Μία διαφορετική ημέρα, σίγουρα περισσότερο δύσκολη από την προηγούμενη, ξημέρωσε χθες για ένα από τα σπουδαιότερα στοιχήματα του τεχνικού κόσμου της χώρας. Η υπογραφή της σύμβασης για την έναρξη κατασκευής της β’ φάσης του έργου αναστήλωσης της γέφυρας Πλάκας το απόγευμα της Τρίτης, εμπεριείχε πολλούς συμβολισμούς, όχι όμως και τον σπουδαιότερο. 

Και αυτός θα έπρεπε να είναι δίχως άλλο, η υπογραφή της σύμβασης ή έστω μία αναμνηστική φωτογραφία με φόντο το κατεστραμμένο γεφύρι. Αντιθέτως, αυτό που επιλέχθηκε από τους συναρμόδιους φορείς, το υπουργείο Υποδομών – Μεταφορών και Δικτύων και τον δήμο Βορείων Τζουμέρκων ήταν μία εκδήλωση σε γειτονικό ξενοδοχείο. Ανεξάρτητα από τους συμβολισμούς όμως και τις επιδιώξεις, πολιτικές και προσωπικές, που είναι προφανές, ότι υπηρετούνται από διάφορες λογικές από την ημέρα κατάρρευσης του γεφυριού, η χθεσινή ήταν μία ιδιαίτερη ημέρα, γιατί ξεκίνησαν οι εργασίες της β’ φάσης του έργου.

Η ανάδοχος εταιρεία Νηρίκος που θεωρείται, όπως επισημάνθηκε και στην εκδήλωση της Τρίτης μία από τις κορυφαίες στο χώρο, με τεράστια εμπειρία, αλλά και ευαισθησία προσέγγισης σε ένα τέτοιο έργο, έχει μεταφέρει τις τελευταίες ημέρες αρκετά μηχανήματα και έχει στη διάθεσή της ένα χρονικό διάστημα περίπου 20-30 ημερών, ώστε να πραγματοποιήσει τις πρώτες εργασίες. Όλα βέβαια θα εξαρτηθούν από τις διαθέσεις του καιρού και συνακόλουθα και του Αράχθου, και το πόσο νερό θα «κατεβάσει» αυτή την περίοδο, μέχρι να μπούμε στο χειμώνα.

Ουσιαστικά πάντως, όπως επισημάνθηκε στην εκδήλωση της Τρίτης, η εμπλοκή με το Ελεγκτικό Συνέδριο που επέφερε και την καθυστέρηση των δύο περίπου μηνών για την υπογραφή της σύμβασης, οδηγεί σε ένα πρακτικό αποτέλεσμα. Οι εργασίες που ξεκινούν τώρα θα γίνουν σε μία Β1 φάση και οι εργασίες από την άνοιξη του 2019 θα αποτελέσουν τη Β2 φάση που θα είναι και το κύριο μέρος των εργασιών.

Η (δια)σύνδεση με την πολιτική

Πολλά ερωτήματα προκάλεσε βέβαια η επιλογή που έγινε από την πολιτική ηγεσία, ώστε να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση αυτή τη δεδομένη χρονική στιγμή, στην έναρξη μίας διαδικασίας και όχι στην ολοκλήρωση ενός έργου. Εξηγήσεις και ερμηνείες βέβαια δε δόθηκαν για την επιλογή της χρονικής στιγμής, αφήνοντας σε καθέναν να κάνει τους δικούς του συνειρμούς… Ο υπουργός Υποδομών πάντως Χρ. Σπίρτζης επιχείρησε, όπως και στο παρελθόν να συνδέσει την πορεία του έργου με την πορεία της ανάταξης της χώρας, συνδέοντας την κατάρρευση του γεφυριού με την πρώτη θητεία της κυβέρνησης Τσίπρα στις αρχές του 2015.

«Είναι μία μέρα που συμβολίζει ότι η ενότητα των υγιών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας μπορούν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να ανατάξουν και τη χώρα και την καταστροφή που έγινε τα προηγούμενα χρόνια. Να σταθούμε στα δικά μας πόδια και επομένως να ξαναστήσουμε τα γεφύρια και την πολιτιστική μας κληρονομιά, που είχαν εγκαταλειφθεί, που είχαν πέσει», ανέφερε αρχικά για να ανακοινώσει δια μικροφώνου, ότι η επόμενη γέφυρα στην οποία θα γίνουν εργασίες, είναι η γέφυρα Κοράκου. Ο γεν. Γραμματέας Υποδομών Γ. Δέδες στο σύντομο χαιρετισμό του έκανε λόγο για ένα πρωτοποριακό εγχείρημα σε παγκόσμια κλίμακα, μία τεράστια πρόκληση, όπως είπε για τον τεχνικό κόσμο της χώρας.

Η νέα και η πρώην

Παρούσες στην Πλάκα η νυν και η πρώην υπ. Πολιτισμού η κα Ζορμπά και η προκάτοχός της κα Κονιόρδου, με την πρώτη να κάνει λόγο για ένα έργο, η υλοποίηση του οποίου θα συνιστά μία νέα μαρτυρία και μία νέα ταυτότητα με αναφορές στο σήμερα, στην εποχή της εξέλιξης και της καινοτομίας, που στηρίχθηκε όμως στη γνώση που αποκτήθηκε από τα παλιό, κατεστραμμένο γεφύρι. Ως ένα σύμβολο της σχέσης ανθρώπου – φύσης, χαρακτήρισε το γεφύρι της Πλάκας η κα Κονιόρδου, που έζησε από κοντά όλες εκείνες τις μαραθώνιες συνεδριάσεις της Επιστημονικής Επιτροπής, μέχρι να μπει το νερό στο αυλάκι…

Η υπ. Προστασίας του Πολίτη Όλγα Γεροβασίλη αναφέρθηκε από την πλευρά της στο μήνυμα της συνεργασίας και του θετικού αποτελέσματος, το οποίο προέκυψε από τη διαδικασία μέχρι σήμερα.

Την ικανοποίησή τους εξέφρασαν ακόμη, ο δήμαρχος Βορ. Τζουμέρκων Γ. Σεντελές και ο πρόεδρος του ΤΕΕ Ηπείρου Γ. Λυκοτραφίτης.

Η ανησυχία των μηχανικών

Η χαρά και η συγκίνηση ήταν τα κύρια συναισθήματα στην εκδήλωση, πλην όμως οι εκπρόσωποι του τεχνικού κόσμου που ασχολήθηκαν με την αναστήλωση από την αρχή, δεν έκρυψαν την αγωνία και ανησυχία τους για την πορεία του έργου. Ο πρύτανης του ΕΜΠ Ι. Γκόλιας (φωτ. αριστερά) χαρακτήρισε την αναστήλωση, «επιστημονική πρόκληση» για το Πολυτεχνείο, το οποίο θα κινηθεί στην πορεία, για να το κατοχυρώσει επιστημονικά ως ένα μεγάλης εμβέλειας έργο.

Με περισσότερα στοιχεία σκεπτικισμού ήταν η προσέγγιση του Δημ. Καλιαμπάκου, Κοσμήτορα του ΕΜΠ και αντιπροέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής.

«Δε φτιάχνουμε ένα νέο γεφύρι ή ένα γεφύρι που μοιάζει σε αυτό που ήταν. Φτιάχνουμε το ίδιο το γεφύρι του Μπέκα. Όταν θα το ξεκαλουπώνουμε, όσοι έχουμε ανακατευτεί με την αναστήλωση, θα τρέμει το φυλλοκάρδι μας», ανέφερε με έμφαση.

Αναγνώριση και έπαινοι

Για να φτάσει το έργο της αναστήλωσης της γέφυρας Πλάκας στην έναρξη της β’ φάσης των εργασιών, χρειάστηκε να ομονοήσουν πολλοί διαφορετικοί φορείς και πολλές υπηρεσίες μεταξύ τους. 

Όμως, πίσω από τις υπηρεσίες και τους φορείς βρίσκονται άνθρωποι, που εργάστηκαν μεθοδικά, ατελείωτες ώρες, ώστε να ολοκληρωθεί δύσκολη πρώτη φάση των εργασιών στερέωσης των βάθρων και οι τεχνικές μελέτες. Τέσσερις τέτοιοι άνθρωποι παρέλαβαν τιμητικές πλακέτες από το υπ. Υποδομών για την προσφορά τους μέχρι σήμερα.

Πρώτος, ο Γ. Σμύρης (κάτω), ο «καθηγητής – καταδρομέας», όπως τον αποκάλεσε ο Γ. Δέδες, που δήλωσε ως «ο ευτυχέστερος άνθρωπος στον κόσμο». Στην προσφορά του στάθηκε και ο κ. Σπίρτζης, προετοιμάζοντας τον κ. Σμύρη και τους συνεργάτες του για την αναστήλωση της γέφυρας Κοράκου.

Ακολούθησε ο Παναγ. Πλαϊνης που συνέταξε τα τεύχη δημοπράτησης και ανέλαβε την τεχνική αποτύπωση των μελετών.

«Ο Μπέκας δούλευε τότε με άνεση. Δεν τον… περίμενε στη γωνία ο Εισαγγελέας ή το Ελεγκτικό Συνέδριο. Μπορούσε αν κάτι δεν του έβγαινε να το αλλάξει επιτόπου. Το γεφύρι είναι ένα μνημείο της λαϊκής αρχιτεκτονικής και κάποια πράγματα θα πρέπει να τα βλέπουμε πιο απλά για να προχωράμε σε περισσότερα έργα», τόνισε.

Η γενική διευθύντρια του υπ. Πολιτισμού Αμαλία Ανδρουλιδάκη στάθηκε στην αρχική απόφαση και επιμονή όλων, να διατηρηθούν τα χαρακτηριστικά της αυθεντικότητας του γεφυριού, ενώ έκανε ιδιαίτερη μνεία στην συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Γ. Σμύρη.

«Αν δεν υπήρχε η Περιφέρεια και ο Γ. Σμύρης για τις πρόδρομες εργασίες, θα έπρεπε να περιμένουμε άλλα δύο χρόνια για αυτή τη στιγμή», σημείωσε.

Τέλος, ο Δημ. Τασιόπουλος (δεξιά), διευθυντής της Διεύθυνσης Οδικών Υποδομών του υπ. Υποδομών αναφέρθηκε στο αρχικό «σοκ και δέος» των υπηρεσιών, όταν αντιλήφθηκαν, ότι είχαν να κάνουν με ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, κάτι όμως που δεν αντιλήφθηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο, όπου υπήρξε η εμπλοκή και η καθυστέρηση των δύο περίπου μηνών.

«Πιστεύουμε, ότι ο Άραχθος θα μας βοηθήσει να τον στολίσουμε με το γεφύρι του. Είμαστε όλοι Τζουμερκιώτες», είπε για να χειροκροτηθεί θερμά από τους παριστάμενους και να ακολουθήσει η υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο.

Οι καταστροφές και οι χοροί

• Η κατάρρευση του γεφυριού της Πλάκας ήταν η πρώτη φυσική καταστροφή, που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση Τσίπρα, είπε ο Χρ. Σπίρτζης για να προσθέσει: «Μετά μου έγινε συνήθεια…».

• «Έχω τόση χαρά, που αν δε σας ντρεπόμουνα, θα άρχιζα να χορεύω. Αλλά όταν αναστηλωθεί το γεφύρι, θα το κάνουμε όλοι μαζί και ο Μπέκας από κάπου εκεί ψηλά θα μας βλέπει και θα χαίρεται», έκλεισε την σύντομη ομιλία της η πρώην υπ. Πολιτισμού Λ. Κονιόρδου.

• Ο κ. Τασιόπουλος είπε, ότι αντίστοιχο έργο σε παγκόσμιο επίπεδο δεν υπάρχει και μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη γέφυρα στο Μόσταρ της Βοσνίας, όπου το άνοιγμα του τόξου όμως είναι 20μ. και όχι 40μ. όπως της Πλάκας. «Το έργο αυτό το έκανε μία τεχνική εταιρεία τουρκικών συμφερόντων. Επειδή κάποιοι στην Ελλάδα δεν μπορούσαν να κατανοήσουν το ειδικό έργο και τον κατεπείγοντα χαρακτήρα του (σ.σ εννοεί το Ελεγκτικό Συνέδριο) λίγο έλειψε να κάνουμε ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό. Και τότε θα είχαμε το εξής παράδοξο. Να έχει φτιαχτεί το γεφύρι επί τουρκοκρατίας από τον Μπέκα και μετά από 150 χρόνια, στην ελεύθερη Ελλάδα, να το αναστηλώνει μία τουρκική εταιρεία»!

• Παρών στην Πλάκα, όχι όμως και στο κύριο μέρος της εκδήλωσης, ο Αλ. Καχριμάνης, που αφού συνομίλησε με τους παρευρισκόμενους, αναχώρησε για τη Φιλιππιάδα, όπου πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη για την εξάπλωση της «πανώλης των χοίρων», που έχει προκαλέσει συναγερμό στις κτηνιατρικές υπηρεσίες της χώρας.