Σε δύο επίπεδα καταγράφονται οι αντιδράσεις μία ημέρα μετά την ανακοίνωση της περίφημης συμφωνίας μεταξύ κράτους και εκκλησίας από τον Πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα και τον Αρχιεπίσκοπο κ.κ. Ιερώνυμο αντίστοιχα.
Από τη μία καταγράφονται θετικές προσεγγίσεις για την κοινή διάθεση των δύο πλευρών να αντιμετωπιστούν στην πράξη ζητήματα που αποτελούν μέχρι και σήμερα εστία σύγκρουσης.
Η προσέγγιση αυτή έχει θετικό πρόσημο και σε κοινωνικό επίπεδο, σε μία περίοδο διαφόρων εντάσεων, όπου δεν υπάρχει η πολυτέλεια για νέες κοινωνικές συγκρούσεις, με άξονα μάλιστα τις διαφορές κράτους και εκκλησίας.
Από την άλλη όμως από την πρώτη στιγμή καταγράφηκαν αρνητικές προσεγγίσεις με αφορμή κυρίως την συμφωνία ότι στο εξής οι κληρικοί δεν θα νοούνται ως δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά θα συνεχίσουν να πληρώνονται από το κράτος μέσω επιδότησης.
Οι κληρικοί μέσω του Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος εξέφρασαν από την πρώτη στιγμή την αντίθεσή τους, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος σε χθεσινές του δηλώσεις επιχειρώντας να κατευνάσει τις αντιδράσεις αυτές τόνισε πως είναι άλλο η συμφωνία και άλλο η πρόθεση για αυτήν.
«Χθες, έγινε μια ανακοίνωση ότι έχουμε μια πρόθεση, καλή διάθεση, ο χώρος της Εκκλησίας με την Πολιτεία να βρούμε λύση σε προβλήματα που χρονίζουν σχεδόν έναν αιώνα. Όλοι τα αντιπαρερχόμεθα και τα συναντάμε μπροστά κάθε ημέρα. Αυτό θέλουμε να κάνουμε, να συμφωνήσουμε. Θα ακολουθηθεί μια διαδικασία. Το πρώτο ήταν η ανακοίνωση. Αυτή μεταφέρθηκε στη Σύνοδο. Το εγκρίνουμε. Από εδώ και πέρα έχουμε να κάνουμε ένα μεγάλο αγώνα» ανέφερε ο αρχιεπίσκοπος.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Τζανακόπουλος από την άλλη επιχειρώντας να κεφαλαιοποιήσει για την κυβέρνηση το συγκεκριμένο σημείο της συμφωνίας υποστήριξε χθες πως το συγκεκριμένο κεφάλαιο ανοίγει το δρόμο για 10.000 προσλήψεις στο δημόσιο!
Από τους πλέον έμπειρους γνώστες στα εκκλησιαστικά δρώμενα, ο επί σειρά ετών σχολικός σύμβουλος Θεολόγων Τριαντάφυλλος Σιούλης σχολίασε το πλαίσιο της συμφωνίας επισημαίνοντας ότι υπάρχουν σημεία που μπορούν να χαρακτηριστούν «παγίδες».
«Διαχρονικά και η εκκλησία και η πολιτεία εκμεταλλεύονταν προς διάφορες κατευθύνσεις για πολιτικάντικους λόγους τις διαφορές που υπήρχαν και γι’ αυτό ποτέ δεν υπήρξε καθαρή ατζέντα. Η χθεσινή συμφωνία και το ταϊμινγκ πριν τις εκλογές, θυμίζει αυτή την κατάσταση. Θεωρώ ότι περισσότερο συνδέθηκε με την ιδεολογικοποίηση ότι 10.000 ιερείς δεν θα είναι πλέον δημόσιοι υπάλληλοι και λιγότερο με όλα τα υπόλοιπα ζητήματα όπως για το αν θα μπορεί πράγματι η Εκκλησία να απελευθερωθεί διοικητικά και οικονομικά για το ποιμαντικό της έργο.
Στο ζήτημα πάντως υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις και παγίδες, γιατί δεν ακούσαμε τίποτε για το συνταξιοδοτικό και το ασφαλιστικό των κληρικών», σημείωσε ο κ. Σιούλης.
Περί «ουδετερότητας»
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης περί της ιστορικότητας ή μη της συγκεκριμένης συμφωνίας, τόνισε πως αυτό δεν εξαρτάται από το εάν οι ιερείς θα πάψουν να νοούνται ως δημόσιοι υπάλληλοι.
«Υπάρχει η αναφορά στη θρησκευτική ουδετερότητα που δημιουργεί προβληματισμό, γιατί μετά από χρόνια σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία που ήταν η πρώτη διδάξασα της ουδετερότητας, τα θρησκευτικά στην εκπαίδευση κερδίζουν συνεχώς έδαφος, γιατί οι συνθήκες στην Ευρώπη μεταβάλλονται ραγδαία, λόγω της αύξησης του πληθυσμού των μουσουλμάνων. Το ίδιο γίνεται στην Αγγλία, τη Σουηδία, τη Γερμανία και αλλού και δεν νομίζω ότι το πρόβλημα ήταν και είναι το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο όπου οι ρόλοι κράτους και εκκλησίας ήταν διακριτοί. Το πρόβλημα είχε να κάνει με τη διαχρονική προσπάθεια υπέρβασης των ορίων της πολιτείας που ήθελε να χειραγωγεί πάντα τα εκκλησιαστικά πράγματα», κατέληξε ο κ. Σιούλης.
• Τι περιλαμβάνει η πρόταση συμφωνίας
Η πρόταση που θα πάρει τη μορφή νομοθετικής ρύθμισης είναι:
– Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι μέχρι το 1939 οπότε εκδόθηκε ο αναγκαστικός νόμος 1731/1939 απέκτησε εκκλησιαστική περιουσία έναντι ανταλλάγματος που υπολείπεται της αξίας της.
– Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι ανέλαβε τη μισθοδοσία του κλήρου, ως με ευρεία έννοια, αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία που απέκτησε.
– Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία αναγνωρίζουν ότι οι κληρικοί δεν θα νοούνται στο εξής ως δημόσιοι υπάλληλοι και ως εκ τούτου διαγράφονται από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών.
– Το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται ότι θα καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία με μορφή επιδότησης ποσό αντίστοιχο με το σημερινό κόστος μισθοδοσίας των εν ενεργεία ιερέων, το οποίο θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις μισθολογικές μεταβολές του Ελληνικού Δημοσίου. – Η Εκκλησία αναγνωρίζει ότι μετά τη Συμφωνία αυτή παραιτείται έναντι κάθε άλλης αξίωσης για την εν λόγω εκκλησιαστική περιουσία.
– Η ετήσια επιδότηση θα καταβάλλεται σε ειδικό ταμείο της Εκκλησίας και προορίζεται αποκλειστικά για τη μισθοδοσία των κληρικών, με αποκλειστική ευθύνη της Εκκλησίας της Ελλάδος και σχετική εποπτεία των αρμόδιων ελεγκτικών κρατικών αρχών.
– Με τη Συμφωνία διασφαλίζεται ο σημερινός αριθμός των οργανικών θέσεων κληρικών της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και ο σημερινός αριθμός των λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Πιθανή επιλογή της Εκκλησίας της Ελλάδος για αύξηση του αριθμού των κληρικών δεν δημιουργεί απαίτηση αύξησης του ποσού της ετήσιας επιδότησης.
– Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία της Ελλάδος αποφασίζουν τη δημιουργία Ταμείου Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας.
Το Ταμείο αυτό θα διοικείται από πενταμελές διοικητικό συμβούλιο. Δύο μέλη του Ταμείου θα διορίζονται από την Εκκλησία της Ελλάδος, δύο μέλη θα διορίζονται από την Ελληνική Κυβέρνηση, ενώ ένα μέλος θα διορίζεται από κοινού.
– Το Ταμείο Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας θα αναλάβει τη διαχείριση και αξιοποίηση των από το 1952 και μέχρι σήμερα ήδη αμφισβητούμενων μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Εκκλησίας της Ελλάδος περιουσιών, αλλά και κάθε περιουσιακού στοιχείου της Εκκλησίας που εθελοντικά η ίδια θα θελήσει να παραχωρήσει στο εν λόγω Ταμείο προς αξιοποίηση.
Τα έσοδα και οι υποχρεώσεις του ΤΑΕΠ επιμερίζονται κατά ίσο μέρος στο Ελληνικό Δημόσιο και την Εκκλησία της Ελλάδος.
Τα ανάλογα ισχύουν και για τις περιουσίες των επιμέρους Μητροπόλεων, ήτοι των αμφισβητούμενων περιουσιών, αλλά και όσων οι Μητροπόλεις εθελοντικά παραχωρήσουν στο ΤΑΕΠ.
– Η ήδη συσταθείσα με τον Ν.4182/2013 Εταιρεία Αξιοποίησης Ακίνητης Εκκλησιαστικής Περιουσίας μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών εντάσσεται επίσης στο ΤΑΕΠ και διοικείται με το σημερινό κατά νόμο καθεστώς.
Οι παραπάνω δεσμεύσεις των δύο μερών θα ισχύουν υπό την προϋπόθεση τήρησης της Συμφωνίας στο σύνολό της.
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ
