Πριν από λίγες μέρες κανείς σχεδόν δεν ασχολούνταν στην Ελλάδα με τη σύσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη. Άλλωστε η κοινή γνώμη στη χώρα μας έχει μάθει διαχρονικά και ιστορικά να κρίνει τα διεθνή θέματα ως «εξωτερικά» για να κάνουμε και ένα λογοπαίγνιο, ότι δεν την αφορούν παρά μόνο όταν επηρεάζουν την εσωτερική κατάσταση. Η πολιτική τάξη στην Ελλάδα κράτησε απ’ έξω επί δεκαετίες τον πολύ κόσμο από τις διεθνείς εξελίξεις διατηρώντας για τον εαυτό της το ρόλο ενός «σωτήρα» μπροστά στις «επιβουλές» του εξωτερικού παράγοντα. Και είναι αξιοσημείωτο πόσο συμφωνούσαν σε αυτό το μοτίβο δεξιοί και αριστεροί.

Μόνο μετά την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι έχει ενδιαφέρον άμεσο και για εμάς αυτό που συμβαίνει «στις Βρυξέλλες». Και παράλληλα, νιώσαμε ότι μπορούμε να συνδιαμορφώσουμε ως κράτος, κάποιες πολιτικές. Μετά ήρθε η κρίση που όμως διαμόρφωσε ένα διπλό σκηνικό. Από τη μία εκείνοι που πίστεψαν ότι «όλα είναι ένα σχέδιο» ενάντια στην Ελλάδα, κάπου σε μία άκρη κάποιοι που έλεγαν «ναι στο μνημόνιο άνευ όρων» και από την άλλη εκείνοι που αντιλήφθηκαν την πολυπλοκότητα του κόσμου μας και την αλληλοσύνδεση κρατών, οικονομιών, αγοράς και πολιτικών. 

Αυτοί οι τελευταίοι κατάλαβαν και αυτή τη φορά πόσο δυνατή είναι η εικόνα από το Βερολίνο με την παρουσία των ηγετών και πόσο πρόβλημα είναι η απουσία της Ελλάδας. Γι’ αυτό άλλωστε και η κυβέρνηση που βρέθηκε σε δύσκολη θέση αφού καλλιεργούσε το προφίλ ενός αναγνωρισμένου διεθνώς παίχτη, από χτες περιορίζεται να ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στη δεύτερη φάση της συμφωνίας για τη Λιβύη και καλώς πράττει.

Το μήνυμα ότι δεν είμαστε μόνοι μας, ότι οι εξελίξεις δεν εξαρτώνται από εμάς και ότι χρειαζόμαστε πολυπρισματικές συμμαχίες για να σταθούμε, το κατάλαβαν και στο τελευταίο καφενείο της χώρας. Εκεί που ακούς καθαρά ότι η Γερμανία έπαιξε δικό της παιχνίδι ερήμην μας και ερήμην και της ΕΕ ίσως ίσως ως ευρεία συμμαχία χωρών. 

Ποντάρουν  στον φόβο της έκφρασης

Ο συντηρητισμός δεν είναι μόνο να επανέρχεται θέμα για τις αμβλώσεις ή να προωθείται μία αντίληψη που θέλει την Ευρώπη πρωτίστως θρησκευτική ένωση και όχι πολιτική και οικονομική. Αυτά πάνω κάτω λέγονταν και παλιότερα με άλλους όρους αν και όντως τώρα μοιάζει να έχουν ηχηρότερη δημόσια φωνή. 

Ο αντιδραστικός συντηρητισμός- που διαφοροποιείται από άλλα είδη συντηρητισμύ- είναι η προληπτική λογοκρισία. Να μη μιλάς σκεφτόμενος ότι μπορεί να μπλέξεις, να φοβάσαι να εκτεθείς, να νιώθεις ότι θα σε διώξουν, θα σε περιθωριοποιήσουν. Ακόμα κι αν δεν συμβούν αυτά, ο φόβος ότι κάτι θα πάθεις, είναι που σε περιορίζει και εντέλει παραδίδει χώρο στην αντίδραση. Και η αντίδραση είναι η πιο σκοτεινή εκδοχή του συντηρητισμού.

Ακόμα χειρότερα όμως, ο δισταγμός μπορεί να συνδυάζεται με την άγνοια. Να σου λείπει η επιστημονική κατάρτιση, οι γνώσεις, η μόρφωση. Ο φοβισμένος άνθρωπος που παράλληλα δεν μπορεί να σταθεί αυτάρκης όχι απλώς θα ηττηθεί από την αντιδραστική πολιτική και τους θιασώτες μιας δέσμης, συντηρητικοποιημένης κοινωνίας, αλλά κινδυνεύει να περάσει στο στρατόπεδό τους. Γι’ αυτό άλλωστε στοχεύουν στην ελεύθερη έκφραση και τη δημοκρατία. Για φοβάσαι και να μιλήσεις ακόμα ακόμα,άρα σταδιακά να πάψεις και να σκέφτεσαι. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr