.

Ο Βασίλης Βασιλικός αποτέλεσε έναν από τους γνωστότερους Έλληνες συγγραφείς παγκοσμίως, καθώς σύμφωνα με τα δεδομένα της UNESCO, είναι ένας από τους 10 πιο μεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς, με τα βιβλία του να έχουν εκδοθεί σε 33 γλώσσες ανά τον κόσμο, καθώς και στη γραφή Μπράιγ. Στο πλούσιο και πολυποίκιλο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται: μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, θεατρικά έργα και ποίηση, ενώ υπήρξε επίσης μεταφραστής σημαντικών συγγραφέων.

Από τα κορυφαία έργα του θεωρείται στο «Ζ», το οποίο έγινε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά προκαλώντας παγκόσμια συγκίνηση.

Εκτός από το σπουδαίο έργο του στον πολιτισμό, ο Βασίλης Βασιλικός ξεχώρισε και για την ενασχόλησή με τα κοινά. Στις εκλογές του 2019 ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ την περίοδο 2019-2023, συνέβαλε αποφασιστικά στις προσπάθειες της Βουλής των Ελλήνων για την αναβάθμιση του πολιτισμού στη χώρα μας.

Ο πολιτισμός αποτέλεσε και το επίκεντρο του έργου του την τριετία 1981-1984 ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής της ΕΡΤ αλλά και ως πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO την περίοδο 1996-2004.

Ήταν μέχρι σήμερα αντιπρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματος της Ε.Σ.Η.Ε.Α.

Στη σύζυγο του σπουδαίου αυτού ανθρώπου διάσημη υψίφωνο, Βάσω Παπαντωνίου και την κόρη του θα ήθελα να εκφράσω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου».