Μία ενδιαφέρουσα προσπάθεια που υπό προϋποθέσεις μπορεί να αναδείξει όχι μόνο τη σημασία σε γλωσσολογικό και πολιτισμικό επίπεδο της διατήρησης των διαλέκτων, αλλά να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις, ώστε διάλεκτοι της ελληνικής γλώσσας που παραμένουν ζωντανές στην επικράτεια, να κερδίσουν χρόνο ζωής, είναι αυτή που πραγματοποιείται στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Από το 2013 μία προσπάθεια της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Μαρίνας Τζακώστα, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, να δοθεί ενδιαφέρον για την κρητική διάλεκτο συνάντησε την τιμητική υποτροφία από το Ίδρυμα Λάτση και η ερευνητική ομάδα επιχείρησε να δημιουργήσει το Ψηφιακό Μουσείο Ελληνικής Προφορικής Ιστορίας.

Μετά από χρόνια έρευνας δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης αποδέχθηκε την πρόταση της κας Τζακώστα για την ένταξη ενός μαθήματος με τίτλο «Οι νεοελληνικές διάλεκτοι στην εκπαίδευση: Η περίπτωση της κρητικής», στον οδηγό σπουδών του Τμήματος.

Η κα Τζακώστα βρέθηκε στα Γιάννενα στο πλαίσιο διάλεξης που πραγματοποίησε το απόγευμα της Δευτέρας και μίλησε στο ITV και την «Ε» για την προσπάθεια αυτή και κυρίως για την σημασία της.

«Η πολύχρονη έρευνά μας για το πώς νοιώθουν τα άτομα που χρησιμοποιούν τις διαλέκτους στον προφορικό τους λόγο κατέληξε σε αντιφατικά πορίσματα. Από τη μία στη σημασία της διάσωσης των διαλέκτων για την ιστορία και τον πολιτισμό και από την άλλη πως ακόμη και στους χρήστες υπάρχει η αντίληψη ότι η διάλεκτος είναι υποδεέστερη της ελληνικής γλώσσας, γιατί δε βοηθά στην κοινωνική τους ανέλιξη, στην αναζήτηση εργασίας και άλλα. Αυτό που εμείς επιχειρούμε, είναι να διαμορφώσουμε μία συνείδηση για την αξία των διαλέκτων και να καλύψουμε την διαλεκτική ταυτότητα των φυσικών ομιλητών», σημείωσε αρχικά. Ένα βασικό ερώτημα που σχετίζεται με τη διδασκαλία των μαθημάτων έχει να κάνει με το πόσο εύκολο είναι αυτό, τη στιγμή που δεν υπάρχει γραμματική για την διάλεκτο.

«Το ότι δεν υπάρχει γραμματική σε βιβλία, δε σημαίνει ότι η διάλεκτος δεν έχει κανόνες. Από τα κλασικά κείμενα της κρητικής αναγέννησης μέχρι και σήμερα εντοπίζουμε τις ομοιότητες και διαφορές του προφορικού λόγου και ελπίζουμε ότι θα φτιάξουμε συγκεκριμένους κανόνες με βάση και τα προφορικά δεδομένα και τα κείμενα», τόνισε η κα Τζακώστα για να σταθεί παράλληλα και στον «μαγικό» τρόπο με τον οποίο οι διάλεκτοι παραμένουν ζωντανές μετά από αιώνες.

Με αφορμή τέλος την παρουσία της στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ρωτήθηκε εάν θα μπορούσε μία αντίστοιχη προσπάθεια να έχει πεδίο αναφοράς τις διαλέκτους που χρησιμοποιούνται στην Ήπειρο. 

«Προφανώς και είναι ένας στόχος μας, να ενθαρρύνουμε συναδέλφους, να κάνουν κάτι αντίστοιχο, όχι μόνο σε θεωρητική, αλλά και σε πρακτική όψη. Είναι παρήγορο ότι βλέπουμε πολλούς να διάκεινται θετικά στην προσπάθειά μας και πιστεύω ότι κάποια στιγμή αυτό θα πάρει και άλλες διαστάσεις», κατέληξε.