Άρθρο Της Μερόπης Τζούφη

Το θέμα της ένταξης του Ζαγορίου στον Κατάλογο των Πολιτιστικών Μνημείων της UNESCO, τέθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ήπειρο. Ωστόσο, η προσπάθεια να γίνει το Ζαγόρι το πρώτο αναγνωρισμένο πολιτιστικό τοπίο της Ελλάδας δεν είναι νέα. 

Οι πρώτες επίσημες ενέργειες ξεκίνησαν το Δεκέμβριο του 2014, επί υπουργίας Κώστα Τασούλα (και Γενικής Γραμματέως Λίνας Μενδώνη), ένα μόλις μήνα πριν τις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015(!), με το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς να αναλαμβάνει την προετοιμασία και τη σύνταξη του απαραίτητου φακέλου. Ήδη από το 2012, οι τοπικοί σύλλογοι κατοίκων είχαν ξεκινήσει μια σειρά από σχετικές πρωτοβουλίες, ενώ απόφαση είχε λάβει και το Δημοτικό Συμβούλιο Ζαγορίου.

Το 2016, ο πρώην Υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς απάντησε σε σχετική κοινοβουλευτική αναφορά που κατέθεσε ο βουλευτής Ιωαννίνων Κώστας Τασούλας, επισημαίνοντας πως δεν υπήρχε τεκμηριωμένος φάκελος, ενώ στη συνέχεια, παρόμοια απάντηση έδωσε η πρώην Υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου σε επιστολή του Δήμου Ζαγορίου. Υπενθυμίζεται ότι προϋπήρχε η ένταξη του γεωπάρκου Βίκου-Αώου στο Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό Δίκτυο Γεωπάρκων της Unesco.

Στο χρονικό διάστημα 2015-2019, το διάστημα της υποτιθέμενης αδράνειας της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, επετεύχθη η ένταξη των Ιερών Δασών του Ζαγορίου και της Κόνιτσας στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς και η ένταξη της Τέχνης της Ξερολιθιάς -σήμα κατατεθέν της περιοχής- στη 13η ετήσια συνεδρίαση της UNESCO.

Σήμερα, το Ζαγόρι βρίσκεται πράγματι στον ενδεικτικό κατάλογο πολιτιστικών αγαθών του διεθνή Οργανισμού του ΟΗΕ, γεγονός που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς. Στον ίδιο κατάλογο βρίσκονται η Αρχαία Νικόπολη, ο Αρχαιολογικός Χώρος της Δωδώνης, καθώς και άλλα 13 μνημεία από άλλες περιοχές.

Τα πολιτιστικά τοπία επιλέγονται από την UNESCO μέσω μιας αυστηρής διαδικασίας και κάθε χώρα μπορεί να εντάσσει ένα μνημείο κάθε περίπου 10 χρόνια. Για το λόγο αυτό απαιτούνται αξιόπιστες μελέτες, ευρύτερες συνεργασίες και σαφείς προτεραιότητες. Κανείς λοιπόν δεν διέκοψε την όλη προσπάθεια, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας. Αυτό προκύπτει και από τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού, ο οποίος ανέφερε πως η υποβολή του φακέλου υποψηφιότητας απαιτεί μελέτη διάρκειας 2 ετών και χορηγούς.

Όλες και όλοι ελπίζουμε το Ζαγόρι να αποτελέσει την πρώτη επιλογή, τουλάχιστον για την Ήπειρο. Η προσπάθεια αυτή μπορεί να αποτελέσει μια μεγάλη ευκαιρία προβολής, ανάδειξης και προστασίας της περιοχής, καθώς συγκεντρώνει όλες τις προδιαγραφές και προϋποθέσεις του «πολιτιστικού τοπίου», όπως αυτό ορίζεται στη Σύμβαση της Φλωρεντίας.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην προσπάθεια ουσιαστικής στήριξης και ανάπτυξης της περιοχής, το προηγούμενο διάστημα, ολοκληρώθηκαν και υποστηρίχθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού, συχνά σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, μια σειρά από σημαντικά έργα, όπως έργα στο Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη του Ρογκοβού, στις εκκλησίες στα Κάτω Πεδινά, στους Νεγάδες και στο Καστράκι του Αγίου Μηνά. Στο ίδιο πλαίσιο, το Μάιο του 2019, εγκρίθηκε από το Υπουργείο Υποδομών πίστωση 350.000 ευρώ για τη σύνδεση του Ανατολικού με το Κεντρικό Ζαγόρι, δρομολογώντας ένα πάγιο αίτημα κατοίκων και φορέων της περιοχής.

Γεωργική Σχολή στην 

Ιερά Μονή Βελλάς: 

υπάρχει αντιπρόταση;

Το προηγούμενο διάστημα είχε υποβληθεί αίτημα από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Μάξιμο για ίδρυση δημόσιου ΙΕΚ στην Ιερά Μονή Βελλάς. Το αίτημα διαβιβάστηκε στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων και οι αρμόδιες υπηρεσίες ξεκίνησαν την επεξεργασία της πρότασης, κατόπιν οδηγίας της απερχόμενης πολιτικής ηγεσίας.

Στο πλαίσιο αυτό, ζητήθηκαν διευκρινήσεις για τις προβλεπόμενες δαπάνες και το προσωπικό, ενώ το Υπουργείο διατύπωσε πρόταση «συνλειτουργίας» του ΙΕΚ με το πρόσφατα ιδρυμένο δημόσιο ΙΕΚ Ζίτσας, στο οποίο είχαν δοθεί νέες ειδικότητες σχετικές με την πρωτογενή παραγωγή. Ωστόσο, η προκήρυξη των εθνικών εκλογών και η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας «πάγωσαν» την όποια συζήτηση και την περαιτέρω μελέτη της πρότασης.

Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί η υποκρισία της Νέας Δημοκρατίας, η οποία αν και δηλώνει διαρκώς το ενδιαφέρον της ώστε να βελτιωθεί η εκπαίδευση των νέων ανθρώπων σε επαγγελματικές σπουδές που έχουν άμεση σχέση με την πρωτογενή παραγωγή, επέλεξε ως πρώτη απόφαση την αναστολή των δωρεάν Διετών Προγραμμάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια για αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων. Η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την αναστολή τριών προγραμμάτων σπουδών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στους τομείς της Γαλακτοκομίας-Τυροκομίας, στις Ιχθυοκαλλιέργειες και στη Διοίκηση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Εκμεταλλεύσεων, τα οποία ήταν έτοιμα να λειτουργήσουν το τρέχον ακαδημαϊκό έτος.

Συμπερασματικά, η επίλυση σοβαρών τοπικών ζητημάτων απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις. Όμως η αποτύπωση των αληθινών διαχρονικών δεδομένων και ευθυνών είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα με στόχο την χειραγώγηση της κοινής γνώμης,  δεν οδηγούν σε ουσιαστικές λύσεις με περιεχόμενο και συνέχεια.

Από το νέο ρόλο που μας ανέθεσε ο λαός των Ιωαννίνων θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τα τοπικά θέματα και προβλήματα και θα συμβάλλουμε κριτικά και αποφασιστικά για την επίλυσή τους, πάντα σε άμεση επαφή με τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς. Η Νέα Δημοκρατία από την πλευρά της θα πρέπει να θέσει τις προτεραιότητες και να επιλέξει τα έργα που αφορούν στην περιοχή, καθώς και να επιλέξει αν θα συνεχίσει ή όχι μια σειρά από σημαντικές πρωτοβουλίες της απερχόμενης Κυβέρνησης.

* Η κ. Μερόπη Τζούφη είναι 

βουλευτής Ιωαννίνων 

και αν. Τομεάρχης Παιδείας 

του ΣΥΡΙΖΑ